| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η νοσηλευτική επιστήμη συνεχώς εξελίσσεται. Παρόλα αυτά, η καταγραφή λαθών στη χορήγηση φαρμάκων από νοσηλευτές είναι συχνό φαινόμενο που συνήθως οφείλεται στο φόρτο και τις πιεστικές συνθήκες εργασίας. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ασφάλεια των ασθενών αποτελεί τη βασική προτεραιότητα της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας και ότι τα νοσηλευτικά λάθη αποτελούν ένα σημαντικό δείκτη χαμηλής ασφάλειας των ασθενών, η μελέτη του συγκεκριμένου φαινομένου είναι ιδιαιτέρως σημαντική.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή των συχνότερων φαρμακευτικών λαθών και η αναζήτηση των παραγόντων που οδηγούν σε τέτοια σφάλματα κατά τη φαρμακευτική χορήγηση.
Μεθοδολογία: Η παρούσα συγχρονική μελέτη παρατήρησης (cross sectional -observational study) διεξήχθη στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης (ΠΑ.Γ.Ν.Η.), κατά την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου του 2021. Η παρούσα μελέτη βασίστηκε στη μεθοδολογία των συγχρονικών μελετών και πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων. Το τελικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 99 συμμετέχοντες (ποσοστό απόκρισης 99%). Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήσαμε το ερωτηματολόγιο των Μήτση και συνεργάτες (2012), το οποίο έχει διάρκεια περίπου 10-15 λεπτά και αποτελείται από ερωτήσεις για τα δημογραφικά στοιχεία (5 ερωτήσεις), για τους παράγοντες που ευθύνονται για τη εμφάνιση λαθών (14 ερωτήσεις), για την διαχείριση αυτών των λαθών (10 ερωτήσεις) και ερωτήσεις προσωπικών απόψεων επί του θέματος (3 ερωτήσεις). Η στατιστική ανάλυση περιορίσθηκε στην περιγραφική στατιστική με τη χρήση συνόλων (ν) και ποσοστών (%), μέσω του λογισμικού IBM SPSS.
Αποτελέσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το συχνότερο φαρμακευτικό λάθος που συμβαίνει κατά τη χορήγηση φαρμάκων είναι η χορήγηση σε λανθασμένο ασθενή (27,3%). Ακολουθούν η χορήγηση λανθασμένου φαρμάκου (24,2%), η λανθασμένη ώρα χορήγησης (17,2%) και η χορήγηση λανθασμένης δόσης
Ιατρική Σχολή - Πανεπιστήμιο Κρήτης
(17,2%). Όσον αφορά στους κυριότερους παράγοντες που συμβάλουν στην πραγματοποίηση φαρμακευτικού λάθους είναι: α) ο μεγάλος φόρτος εργασίας των νοσηλευτών, β) ο μεγάλος βαθμός επαγγελματικής εξουθένωσης που βιώνουν και γ) η συχνή απόσπαση της προσοχής των νοσηλευτών κατά τη διάρκεια χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής σε έναν ασθενή. Επιπρόσθετα, ο βασικότερος λόγος απόκρυψης ενός λάθους είναι η κρίση του ίδιου του νοσηλευτή ότι δεν είναι σημαντικό να αναφερθεί (54,5%), με το φόβο για τυχόν κυρώσεις να έπεται (27,3%). Ρωτώντας τους ίδιους τους νοσηλευτές για το αν πιστεύουν (και σε ποιο βαθμό) πως τα λάθη οφείλονται κυρίως σε αποτυχία του συστήματος παρά σε ατομική ευθύνη, οι απόψεις ήταν ανάμεικτες. Η πλειοψηφία των απαντήσεων κινήθηκαν προς το μέτριο με μεγάλο βαθμό (31,3% & 30,3% αντίστοιχα). Εν συνεχεία, οι απόψεις φάνηκε να συγκλίνουν στο ότι η συστηματική καταγραφή των λαθών θα βελτιώσει τη νοσηλευτική πρακτική και φροντίδα (89,9%) και τέλος, η πλειοψηφία συμφώνησε ότι αυτή η καταγραφή θα χρησιμοποιηθεί και για την απόδοση ατομικών ευθυνών σε μεγάλο και πολύ μεγάλο βαθμό (54,5% & 27,3% αντίστοιχα). Τέλος, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας (επαρκής στελέχωση, σταθερά ωράρια) και η συνεχής κατάρτιση του νοσηλευτικού προσωπικού είναι κάποιες από τις πρακτικές που ενδεχομένως, σύμφωνα και με τα λεγόμενα των ίδιων των νοσηλευτών, θα μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης τέτοιων λαθών στη νοσηλευτική πρακτική.
Συμπεράσματα: : Από την έρευνα προέκυψε ότι υπάρχει ένα μεγάλο εύρος συχνών λαθών που συχνά αποκρύπτονται και αυξάνουν την πιθανότητα μείωσης της ποιότητας στη φροντίδα του ασθενούς ή ακόμα και τον κίνδυνο της ζωής του. Οι αστοχίες του συστήματος - όπως η ανεπαρκής στελέχωση, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας και η πολυπλοκότητα της κλινικής λήψης αποφάσεων - αποτελούν μερικές από τις αιτίες και πρέπει να αντιμετωπιστούν από τους φορείς λήψης αποφάσεων. Παράλληλα, ατομικά και ομαδικά μέτρα εντός της ομάδας των νοσηλευτών θα πρέπει να συζητηθούν. Η χρήση λίστας συχνών λαθών θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή.
|
Παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση λαθών στη νοσηλευτική πρακτική κια η διαχείρισή τους
