| Περίληψη |
Η λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, είναι μία από τις συχνότερες βακτηριακές λοιμώξεις της βρεφικής και παιδικής ηλικίας. Η χορήγηση αντιβιοτικής θεραπείας αποτελεί τον κεντρικό άξονα αντιμετώπισης των βακτηριακών λοιμώξεων. Παράλληλα, η κατανάλωση αντιβιοτικών φαίνεται ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη ανθεκτικών παθογόνων. Η αντιμικροβιακή αντοχή είναι μία καλά αναγνωρισμένη απειλή για τη δημόσια υγεία, αλλά και ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην παιδιατρική ουρολογία. Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στον παιδιατρικό πληθυσμό φαίνεται ότι οδηγεί στην εμφάνιση ασυνήθιστων και ανθεκτικών ουροπαθογόνων, θέτοντας σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των αντιμικροβιακών παραγόντων.
Η σχέση μεταξύ κατανάλωσης αντιβιοτικών και αντιμικροβιακής αντοχής δεν έχει διερευνηθεί διεξοδικά στα παιδιά.
Στόχος: Σκοπός της μελέτης αυτής, ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της προηγούμενης έκθεσης σε αντιβιοτικό παράγοντα που δόθηκε είτε συστηματικά ως χημειοπροφύλαξη είτε για σύντομο διάστημα ως αντιμετώπιση τυχαίας λοίμωξης, στο είδος και την αντοχή των ουροπαθογόνων που μπορεί να προκαλέσουν ουρολοίμωξη σε έναν καλά περιγεγραμμένο παιδιατρικό πληθυσμό.
Μεθοδολογία: Διεξήχθη αναδρομική μελέτη παρατήρησης, στην οποία συμπεριλήφθηκαν παιδιά ηλικίας <16 ετών, που νοσηλεύτηκαν λόγω ουρολοίμωξης σε τριτοβάθμιο Παιδιατρικό Κέντρο την ενδεκαετή περίοδο από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Ιούνιο του 2017. Για την συλλογή των δεδομένων έγινε αναδρομική ανασκόπηση των ιατρικών φακέλων των παιδιών και ακολούθως καταγραφή των
Εμβολιασμοί και Πρόληψη Λοιμώξεων σε Παιδιά και Εφήβους
Τμήμα Ιατρικής – Πανεπιστήμιο Κρήτης
2
δημογραφικών χαρακτηριστικών, των αντιβιοτικών και της διάρκειας αγωγής, των ουροπαθογόνων και των αντιβιογραμμάτων, καθώς και των ευρημάτων του απεικονιστικού ελέγχου. Οι ασθενείς στην συνέχεια χωρίστηκαν σε 3 ομάδες, σε παιδιά που δεν είχαν λάβει καθόλου αντιβιοτικά, σε παιδιά που έλαβαν βραχύ αντιβιοτικό σχήμα για τυχαίο λόγο το τελευταίο 6μηνο και παιδιά που λάμβαναν συστηματικά χημειοπροφύλαξη. Οι στατιστικές αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με τα προγράμματα MedCalc και GraphPad Prism.
Αποτελέσματα: Ο συνολικός αριθμός των ουροπαθογόνων που αφορούσαν σε νοσηλευόμενα παιδιά με πλήρη στοιχεία ήταν 711. Τo επικρατέστερο ουροπαθογόνο και στις 3 ομάδες ήταν το Ε. coli με συχνότητα 56,4% στο συνολικό πληθυσμό. Ακολούθησαν με μικρότερη συχνότητα η Klebsiella spp (10,8 %) και ο Enterococcus spp (9,8%). Τα μη-E. coli ουροπαθογόνα ήταν συχνότερα στα παιδιά που λάμβαναν χημειοπροφύλαξη (69,8%) και σ’εκείνα που έλαβαν αντιβίωση για τυχαίο λόγο (51,2%). Υψηλή αντοχή του E. coli παρατηρήθηκε στην αμπικιλλίνη (52,3%), αμοξυκιλλίνη (50,5%), αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό (23,1%) και κοτριμοξαζόλη (21,7%), ενώ μικρότερα ποσοστά αντοχών σημειώθηκαν στις κεφαλοσπορίνες γ γενεάς (7,2%) και τη νιτροφουραντοΐνη (10%). Συνολικά η ομάδα που δεν είχε εκτεθεί σε αντιβίωση παρουσίαζε τα μικρότερα ποσοστά αντοχής. Σ’όλες τις ομάδες οι αντοχές των ουροπαθογόνων ήταν υψηλότερες για την αμπικιλλίνη, αμοξυκιλλίνη, αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό, κοτριμοξαζόλη και νιτροφουραντοΐνη (p<0,0001). Μικρότερη αντοχή παρατηρήθηκε σ’όλες τις ομάδες και περισσότερο στην ομάδα που δεν είχε εκτεθεί σε αντιμικροβιακό παράγοντα, για τις κεφαλοσπορίνες 2ης και 3ης γενιάς (p<0,0001). Τα αποτελέσματα της μονοπαραγοντικής ανάλυσης έδειξαν ότι τα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε αντιβιοτικό παράγοντα είχαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό ασυνήθιστα και με υψηλότερη αντοχή σε συνήθη αντιβιοτικά ουροπαθογόνα (p<0,0001). Από την πολυπαραγοντική ανάλυση, διαπιστώθηκε ότι ο κυριότερος παράγοντας για την αντοχή του E. coli στην αμπικιλλίνη, ήταν η ευκαιριακή λήψη αντιβίωσης το προηγούμενο εξάμηνο (OR 2,64, 95% CI 1,47 - 4,75, p 0,0011), ενώ για την αντοχή στην κοτριμοξαζόλη η χημειοπροφύλαξη (OR 2,69, 95% CI 1,31 - 5,52, p 0,0066). Επίσης, φάνηκε ότι πολύ σημαντικός παράγοντας για το είδος των ουροπαθογόνων ήταν το φύλο.
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης μας υπογραμμίζουν την σημαντική επίδραση της κατανάλωσης αντιμικροβιακών παραγόντων στο είδος και την αντοχή
Εμβολιασμοί και Πρόληψη Λοιμώξεων σε Παιδιά και Εφήβους
Τμήμα Ιατρικής – Πανεπιστήμιο Κρήτης
3
των ουροπαθογόνων στα παιδιά ακόμη και όταν χορηγούνται για σύντομο χρονικό διάστημα για αντιμετώπιση κοινής λοίμωξης. Φαίνεται, ότι η εμπειρική θεραπευτική επιλογή θα πρέπει να προσαρμόζεται όχι μόνο στα τοπικά πρότυπα μικροβιακής αντοχής, αλλά και ατομικά στον εκάστοτε ασθενή με βάση το ιστορικό προηγούμενης χρήσης αντιμικροβιακών παραγόντων είτε σε χαμηλές δόσεις ως προφυλακτική αγωγή για το ουροποιητικό είτε για τυχαίο λόγω έως και τους προηγούμενους 6 μήνες.
|
Επίδραση της χημειοπροφύλαξης στο είδος και την αντοχή των ουροπαθογόνων στα παιδιά
