Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Μηχανισμοί μεταγραφικής ενεργοποίησης της μικρής GTPάσης RhoB  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου 000342114
Τίτλος Μηχανισμοί μεταγραφικής ενεργοποίησης της μικρής GTPάσης RhoB
Συγγραφέας Βασιλάκη, Ελευθερία
Σύμβουλος διατριβής Καρδάσης, Δημήτρης
Στουρνάρας, Χρήστος
Περίληψη Το 1% του ανθρώπινου γονιδιώματος κωδικοποιεί πρωτείνες οι οποίες είτε ρυθμίζουν είτε ρυθμίζονται μέσω άμεσης αλληλεπίδρασης με μέλη της οικογένειας των μικρών GTPασών Rho. Μέσω μιας σειράς πολύπλοκων βιοχημικών δικτύων, οι Rho πρωτείνες αποτελούν υψηλά συντηρημένους μοριακούς διακόπτες που ελέγχουν πολλές από τις θεμελιώδεις διαδικασίες της βιολογίας του κυττάρου όπως αυτών της μεταγραφικής ρύθμισης, του πολλαπλασιασμού, της απόπτωσης και της αναδιοργάνωσης του κυτταροσκελετού κατά την μετανάστευση των κυττάρων. Παράλληλα με τη ρύθμιση της μετατροπής των μορίων αυτών στην ενεργή GTP μορφή, σημαντικό ρόλο για την όλη συμμετοχή τους στις αποκρίσεις των κυττάρων παίζει και η μεταγραφική τους ρύθμιση, η οποία καθορίζει και τα επίπεδα έκφρασής τους στο κύτταρο. Η RhoB είναι το μόνο μέλος της υποοικογένειας των RhoA-related πρωτεινών το οποίο υφίσταται μεταγραφική ρύθμιση η οποία φαίνεται να είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη λειτουργία της λόγω του μικρού χρόνου ζωής της μέσα στα κύτταρα. Πράγματι, μια σειρά από πρόσφατες γονιδιωματικές αναλύσεις της δράσης του TGF-β σε διάφορες κυτταρικές διεργασίες όπως η απόπτωση ή η επιθηλιακο-μεσεγχυματική μετατροπή (ΕΜΤ) κατέστησαν το γονίδιο της RhoB ως έναν από τους κύριους μεταγραφικούς στόχους του σηματοδοτικού μονοπατιού του TGF-β. Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή είχε ως σκοπό αρχικά τον έλεγχο της μεταγραφικής ενεργοποίησης του γονιδίου της μικρής GTPάσης RhoB από τον TGF-β και στη συνέχεια τη διεξοδική μελέτη του ή των σηματοδοτικών μονοπατιών τα οποία εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στην ενεργοποίηση αυτή. Επίσης, μελετήθηκε η μεταγραφική ρύθμιση του γονιδίου της RhoB από άλλους μεταγραφικούς παράγοντες όπως ο Sp1 και μέλη της οικογένειας της ογκοκατασταλτικής πρωτείνης p53. Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας όσον αφορά τη μεταγραφική ρύθμιση από τον TGFβ συνοψίζονται ως εξής : α) Ο TGFβ προκαλεί μεταγραφική ενεργοποίηση του γονιδίου της RhoB σε διάφορους τύπους κυττάρων όπως τα ανθρώπινα κερατινοκύτταρα HaCaT, τα κύτταρα ηπατώματος HepG2 και οι ινοβλάστες ποντικού Swiss-3T3. β) Στην ενεργοποίηση της μεταγραφής της RhoB από τον TGFβ εμπλέκεται τόσο το μονοπάτι των ΜΑΡΚ κινασών και συγκεκριμένα των κινασών ERK1 και 2, όσο και αυτό των Smad πρωτεινών. Τα δύο μονοπάτια αυτά όμως φαίνεται να έχουν διακριτούς και ανεξάρτητους ρόλους. Συγκεκριμένα, η δράση του μονοπατιού των ΜΑΡΚ κινασών είναι πιο άμεση δηλ. παρατηρείται μεταξύ των 3 πρώτων ωρών επίδρασης με TGFβ και ενδεχομένως να είναι υπεύθυνη για την έναρξη της μεταγραφικής ρύθμισης. Αντίθετα, η δράση του μονοπατιού των Smad πρωτεινών εντοπίζεται μετά από μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα επίδρασης με TGFβ και πιθανόν να είναι υπεύθυνη για τη μακρόχρονη διατήρηση της ενεργοποίησης της μεταγραφής της RhoB και κατ’επέκταση του φαινοτύπου της αναδιοργάνωσης του κυτταροσκελετού της ακτίνης από τον TGFβ. γ) Η επίδραση με TGFβ για 24 ώρες προκαλεί ουσιαστική αναδιοργάνωση του κυτταροσκελετού της ακτίνης σε κύτταρα HaCaT στα οποία είναι εμφανής η αλλαγή στη μορφολογία και η δημιουργία οργανωμένου