| Περίληψη |
Η συναισθησία, η μίξη διαφορετικών αισθήσεων (συν και αισθήσεις),δεν είναι
ένα καινούργιο φαινόμενο. Οι πρώτες αναφορές σε αυτό το φαινόμενο έχουν εμφανιστεί εδώ και αιώνες
στην βιβλιογραφία και έχει απασχολήσει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων όπως φιλοσόφων, ψυχολόγων,
ψυχιάτρων και θεολόγων. Η πρώτη αναφορά σε αυτό το φαινόμενο έγινε από τον Sir Frances Galton
τον 19° αιώνα, ο οποίος επισήμανε ότι αυτή η κατάσταση είναι κληρονομική (πράγμα που έχει
αποδειχτεί). Η συναισθησία για πρώτη φορά έγινε γνωστή κατά την αλλαγή του αιώνα όταν μίλησαν για
αυτήν διάσημοι άνθρωποι όπως ο Vladimir Nabokov και ο Duke Ellington, οι οποίοι βίωναν οι ίδιοι
συναισθησία. Η πιο παλιά έρευνα για τη μελέτη της συναισθησίας έχει βρεθεί επίσης σε κείμενο του
Galton, ωστόσο είχε ξεχαστεί, καθώς δεν υπήρχαν αρκετές γνώσεις σχετικά με τον εγκέφαλο και τις
λειτουργίες του (Jensen, 2007).
Στην συγκεκριμένη εργασία θα αναλυθούν σημαντικές πτυχές αυτού του φαινομένου, όπως το
αν βιώνεται μια μορφή συναισθησίας από όλους τους ανθρώπους και σε τι διαφέρουν οι συναισθητικές
εμπειρίες που βιώνουν κατά κανόνα μόνο οι συναισθητικοί. Σχετικά, με αυτό το ερώτημα θα γίνει
αναφορά πρώτον, στην πολυαισθητηριακή αντίληψη που βιώνουν όλοι οι άνθρωποι ως βρέφη και
δεύτερον θα παρατεθούν ευρήματα σύμφωνα με τα οποίο όλοι οι άνθρωποι έχουν τους ίδιους
μηχανισμούς επεξεργασίας πληροφοριών π.χ. η παρατήρηση του αγγίγματος σε ένα ανθρώπινο σώμα
ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές σε συναισθητικούς και μη (δεξιός προκινητικός και του πρωτοταγής
σωματοαισθητικός φλοιός), ωστόσο, στους μη συναισθητικούς το επίπεδο δραστηριότητας είναι κάτω
από το σημείο (ουδό) που ξεκίνα κάποιος να αντιλαμβάνεται μια συναισθητική εμπειρία αλλά
αυξάνεται πάνω από το όριο στους συναισθητικούς.
Στο επόμενο κεφάλαιο θα γίνει αναφορά στο ρόλο που επιτελεί η προσοχή για την βίωση
συναισθησίας. Το κύριο ερώτημα που τίθεται σε αυτήν την ενότητα είναι αν είναι απαραίτητο πρώτα να
αναγνωριστεί το ερέθισμα που προκαλεί συναισθητικές εμπειρίες και κατά συνέπεια αν χρειάζεται η
προσοχή ή αν οι συναισθητικές εμπειρίες βιώνονται χωρίς να είναι απαραίτητη η προσοχή. Τα
περισσότερα ευρήματα συγκλίνουν στην άποψη ότι η προσοχή είναι απαραίτητη για να επέλθει
συναισθησία.
Στο τρίτο κεφάλαιο θα αναλυθούν νευροανατομικά μοντέλα που προτείνουν ότι η
συναισθησία είναι αποτέλεσμα διαφορετικής επεξεργασίας των πληροφοριών και νευροβιολογικά
4
μοντέλα τα οποία προτείνουν συγκεκριμένες γονιδιακές αλλαγές ως αίτιο για την εμφάνιση της
συναισθησίας.
Στη συνέχεια, περιγράφεται ένα πείραμα το οποίο διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και είχε
σκοπό να μελετήσει αν υπάρχει επίδραση του φαινομένου Stroop στους συναισθητικούς.
Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά σε διάφορες πτυχές της ανθρώπινης γνωστικής
επεξεργασίας όπως η σκέψη, η γλώσσα, μνήμη και η δημιουργικότητα.
Με τη μελέτη της συναισθησίας, που στην ουσία είναι μια «άτυπη» γνωστική συμπεριφορά
καθώς δεν είναι ο κανόνας γνωστικής επεξεργασίας, διευρύνουμε τις γνώσεις μας σχετικά με τις
θεωρίες της «τυπικής» γνωστικής συμπεριφοράς.
Λέξεις κλειδιά: συναισθησία, πολυαισθητηριακή αντίληψη, προσοχή, νευροανατομικά μοντέλα
συναισθησίας, νευροβιολογικά μοντέλα συναισθησίας, «άτυπη» γνωστική συμπεριφορά, «τυπική»
γνωστική συμπεριφορά
|
Συναισθησία
