| Περίληψη |
Η Κούκλα είναι ένα αντικείμενο που ακολουθεί πιστά τον άνθρωπο στην
εξέλιξή του από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Σε όλη αυτή τη μακρά πορεία
παρατηρεί κανείς ότι η κούκλα πάντα προσαρμόζεται στις κοινωνικο-
πολιτισμικές συνθήκες και συμφωνεί με τα πρότυπα της εκάστοτε εποχής.
Επιπλέον ως πολιτισμικό εργαλείο φαίνεται να εξυπηρετεί διαφόρους
σκοπούς (εκπαιδευτικούς, καλλιτεχνικούς, μαγικο-θρησκευτικούς κ.α.)
Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να μελετήσει δυο είδη κούκλας: 1. τη
Βιομηχανικά κατασκευασμένη κούκλα του εμπορίου και 2. τη Χειροποίητα
κατασκευασμένη κούκλα του κουκλοθέατρου, μέσα από τις επιλογές, τις
χρήσεις και τις αφηγήσεις 8 παιδιών (4 αγόρια και 4 κορίτσια) προσχολικής
ηλικίας στο παιχνίδι τους με αυτές. Στα πλαίσια αυτής της μελέτης
προσπαθούμε να εμβαθύνουμε στο ζήτημα της κούκλας μέσα από τους
διαφόρους προβληματισμούς που προκύπτουν και σχετίζονται με τις διαφορές
των δύο φύλων, τη διαμεσολαβητική και εργαλειακή χρήση της κούκλας, τα
πρότυπα και τα στερεότυπα που προβάλει, τις ταυτίσεις των παιδιών με
αυτήν, τις επιρροές των ΜΜΕ και τις οικογένειας σχετικά με αυτήν, το είδος
και το φύλο της κούκλας που προτιμάται, αλλά κυρίως μας απασχολούν οι
ρόλοι οι δράσεις και οι αναπαραστάσεις στα πλαίσια των αφηγηματικών
δράσεων στο αυθόρμητο παιχνίδι με τα δυο είδη κούκλας.
Για να μελετήσουμε σε βάθος το ζήτημα και μέσα από το πρίσμα των
ποιοτικών μεθόδων έρευνας, χρησιμοποιήσαμε τρεις διαφορετικούς τρόπους
συλλογής δεδομένων βασιζόμενοι στην αρχή του τριγωνισμού (ατομική
ημιδομημένη κλινική συνέντευξη, ιχνογραφική αναπαράσταση, παρατήρηση).
Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της έρευνας: (1) Η κούκλα είναι
ένα διαμεσολαβητικό εργαλείο το οποίο μέσα από τις αφηγήσεις στο παιχνίδι
των παιδιών φαίνεται να τους παρέχει τη δυνατότητα να αναπαραστήσουν, να
μοιραστούν και να μετασχηματίσουν απόψεις, γνώσεις, εμπειρίες, άμεσα και
έμμεσα βιώματα της καθημερινότητάς τους. (2) Τα παιδιά επιλέγουν την
κούκλα τους σύμφωνα με το φύλο τους και οικειοποιούνται στο παιχνίδι τους
αντίστοιχα αφηγηματικά στιλ της κουλτούρας που σχετίζονται με αυτό. (3) Τα
παιδιά προτιμούν για το παιχνίδι τους επώνυμες βιομηχανικές κούκλες. (4)
Οι προσφερόμενες δυνατότητες της κούκλας επηρεάζουν τις προτιμήσεις και
τις δράσεις των αγοριών και των κοριτσιών με την κούκλα. (5) Η χειροποίητα
κατασκευασμένη κούκλα του κουκλοθέατρου φαίνεται να προάγει
περισσότερες αλληλεπιδράσεις στο παιχνίδι των παιδιών, ενώ η βιομηχανική
κούκλα ενισχύει περισσότερο το ατομικό παιχνίδι. (6) Το αλληλεπιδραστικό
παιχνίδι με την κούκλα συμβάλει ώστε η εμπειρία του ενός παιδιού να αλλάζει
χέρια και να γίνεται εμπειρία και άλλων παιδιών αντίστοιχα.
|
Η βιομηχανική και η χειροποίητη κούκλα στις επιλογές, το παιχνίδι και τις αφηγήσεις αγοριών κα των κοριτσιών προσχολικής ηλικίας : Ο ρόλος της ως εναλλακτικό ψυχοπαιδαγωγικό εργαλείο