δικτύου ινιδίων ακτίνης. Η παρουσία του αναστολέα της ΜΕΚ κινάσης όχι μόνο δεν φαίνεται να ελαττώνει το φαινόμενο της αναδιοργάνωσης του κυτταροσκελετού από τον TGFβ αλλά μοιάζει να το εντείνει ακόμη περισσότερο. Το αποτέλεσμα αυτό ενδεχομένως σχετίζεται με μια μικρή μεταγραφική ενεργοποίηση του γονιδίου της RhoA από τον αναστολέα της ΜΕΚ κινάσης. δ) Η υπερέκφραση της συστασιακά ενεργής μορφής του υποδοχέα τύπου Ι του ΤGFβ μέσω ανασυνδυασμένων αδενοϊών προκαλεί αύξηση στη μεταγραφή του γονιδίου αλλά και στα επίπεδα έκφρασης της πρωτείνης RhoB σε κύτταρα HepG2. ε) H λειτουργική ανάλυση του υποκινητή του γονιδίου της RhoB του ανθρώπου έδειξε ότι η περιοχή -78/+19 φαίνεται να είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση από το σηματοδοτικό μονοπάτι των Smad πρωτεινών. στ) Η υπερέκφραση μιας συστασιακά ενεργής μορφής της ογκοπρωτεινης Ras ενεργοποιεί τον υποκινητή της RhoB σε αρκετά σημαντικό βαθμό. Η ενεργοποίηση αυτή όμως εμφανίζεται μειωμένη στις μεταλλαγμένες μορφές του υποκινητή της RhoB -227 /+86 και -78 /+86. ζ) Δεν παρατηρήθηκε συνεργατική δράση των μονοπατιών των ΜΑΡΚ κινασών και των Smad πρωτεινών στη ρύθμιση του υποκινητή της RhoB. Στο δεύτερο μέρος της μεταπτυχιακής διατριβής, διερευνήθηκε η μεταγραφική ρύθμιση του γονιδίου της RhoB από τον παράγοντα Sp1. Όπως βρέθηκε από τις πειραματικές αναλύσεις, ο παράγοντας Sp1 φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της μεταγραφής της RhoB καθώς η μιθραμυκίνη, ένα φάρμακο το οποίο παρεμποδίζει τη πρόσδεση του σε περιοχές πλούσεις σε GC, προκαλεί σημαντική μείωση στα βασικά επίπεδα έκφρασης της RhoB. Η υπερέκφραση του Sp1 προκαλεί ισχυρή ενεργοποίηση του υποκινητή της RhoB ο οποίος φαίνεται να διαθέτει 3 θέσεις πρόσδεσης του στα σημεία -660, -123 και -104. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της παρούσας ερευνητικής εργασίας, μελετήθηκε η δράση των μελών της οικογένειας της p53 στη ρύθμιση του υποκινητή του γονιδίου της RhoB. Βρέθηκε ότι το μόνο μέλος της οικογένειας το οποίο φαίνεται να ρυθμίζει τη μεταγραφή της RhoB και μάλιστα να προκαλεί σημαντική ενεργοποίηση στον υποκινητή της είναι η p73. Η παρατήρηση αυτή ενισχύει την άποψη ότι μέλη της οικογένειας της p53 έχουν επικαλυπτόμενους αλλά και διακριτούς ρόλους. Η ελάχιστη περιοχή του υποκινητή της RhoB η οποία είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση από την p73 είναι η -78/+86 . Διαπιστώθηκε η ύπαρξη συνεργατικής δράσης μεταξύ της p73 και του παράγοντα Sp1 στην ενεργοποίηση του υποκινητή της RhoB. Η μελέτη της ρύθμισης της RhoB τόσο σε μεταγραφικό όσο και σε πρωτεινικό επίπεδο πρόκειται να δώσει σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο λειτουργίας της και να οδηγήσει σε βαθύτερη κατανόηση των ιδιαίτερων λειτουργικών χαρακτηριστικών της. Η μελέτη της συνεργατικής δράσης (cross talk) της ταχείας αλλά και μακροχρόνιας (γενωμικής) ενεργοποίησης της RhoB από τον TGFβ κατά την αναδιοργάνωση του κυτταροσκελετού της ακτίνης σε συνδυασμό με την γνωστή αντικαρκινική της δράση μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων εργαλείων για την θεραπεία νοσημάτων όπως ο καρκίνος.
Φυσική περιγραφή 101 σ. : πιν. ; 30 εκ.
Γλώσσα Ελληνικά
Θέμα GTP-Binding Proteins
Ημερομηνία έκδοσης 2005-12-12
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Ιατρική Σχολή--Τμήμα Ιατρικής--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
  Τύπος Εργασίας--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
Εμφανίσεις 190

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 7