| Περίληψη |
Ο κύριος τρόπος απομάκρυνσης της χοληστερόλης από τα σώμα, είναι μέσω της αποικοδόμησης σε χολικά οξέα, μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα αποκλειστικά στο ήπαρ. Το πρώτο, και καθοριστικό για τα επόμενα, βήμα καταλύεται από το ένζυμο Υδροξυλάση-7α της χοληστερόλης (CYP7A1). Τα χολικά οξέα αποτελούν τα τελικά προϊόντα του μονοπατιού και ρυθμίζουν τη σύνθεσή τους μέσω καταστολής της μεταγραφής του γονιδίου CYP7A1. Ο προτεινόμενος μηχανισμός καταστολής περιλαμβάνει τη δράση των ορμονικών πυρηνικών υποδοχέων FXR, SHP και CPF. Τα χολικά οξέα είναι σηματοδοτικά μόρια και ενεργοποιούν τον FXR. Σύμφωνα με το μοντέλο, ο FXR επηρεάζει τη μεταγραφή του CYP7A1 μέσω ενός έμμεσου μηχανισμού που περιλαμβάνει την αύξηση της έκφρασης του γονιδίου του καταστολέα SHP. Ο SHP αλληλεπιδρά με τον CPF και παρεμποδίζει τη δράση του, η οποία είναι απαραίτητη για τη μεταγραφική ενεργοποίηση του CYP7A1. Στην παρούσα εργασία αντικείμενο μελέτης ήταν η μεταγραφική ρύθμιση του γονιδίου CYP7A1 από τη σηματοδότηση των χολικών οξέων. Βρέθηκε ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός δε μπορεί να εξηγήσει απόλυτα την καταστολή της μεταγραφής και επομένως πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικοί μηχανισμοί καταστολής. Στη συνέχεια, διερευνήθηκε η υπόθεση ότι τα χολικά οξέα μπορούν να επιδράσουν άμεσα στη μεταγραφή του CYP7A1 δρώντας ως συνδέτες για τον πυρηνικό υποδοχέα CPF ή SHP. Για το σκοπό αυτό, εξετάστηκε αν τα χολικά οξέα επηρεάζουν την αλληλεπίδραση in vitro μεταξύ CPF και μεταγραφικών συνενεργοποιητών και μεταξύ CPF και SHP. Από τα αποτελέσματα των πειραμάτων που έχουν γίνει έως αυτή τη στιγμή, δεν προκύπτουν ενδείξεις που να αποδεικνύουν την παραπάνω υπόθεση. Ωστόσο, πρέπει να πραγματοποιηθούν επιπλέον πειράματα για την τελική απόδειξη ή απόρριψή της. Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της παρούσης εργασίας, μελετήθηκε η επίδραση του σηματοδοτικού μονοπατιού των χολικών οξέων στην έκφραση των γονιδίων ApoCIII και ApoA1 που κωδικοποιούν για τις αντίστοιχες απολιποπρωτεΐνες. Βρέθηκε ότι τα χολικά οξέα καταστέλλουν τη μεταγραφή του γονιδίου ApoCIII και ενεργοποιούν τη μεταγραφή του γονιδίου ApoA1. Από πρoκαταρκτικά πειράματα που έγιναν για τη διερεύνηση του μηχανισμού δράσης των χολικών οξέων, προκύπτουν ενδείξεις ότι για την καταστολή της μεταγραφής του ApoCIII εμπλέκεται ο καταστολέας SHP, ενώ η ενεργοποίηση της μεταγραφής του ApoA1 φαίνεται να είναι αποτέλεσμα ενός μηχανισμού που δεν εξαρτάται από τον FXR.
|
Μεταγραφική ρύθμιση μέσω του σηματοδοτικού μονοπατιού των χολικών οξέων
