| Abstract |
Στην εργασία αυτή, παρουσιάζονται βασικές μελέτες που αφορούν στην ανάπτυξη μεθοδολογίας για τον ποσοτικό προσδιορισμό του κασσίτερου σε αρχαιολογικά αντικείμενα που έχουν κατασκευαστεί από κράμα χαλκού - κασσίτερου (μπρούντζος), με την τεχνική LIBS (Laser Induced Breakdown Spectroscopy). Ο ποσοτικός χαρακτηρισμός της στοιχειακής σύστασης αρχαιολογικών αντικειμένων από μπρούντζο παρέχει στον αρχαιολόγο ενδείξεις σχετικά με την προέλευση και την τεχνολογία κατασκευής των αντικειμένων, ενώ καθοδηγεί τον συντηρητή στην επιλογή κατάλληλων τεχνικών και υλικών συντήρησης. Στα πλαίσια της εργασίας εξετάζονται οι πειραματικές παράμετροι που επηρεάζουν τη φασματική πληροφορία (μήκος κύματος λέιζερ-1064 nm, 355 nm, - αναλυτικές γραμμές εκπομπής (διακριτική ανάλυση), χρονικό παράθυρο παρατήρησης της εκπομπής) και ερευνώνται οι βέλτιστες συνθήκες που οδηγούν σε αξιόπιστα αναλυτικά αποτελέσματα. Για τις εργαστηριακές μελέτες χρησιμοποιήθηκε μία διάταξη LIBS βασιζόμενη σε ένα λέιζερ Nd: YAG και σύστημα φασματογράφου ανιχνευτή ICCD (Intensified Charge Coupled Device) για την καταγραφή των φασμάτων. Εργαστηριακά πρότυπα δείγματα κράματος χαλκού-κασσίτερου (α-φάση) με περιεκτικότητα σε κασσίτερο από 0.76 μέχρι 15% κ.β. μετρήθηκαν και με βάση τις καμπύλες αναφοράς που προκύπτουν εξετάζονται οι τιμές συγκέντρωσης κασσίτερου στα πραγματικά δείγματα. Όπως προκύπτει από τις μετρήσεις, ο προσδιορισμός της περιεκτικότητας κασσίτερου στα κράματα πραγματοποείται με ακρίβεια της τάξης του ± 10% από την πραγματική τιμή, όπως αυτή μετρήθηκε με την τεχνική EDXS (Energy Dispersive X-ray Spectrometry). Με βάση τις εργαστηριακές μελέτες, έγιναν μετρήσεις στο εργαστήριο συντήρησης του Κέντρου Προϊστορίας Αιγαίου (INSTAP), σε αρχαιολογικά αντικείμενα μπρούντζου, από ανασκαφές στην Ανατολική Κρήτη. Στις αναλύσεις χρησιμοποιήθηκε το σύστημα LMNTI, ένα αναλυτικό όργανο LIBS. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο είναι αξιόπιστη. Παρέχεται έτσι η δυνατότητα ενσωμάτωσης απλής υπολογιστικής ρουτίνας στο λογισμικό που ελέγχει το σύστημα LMNTI, η οποία θα επιτρέπει τον άμεσο προσδιορισμό της συγκέντρωσης κασσίτερου με βάση τις μετρήσεις πρότυπων δειγμάτων και την αντίστοιχη καμπύλη αναφοράς.
|
Η τεχνική LIBS στην ποσοτική ανάλυση αρχαιολογικών αντικειμένων από μπρούντζο
