| Περίληψη |
Υπόβαθρο: Η συνταγογράφηση φαρμάκων είναι ένα θεμελιώδες συστατικό της φροντίδας των ανθρώπων, όπως και η βελτιστοποίηση της συνταγογράφησης των ασθενών καθίστανται ένα θέμα που αποκτά όλο και περισσότερο ζωτική σημασία για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σκοπός: Η μελέτη αυτή εξυπηρετεί δύο ξεχωριστούς στόχους: διερεύνηση και κριτική αξιολόγηση της τρέχουσα βιβλιογραφία σχετικά με τις παρεμβάσεις με στόχο την ορθολογική συνταγογράφηση που παρέχεται από Γενικούς Ιατρούς / Οικογενειακούς Ιατρούς ή φαρμακοποιούς και στη βελτίωση της κατάχρηση ή ακατάλληλης χρήσης των μη συνταγραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων/ φαρμάκων (Over-the-counter drugs) από τους ασθενείς.
Δημόσια Υγεία & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
Τμήμα Ιατρικής – Πανεπιστήμιο Κρήτης
2
Σχεδιασμός μελέτης: Συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας με βάση την PRISMA και CONSORT Statements.
Μέθοδος: Η ηλεκτρονική αναζήτηση διεξήχθη κατά τον Νοεμβρίο και Δεκεμβρίο2010 σε δύο διαφορετικές βάσεις δεδομένων: PubMed (http://www.pubmed.com/) και η Βιβλιοθήκη Cochrane (http://www.cochrane.org/) από το 1978 έως το Δεκέμβριο του 2010. Τα κριτήρια επιλογής ήταν: Αγγλική γλώσσα, οι αμιγώς ποσοτικές ερευνητικές μελέτες, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες ή μη-τυχαιοποιημένες παρεμβάσεις, οι οποίες υλοποιήθηκαν εντός του πλαισίου της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και απευθύνονται σε επαγγελματίες της πρωτοβάθμιας φροντίδας ή φαρμακοποιούς ή ασθενείς. Η εξαγωγή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του προκαθορισμένου εργαλείου του CONSORT Statements για την αναφορά τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών. Ο τρόπος αναφοράς και καταγραφή της συστηματικής ανασκόπησης βασίστηκε στη PRISMA.
Αποτελέσματα: Η στρατηγική της αναζήτησης απέδωσε 768 παραπομπές, 115 εκ των οποίων ανακτήθηκαν με πλήρες κείμενο, βάση τον τίτλο και την περίληψη τους. Από την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των 115 έγγραφων, τα 92 εξαιρέθηκαν με βάση τα προκαθορισμένα κριτήρια εισαγωγής και αποκλεισμού. Από τις 23 τελικές συμπεριλαμβανόμενες μελέτες, οι δεκατέσσερις από αυτές ανακτήθηκαν με το πλήρες κείμενο τους από τη βάση δεδομένων της PubMed και οι εννέα μελέτες ανακτήθηκαν με το πλήρες κείμενο από τη βάση δεδομένων της Cochrane Library. Δεκατέσσερις από τις συμπεριλαμβανόμενες μελέτες ανέφεραν να έχουν σημαντικά αποτελέσματα ως προς τη βελτίωση των προτύπων της συνταγογράφησης που εφαρμόστηκαν στις ομάδες παρέμβασης στο πλαίσιο της γενικής ιατρικής και της ΠΦΥ. Εννέα μελέτες ανέφεραν δεν υπήρχε καμιά μεταβολή ή κάποια σημαντική διαφοροποίησης προς τη βελτίωση των προτύπων της συνταγογράφησης. Επίσης, μόνο δύο από τις συμπεριλαμβανόμενες μελέτες, εξέτασαν τη χρήση και την κατανάλωση των OTC φαρμάκων, από τις οποίες μόνο η μία ανέφερε να είναι αποτελεσματική ως προς τον αρχικό στόχο της παρέμβασης.
Συμπεράσματα: Οι περισσότερες από τις μελέτες αξιολογούσαν την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης με σκοπό τη βελτίωση των προτύπων της συνταγογράφησης στη γενική ιατρική και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ).
Δημόσια Υγεία & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
Τμήμα Ιατρικής – Πανεπιστήμιο Κρήτης
3
Από την οπτική της κλινική έρευνας, απαιτούνται ακόμη τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους από τη συνταγογράφηση / την παροχή φαρμάκων και την χρήση μη συνταγραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων/ φαρμάκων (Over-the-counter drugs). Μελλοντικές μελέτες, οι οποίες θα βασίζονται σε αποτελεσματικά σχεδιασμένες μελέτες (Feasibility studies), χρησιμοποιώντας τεκμηριωμένη μεθοδολογία, θα έδιναν τη δυνατότητα να ερευνηθεί αυτό το σοβαρό θέμα για τη δημόσια υγεία. Από την οπτική της έρευνας και των παρεμβάσεων της φροντίδας υγείας, παρόλο που τα δεδομένα της μελέτης παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων στην ορθολογική συνταγογράφηση και τη χρήση των μη συνταγραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων/ φαρμάκων (Over-the-counter drugs) στην ΠΦΥ, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα και αξίζουν την προσοχή των επαγγελματιών, των ερευνητών και των φορέων για τη χάραξης της σχετικής πολιτικής.
|
Η αποτελεσματικότητα παρεμβάσεων που αφορούν συνταγογραφικές πρακτικές και τη χρήση των μη συνταγραφουμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων φαρμάκων (over-the-counter drugs):συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας
