Περίληψη |
Η ανάπτυξη των πολυκύτταρων οργανισμών βασίζεται στον καθορισμό διαφορετικών τύπων
κυττάρων και στην οργάνωση τους σε διακριτούς ιστούς και όργανα. Η οργάνωση κυττάρων
αναφέρεται στον διαχωρισμό ενός μικτού πληθυσμού μη πανομοιότυπων κυττάρων σε διακριτές
περιοχές καθώς και στην ενεργή διατήρηση των διαχωρισμένων διαμερισμάτων. Αυτή η
διαδικασία φαίνεται να διατηρείται μεταξύ σπονδυλωτών και ασπόνδυλων και λαμβάνει χώρα σε
εμβρυϊκούς, μεταγεννητικούς και ενήλικους ιστούς. Η οργάνωση των κυττάρων ελέγχεται από
διάφορες μοριακές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των συστατικών κυττάρων και διέπεται από διαφορές
μεταξύ των φυσικών ιδιοτήτων των συγκεκριμένων τύπων κυττάρων.
Στα μετάζωα, η επιμήκυνση του πρόσθιου-οπίσθιου άξονα είναι μια διατηρημένη αναπτυξιακή
διαδικασία και ένα υποδειγματικό αναπτυξιακό γεγονός που βασίζεται στη σύγκλιση ιστών των
παρααξονικών κυττάρων προς τον ΑΡ άξονα του σώματος. Στη Δροσόφιλα, ένα πρότυπο
οργανισμό στην αναπτυξιακή βιολογία, γενετικές μελέτες έχουν αποκαλύψει μοτίβα έκφρασης
μεταγραφικών παραγόντων που παρέχουν χωρικές και χρονικές πληροφορίες οι οποίες
καθορίζουν προσανατολισμένες κυτταρικές κινήσεις και επιμήκυνση ιστού. Παρ' όλα αυτά, οι
κυτταρικοί μηχανισμοί με τους οποίους τα μοτίβα έκφρασης μεταγραφικών παραγόντων
ενορχηστρώνουν την πολικότητα και τη συμπεριφορά των κυττάρων παρέμεναν άγνωστοι. Η
Zallen και οι συνεργάτες της (2014) εντόπισαν τρεις υποδοχείς της οικογένειας Toll, τους Toll-2,
Toll-6 και Toll-8, των οποίων η επικαλυπτόμενη έκφραση σε εγκάρσιες λωρίδες κατά μήκος του
πρόσθιου-οπίσθιου άξονα κατευθύνει την επίπεδη πολικότητα και τις πολωμένες κυτταρικές
αναδιατάξεις κατά τη συγκλίνουσα επέκταση στη Δροσόφιλα. Με αυτο το μηχανισμό, οι
πληροφορίες θέσης κατά μήκος του πρόσθιου-οπίσθιου άξονα δημιουργούν μοτίβα έκφρασης του
υποδοχέα Toll σε επίπεδο ιστού που παρέχουν χωρικά σήματα απαραίτητα για τις κυτταρικές
συμπεριφορές που οδηγούν σε συγκλίνουσα επέκταση.
Για να προσδιορίσω πώς ορθολόγοι διαμεμβρανικοί υποδοχείς διαμορφώνουν το germband κατά
τον σχηματισμό του άξονα AP σε άλλα αρθρόποδα, επέλεξα να μελετήσω το αμφίποδο Parhyale
hawaiensis. Το Parhyale φαίνεται να είναι ένα υποδειγματικό οργανισμός μοντέλο που επιτρέπει την
ανάλυση της μορφολογικής διαδικασίας σχηματισμού του germband σε επίπεδο κυττάρου. Ομοίως
με άλλα αμφίποδα μαλακόστρακα, το εξώδερμα του Parhyale συμπυκνώνεται αρχικά από έναν μη
οργανωμένο πληθυσμό κυττάρων σε ένα οργανωμένο πλέγμα στηλών και σειρών. Κάθε σειρά της
ζώνης αναπαραγωγής (Parasegment Precursor Row - PSPR) είναι πρόδρομος ενός
παρα-μεταμερούς. Τα κύτταρα διαιρούνται δύο φορές κατά μήκος του πρόσθιου-οπίσθιου άξονα
δημιουργώντας δύο σειρές που ονομάζονται «A/B» και «C/D» στην αρχή, οι οποίες με τη σειρά
τους γίνονται σειρές «a», «b», «c» και «d» ακολουθώντας τη δεύτερη διαίρεση. Τα παρα-μεταμερή 4
σειρών διακρίνονται εύκολα από την έκφραση του γονιδίου engrailed στην πρόσθια σειρά «α».
Σε αυτή τη διατριβή, δίνω μια σύντομη επισκόπηση των αρχών που διέπουν την ταξινόμηση
κυττάρων στην ανάπτυξη και περιγράφω υποδειγματικές αναπτυξιακές διαδικασίες στις οποίες
παρατηρείται ταξινόμηση κυττάρων. Επιπρόσθετα, εντοπίζω τα ορθόλογα 4 γονιδίων, tartan,
capricious, Tanascin-major and Tenascin-accessory στο Parhyale και διερευνώ τη φυλογένειά τους σε
όλο το γένος των Arthropoda. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώ σημασμένους ανιχνευτές RNA για να
εξετάσω την έκφρασή τους κατά τη διάρκεια των εμβρυϊκών σταδίων σχηματισμού του germband
στο Parhyale.
Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι το Parhyale έχει τέσσερα ορθολόγα tartan/capricious και
τρία ορθολόγα ten-m/-a γονίδια συνολικά. Όλα εκφράζονται στο σχηματισμό germband (εμβρυϊκά
στάδια 14 - 17) και παρουσιάζουν σχεδόν πανομοιότυπα μοτίβα έκφρασης. Η φυλογενετική
ανάλυση και η έρευνα του γονιδιώματος Parhyale υποστηρίζουν τη θεωρία ότι αυτά τα γονίδια δεν
είναι αποτέλεσμα πρόσφατων γεγονότων διπλασιασμού γονιδίων στο Parhyale, εγείροντας
ερωτήματα σχετικά με τους συγκεκριμένους ρόλους του κάθε γονιδίου στην ανάπτυξη. Η
λειτουργική ανάλυση αυτών των γονιδίων χρησιμοποιώντας το CRISPR σύστημα για την εξάλειψη
μεμονωμένων γονιδίων και επίσης ομάδων παρόμοιων γονιδίων θα αποκαλύψει περαιτέρω
πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς ρόλους τους στην οργάνωση του germband στο Parhyale.
|