| Περίληψη |
H ηλικιο-εξαρτώμενη κατάπτωση της υγείας επιβαρύνει με μεγάλο κόστος την κοινωνία. Παρόλο που έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος στη διάγνωση και θεραπεία διαταραχών που σχετίζονται με τους ηλικιωμένους, οι γνώσεις μας γύρω από τους βασικούς μηχανισμούς της γήρανσης και της συνεισφοράς τους στην ανάπτυξη και εξέλιξη ηλικιο-εξαρτώμενων διαταραχών είναι πολύ λίγες. Ανάμεσα στις πιο χαρακτηριστικές παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με τη μεγάλη ηλικία είναι αρκετές νευροεκφυλιστικές ασθένειες (νόσος Alzheimer’s, Parkinson’s και Huntington’s) που μαζί με τα εγκεφαλικά επεισόδια, οδηγούν στην απώλεια νευρικών κυττάρων και συμβάλλουν στην ακόμα μεγαλύτερη εξασθένηση και μείωση της δραστηριότητας ηλικιωμένων ατόμων. Μελέτες σε οργανισμούς-μοντέλα όπως ο Caenorhabditis elegans και η Drosophila melanogaster που προσφέρουν τη δυνατότητα γενετικών προσεγγίσεων, έχουν αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες γύρω από τους μοριακούς μηχανισμούς που υπόκεινται των φυσιολογικών διαδικασιών της γήρανσης και του νευροεκφυλισμού. Αυτές οι εξελίξεις είναι αρκετά υποσχόμενες ότι ο σύνδεσμος μεταξύ της γήρανσης και της εκδήλωσης των νευροεκφυλιστικών ασθενειών θα αποκαλυφθεί και θα απαντηθούν ερωτήματα όπως τα παρακάτω: i) Πώς η γήρανση επάγει ή ρυθμίζει τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες που επικρατούν μεταξύ των ηλικιωμένων ατόμων; ii) Συναντώνται οι μοριακοί μηχανισμοί της γήρανσης και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών σε κάποιο σημείο; iii) Ποιοι είναι οι κοινοί παρονομαστές-καθοριστές των μηχανισμών;
Σε αυτή τη μελέτη προσπαθήσαμε μέσω δύο παράλληλων προσεγγίσεων να αναζητήσουμε κοινά μόρια-καθοριστές μεταξύ του νευροεκφυλισμού και της γήρανσης στον C. elegans. Η πρώτη προσέγγιση περιλαμβάνει τη διερεύνηση του ρόλου μεταλλαγών που είναι γνωστό ότι οδηγούν σε αύξηση της διάρκειας ζωής του C. elegans (και αφορούν 3 μονοπάτια ελέγχου της γήρανσης: insulin/IGF μονοπάτι, διαιτητικός περιορισμός και πρωτεϊνική σύνθεση) στο νεκρωτικό κυτταρικό θάνατο. Παράλληλα, η δεύτερη προσέγγιση περιλαμβάνει τη διερεύνηση του ρόλου μεταλλαγών που εμπλέκονται στο μηχανισμό του νεκρωτικού κυτταρικού θανάτου στον C. elegans, στη γήρανση του οργανισμού.
Επίσης, σε ένα άλλο τμήμα της ερευνητικής μας μελέτης διερευνήσαμε αν καθοριστές της μιτοχονδριακής λειτουργίας θα μπορούσαν να αποτελούν τμήμα του μηχανισμού νευροεκφυλισμού που επάγεται από την α-συνουκλεΐνη (έγκλειστες δομές της α-συνουκλεΐνης είναι ένα κοινό παθολογικό χαρακτηριστικό τόσο σποραδικών όσο και οικογενών περιπτώσεων της ασθένειας του Parkinson). Για αυτό το λόγο εξετάστηκε ο ρόλος του ομόλογου της ενδονουκλεάσης G στη συσσωμάτωση της α-συνουκλεΐνης στους μύες καθώς και στο νευροεκφυλισμό. Επίσης, διερευνήθηκε αν η σπερμιδίνη μέσω του γνωστού ρόλου της στην επαγωγή της αυτοφαγίας (Eisenberg et al., 2009) μπορεί να καταστείλει τη συσσωμάτωση της α-συνουκλεΐνης. Εκτός από αυτό, διερευνήθηκε και η επίδρασή της στο νευροεκφυλισμό (που επάγεται από την α-συνουκλεΐνη στους ντοπαμινεργικούς νευρώνες).
|
Μελέτη μοριακών μηχανισμών νευροεκφυλισμού και γήρανσης στο νηματώδη Caenorhabditis elegans
