| Περίληψη |
Αν και η παραγωγή και χρήση των πολυχλωριωμένων διφαινυλίων (PCBs), έχει απαγορευτεί από τα μέσα της δεκαετίας του 70΄, οι ενώσεις αυτές εξακολουθούν να υφίστανται στο περιβάλλον. Αντιθέτως, οι πολυβρωμιωμένοι διφαινυλικοί αιθέρες (PBDEs), εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά ανάφλεξης, με αποτέλεσμα οι συγκεντρώσεις τους στο περιβάλλον να αυξάνονται εκθετικά από το 1980 μέχρι και σήμερα. Τα PCBs και τα PBDEs έχουν παρόμοια δομή και κατά συνέπεια παρόμοιες φυσικοχημικές ιδιότητες. Επομένως, τα PCBs και τα PBDEs αναμένεται σε γενικές γραμμές να παρουσιάζουν παρόμοια συμπεριφορά στο περιβάλλον.
Κατά τη διάρκεια της παρούσας μελέτης, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις των συγκεντρώσεων των PCBs και των PBDEs στην ατμόσφαιρα της θαλάσσιου υποβάθρου περιοχή της Φινοκαλιάς (Β.Α. Κρήτη) και βρέθηκαν να είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις τιμές που έχουν μετρηθεί σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη συσχέτισης μεταξύ της θερμοκρασίας και της συγκέντρωσης των PCBs και των PBDEs καθώς και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της εξίσωσης Clausius-Clapeyron, υποστηρίχτηκε ότι η περιοχή της Φινοκαλιάς βρίσκεται μακριά από πηγές εκπομπής PCBs και PBDEs και ότι η παρουσία των ενώσεων αυτών οφείλεται στην μεταφορά τους από μακρινές αποστάσεις. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις ρετροπορείες των αερίων μαζών κατά την περίοδο των δειγματοληψιών υποστηρίχτηκε ότι οι περιοχές της δυτικής Ρωσίας πρέπει να εκπέμπουν μεγαλύτερες ποσότητες PCBs και PBDEs προς την ατμόσφαιρα σε σχέση με τη δυτική/βορειοδυτική Ευρώπη και μέσω της κίνησης των αερίων μαζών, ρυπαίνουν την τμόσφαιρα της ανατολικής Μεσογείου.
Κατά τη μελέτη της ημερήσιας διακύμανσης των PCBs και των PBDEs στην ατμόσφαιρα της Φινοκαλιάς, παρατηρήθηκαν μεταβολές στην ατμοσφαιρική συγκέντρωση των ενώσεων αυτών, οι οποίες όμως δεν συμφωνούσαν με τα όσα είχαν παρατηρηθεί σε άλλες περιοχές που βρίσκονταν κοντά σε ρυπασμένες επιφάνειες. Η μείωση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας πιθανό να οφειλόταν στην καταστροφή των ενώσεων αυτών από τις ρίζες υδροξυλίου. Επιπλέον ένδειξη για την καταστροφή των PCBs και των PBDEs από τις ρίζες υδροξυλίου αποτελεί το γεγονός ότι η ημερήσια μείωση της συγκέντρωσης των PCBs και των PBDEs ήταν πιο έντονη για τις ενώσεις με μικρότερο αριθμό ατόμων χλωρίου και βρωμίου, αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμπεριφορά αυτή, ήταν σε συμφωνία με τις σταθερές ταχύτητας αντίδρασης των διαφόρων μελών PCBs, PBDEs με τις ρίζες υδροξυλίου που έχουν προσδιορισθεί σε προηγούμενες μελέτες.
Παλαιότερες μελέτες είχαν προτείνει ότι η αντίδραση των διαφόρων μελών των PCBs με τις ρίζες υδροξυλίου μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό των υδροξυ- παραγώγων των PCBs (OH-PCBs). Εντούτοις, πρόσφατα εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι η συγκεκριμένη αντίδραση παράγει μικρές ποσότητες OH-PCBs, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των προϊόντων αποτελούνταν από χλωριωμένα βενζοϊκά οξέα. Στην παρούσα μελέτη, έγινε μια προσπάθεια ανίχνευσης και ταυτοποίησης επτά μελών των OH-PCBs στην ατμόσφαιρα της Φινοκαλιάς χρησιμοποιώντας δυο διαφορετικές μεθόδους ανάλυσης. Ωστόσο κανένα από τα συγκεκριμένα μέλη των OH-PCBs και τα ισομερή τους δεν ανιχνεύθηκαν στα συλλεχθέντα δείγματα. Επιπρόσθετες μελέτες πεδίου, είναι απαραίτητες για την κατανόηση της οξείδωσης των PCBs από τις ρίζες υδροξυλίου στην ατμόσφαιρα. Μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανίχνευση/προσδιορισμό άλλων πιθανών προϊόντων αντίδρασης των PCBs (π.χ. χλωριωμένα βενζοϊκά οξέα).
|
Μελέτη της ημερήσιας διακύμανσης των πολυχλωριωμένων διφαινυλίων και πολυβρωμιωμένων διφαινυλικών αιθέρων στην ατμόσφαιρα υπό συνθήκες έντονης φωτοχημείας
