Περίληψη |
Τα ζιζανιοκτόνα μετρούν σχεδόν έναν αιώνα ζωής και ο μηχανισμός δράσης για πολλά από αυτά εξακολουθεί να μην
είναι πλήρως κατανοητός. Το ένζυμο καρβοξυλάση του ακέτυλο συνενζύμου Α χρησιμοποιείται ως στόχος ζιζανιοκτόνων για αρκετά χρόνια, ενώ μόλις τα τελευταία δεκαπέντε έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται και ως στόχος εντομοκτόνων. Το ένζυμο ACCase καταλύει το πρώτο βήμα της βιοσύνθεσης λιπαρών οξέων και δύο διαφορετικές μορφές
του συναντώνται στη φύση. Η ευκαρυωτική μορφή, που συναντάται στο κυτταρόπλασμα φυτικών, εντομίσιων και
θηλαστικών κυττάρων και η προκαρυωτική μορφή που συναντάται στα βακτήρια. Τα περισσότερα φυτά έχουν και
τις δύο μορφές, την πρώτη στο κυτταρόπλασμα και τη δεύτερη στους χλωροπλάστες, εκτός από φυτά της οικογένειας Gramineae που εκφράζουν μόνο την ευκαρυωτική μορφή, τόσο στο κυτταρόπλασμα όσο και στους χλωροπλάστες τους. Οι χλωροπλάστες είναι υπεύθυνοι για το 80% της συνολικής ενζυμικής λειτουργίας στα φύλλα και καθώς
οι αναστολείς του ενζύμου καταστέλουν αποκλειστικά την ευκαρυωτική μορφή, η συγκεκριμένη κατηγορία ζιζανιοκτόνων έχει μεγάλη ισχύ έναντι της δραστηριότητας του ενζύμου ACCase σε αυτούς τους φυτικούς οργανισμούς.
Σημειακές μεταλλαγές στη χλωροπλαστική μορφή του ενζύμου ACCase έχουν συσχετιστεί με αντοχή σε ζιζανιοκτόνα σε πολλά είδη που ανήκουν στην οικογένεια των Gramineae. Σε μια πρόσφατη μελέτη, βρέθηκε μια σημειακή
μεταλλαγή και πιο συγκεκριμένα η αντικατάσταση ενός κατάλοιπου αλανίνης από ένα κατάλοιπο βαλίνης, σε μία εξαιρετικά συντηρημένη περιοχή του τομέα της καρβοξυλικής τρανσφεράσης στο ένζυμο ACCase, στο έντομο Bemicia
tabaci. Η μεταλλαγή αυτή συσχετίστηκε με την αντοχή των εντόμων σε εντομοκτόνα και την ευαισθησία τους σε ζιζανιοκτόνα. Τα φυτά φυσιολογικά έχουν ένα κατάλοιπο βαλίνης στη συγκεκριμένη θέση και από εδώ προκύπτει ένα
ενδιαφέρον ερώτημα: «ποια είναι τα επίπεδα ανοχής σε ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα σε φυτά με την αντίστροφη
μετάλλαξη», δηλαδή με την αντικατάσταση της βαλίνης από μια αλανίνη.
Το είδος Oryza sativa ανήκει στην οικογένεια των Gramineae και αυτό του προσδίδει όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για αυτήν τη μελέτη. Επιπλέον το ρύζι είναι μια από τις καλλιέργειες που έχουν τεράστια οικονομική σημασία
και τα τελευταία χρόνια, η καλλιέργεια διάφορων ποικιλιών ρυζιού ανθεκτικών σε ζιζανιοκτόνα, έχει χρησιμοποιηθεί
ως μια πρωτοποριακή τεχνολογία με σκοπό τον περιορισμό της προσβολής του ρυζιού από παράσιτα. Επιπλέον, το
ρύζι έχει διακριθεί ως ένα σύστημα-μοντέλο, συνεπώς καινοτόμες εφευρέσεις και καινούρια βιοτεχνολογικά εργαλεία,
όπως οι δείκτες επιλογής, κρίνονται πλέον απολύτως απαραίτητα. Σε αυτή τη μελέτη το ρύζι θα τροποποιηθεί γενετικά
με σκοπό να εκφράσει μια μεταλλαγμένη (V2086A) χλωροπλαστική μορφή του ενζύμου ACCase, προκειμένου να
ελεγχθούν τα επίπεδα ανοχής σε ζιζανιοκτόνα και σε εντομοκτόνα καθώς και να δοκιμαστούν οι όποιες βιοτεχνολογικές εφαρμογές μπορεί να προκύψουν.
|