| Περίληψη |
Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η μελέτη του διγλωσσικού λόγου Ελλήνων μαθητών στη Γερμανία όπως αυτός παράγεται κατά τη διάρκεια διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας σε Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας (ΤΕΓ) με σημείο εστίασης την εναλλαγή κώδικα και τη σημασία της εναλλαγής κώδικα στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.
Η έρευνα υλοποιήθηκε σε ένα περιφερειακό ΤΕΓ του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης στη Γερμανία και είχε ως στόχο την καταγραφή και περιγραφή του διγλωσσικού λόγου των μαθητών σε “φυσικές συνθήκες” κατά τη διδασκαλία, χωρίς το σχεδιασμό ειδικών διδακτικών παρεμβάσεων ή διδακτικών ενοτήτων, αλλά με γνώμονα τα διδακτικά εγχειρίδια που προβλέπονται και χρησιμοποιούνται στα τμήματα αυτά.
Στην έρευνα ακολουθήθηκε το ερμηνευτικό παράδειγμα της νατουραλιστικής προσέγγισης ακολουθώντας το πλαίσιο της Θεμελιωμένης Θεωρίας και της έρευνας του δρώντος επαγγελματία. Στην παρούσα έρευνα η εκπαιδευτικός είχε διττό ρόλο, της εκπαιδευτικού και της ερευνήτριας. Συγκεντρώθηκαν 87 ώρες ηχογραφημένου ερευνητικού υλικού από τις διδασκαλίες, καθώς και ερωτηματολόγια από τους μαθητές για το ατομικό και γλωσσικό προφίλ τους. Η επεξεργασία και ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων έγινε μέσα στο μεθοδολογικό πλαίσιο της Θεμελιωμένης Θεωρίας.
Από την έρευνα προέκυψαν στοιχεία για τον τρόπο χρήσης της ΕΚ από τους μαθητές και την εκπαιδευτικό στην τάξη, καθώς και για τον τρόπο αντίδρασης της δασκάλας στην ΕΚ των μαθητών. Φάνηκε ότι οι μαθητές κάνουν κάποιες φορές υποχρεωτική ΕΚ και χρησιμοποιούν την ΕΚ κυρίως ως στρατηγική επικοινωνίας και ως στρατηγική μάθησης. Αντίστοιχα, η εκπαιδευτικός καταγράφηκε να κάνει υποχρεωτική ΕΚ, και να χρησιμοποιεί την ΕΚ ως στρατηγική επικοινωνίας και ως στρατηγική διδασκαλίας. Οι αντιδράσεις της εκπαιδευτικού στην ΕΚ των μαθητών είχε τις εξής τρεις μορφές: παθητική αντίδραση, ενεργητική ενθαρρυντική αντίδραση και ενεργητική αποθαρρυντική αντίδραση.
Τα ερευνητικά δεδομένα και τα συμπεράσματα της έρευνας επιτρέπουν προτάσεις για τη διδακτική-μεθοδολογική αξιοποίηση της ΕΚ κατά τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Προτείνουμε οι εκπαιδευτικοί να ενσωματώνουν διδακτικά στη διδασκαλία τους κάποιες εναλλαγές κώδικα των μαθητών τους, ανάλογα με την περίσταση και την ηλικία των μαθητών, με τους ακόλουθους τρόπους: 1) καλώντας τους μαθητές να αναζητήσουν, ατομικά ή συνεργατικά, την ελληνική απόδοση της λέξης ή φράσης, 2) συγκρίνοντας αντιπαραβολικά κάποια στοιχεία των δύο γλωσσών σε επίπεδο γραμματικής ορολογίας ή εννοιολογικού περιεχομένου, 3) συζητώντας για την ίδια την εναλλαγή κώδικα και θεματοποιώντας τη διγλωσσία των μαθητών. Τέλος, κρίνουμε διδακτικά σκόπιμο τη θεματοποίηση λαθών μεταφοράς και τη συστηματικότερη διδασκαλία λεξιλογίου.
|
Όψεις της εναλλαγής κώδικα σε ελληνόπουλα στη Γερμανία και η σημασία της για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας
