| Περίληψη |
Ο Παγκόσμιος Ιστός αποτελεί μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες υπηρεσίες, με πολλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή. Η εγγενώς γραφική φύση όμως των εγγράφων που διακινούνται μέσω του Παγκόσμιου Ιστού (ιστοσελίδων), κάνει δύσκολη και πολλές φορές αδύνατη την πρόσβαση των ατόμων με σοβαρές αναπηρίες όρασης στα περιεχόμενα τους. Για αυτό το λόγο κατά καιρούς έχουν αναπτυχθεί αρκετές «ειδικές» εφαρμογές πλοήγησης που στοχεύουν στην ικανοποίηση των ιδιαίτερων απαιτήσεων αλληλεπίδρασης των τυφλών χρηστών με τα διαδικτυακά έγγραφα. Οι υπάρχουσες όμως «ειδικές» εφαρμογές πλοήγησης βασίζονται σε σχεδίαση προσανατολισμένη στις παρεχόμενες λειτουργίες (function oriented), που ενεργοποιούνται απευθείας από το πληκτρολόγιο. Έτσι, αφενός μειώνεται η συνολική ευχρηστία τους και αφετέρου έχει ως αποτέλεσμα οι τυφλοί χρήστες να σχηματίζουν ένα τελείως διαφορετικό νοητικό μοντέλο για τη διεπαφή σε σύγκριση με τους βλέποντες χρήστες και η συνεργασία τους να γίνεται προβληματική. Το αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η σχεδίαση και ανάπτυξη του συστήματος πλοήγησης για τον Παγκόσμιο Ιστό ONyX (Off screen Non visual display X-formation) με βασικούς στόχους α) να ικανοποιηθούν οι ιδιαίτερες απαιτήσεις των τυφλών χρηστών β) να διευκολυνθούν μέσω επιπρόσθετων λειτουργιών κατά τη διάρκεια της πλοήγησης και αλληλεπίδρασής τους με έγγραφα του Παγκόσμιου Ιστού και γ) να υποστηριχθεί και να προαχθεί η συνεργασία μεταξύ τυφλών και βλεπόντων χρηστών. Η αλληλεπίδραση με την εφαρμογή γίνεται μέσω μιας Διττής Διεπαφής Χρήσης (Dual User Interface), η οποία συγκροτείται από την ενοποίηση δύο εναλλακτικών /όψεων (/faces/), της γραφικής και της μη οπτικής. Η ενοποίηση των δύο /όψεων /της διεπαφής επιτυγχάνεται με την παροχή παρόμοιου νοητικού μοντέλου βασισμένου σε αλληλεπιδραστικά αντικείμενα (object oriented) και με την υποστήριξη συγχρονισμού χαμηλού επιπέδου και υψηλής συνοχής μεταξύ των εναλλακτικών διεπαφών. Ο πλοηγός ONyX είναι πολυκαναλικός (multimodal) καθώς η αλληλεπίδραση των χρηστών με το σύστημα μπορεί να γίνει μέσω πολλαπλών καναλιών εισόδου / εξόδου. Για την ανάπτυξη της μη οπτικής διεπαφής χρησιμοποιήθηκε η προγραμματιστική βιβλιοθήκη HAWK και υϊοθετήθηκε η ιεραρχική μεταφορά αλληλεπίδρασης. Η ιεραρχία που δημιουργείται προκύπτει κατά κύριο λόγο από τη «μετάφραση» των αλληλεπιδραστικών αντικειμένων της γραφικής διεπαφής στα αντίστοιχα μη οπτικά με ταυτόχρονη διατήρηση των σημασιολογικών χαρακτηριστικών τους. Όπου βέβαια απαιτείται, γίνονται οι κατάλληλες προσαρμογές τόσο στο λεκτικό όσο και στο συντακτικό επίπεδο της αλληλεπίδρασης. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην ολοκληρωμένη και σημασιολογικά εμπλουτισμένη μη οπτική απόδοση των διαδικτυακών εγγράφων. Σημείο αναφοράς για τον τελικό καταρτισμό των προδιαγραφών και της λειτουργικότητας που υποστηρίζει ο πλοηγός ONyX, αποτέλεσαν οι οδηγίες για την κατασκευή προσβάσιμων πλοηγών (User Agent Accessibility Guidelines UAAG 1.0) της διεθνούς κοινοπραξίας World Wide Web Consortium (W3C). Η αλληλεπίδραση με τη Διττή Διεπαφή του πλοηγού ONyX ευνοεί τη συνεργασία μεταξύ τυφλών και βλεπόντων χρηστών, επιτρέποντας την αλληλοβοήθεια στη διεκπεραίωση των επιθυμητών λειτουργιών και την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το περιεχόμενο των διαδικτυακών έγγραφων.
|
Πολυκαναλικός Πλοηγός για τον Παγκόσμιο Ιστό με Συγχρονισμό Γραφικής και Μη Οπτικής Διεπαφής
