E-Locus - Ιδρυματικό Καταθετήριο Πανεπιστημίου Κρήτης - Η συγκρότηση του κοινωνικού υποκειμένου σύμφωνα με τον Jacques Lacan

Αρχική Η συγκρότηση του κοινωνικού υποκειμένου σύμφωνα με τον Jacques Lacan

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

[Προσθήκη στο καλάθι]

Κωδικός Πόρου

000442759

Τίτλος

Η συγκρότηση του κοινωνικού υποκειμένου σύμφωνα με τον Jacques Lacan

Άλλος τίτλος

The construction of the social subject in Jacques Lacans's theory

Συγγραφέας

Βαρούχου, Στεφανία

Σύμβουλος διατριβής

Ρωμανός Βασίλης

Μέλος κριτικής επιτροπής

Λελεδάκης Κανάκης
Αράπογλου Βασίλης

Περίληψη

Η παρούσα εργασία επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη βασική θεωρία του Γάλλου ψυχαναλυτή Jacques Lacan για τη συγκρότηση του κοινωνικού υποκειμένου και να αναδείξει τη σημασία της για την κοινωνικοπολιτική ανάλυση. Ο Jacques Lacan επανατοποθέτησε την ψυχαναλυτική σκέψη στο επίκεντρο της κριτικής θεωρίας και τα θεωρητικά του εργαλεία ξεπερνούν το θεραπευτικό πλαίσιο και αποδεικνύονται χρήσιμα σε πεδία όπως η κοινωνική και πολιτική θεωρία. Αυτό κατέστη δυνατό λόγω της αναθεώρησης της φροϋδικής ψυχαναλυτικής σκέψης υπό το πρίσμα κυρίως του στρουκτουραλισμού, αλλά και άλλων θεωριών όπως του Hegel για τον κύριο- δούλο. Με αυτό τον τρόπο, κατορθώνει μια συντονισμένη «επίθεση» στο καρτεσιανό νεωτερικό υποκείμενο και διαμορφώνει μια νέα θεωρία της υποκειμενικότητας. Στο πρώτο μέρος του πονήματός μου παρουσιάζονται οι τρεις τάξεις μέσα από τις οποίες συγκροτείται το υποκείμενο: το φαντασιακό, το συμβολικό και το πραγματικό. Το φαντασιακό χαρακτηρίζεται από το «στάδιο του καθρέφτη», της πρωταρχικής ταύτισης, μέσα από την οποία αναδύεται το εγώ. Στο συμβολικό αναδύεται το ασυνείδητο, το οποίο είναι δομημένο σα γλώσσα. Ο J.Lacan χρησιμοποιεί επίσης την έννοια του σημείου, τη σχέση σημαίνοντος και σημαινόμενου για να εξηγήσει τη διαδικασία παραγωγής νοήματος τόσο σε επίπεδο υποκειμένου, όσο και σε επίπεδο κοινωνίας. Τέλος, η τρίτη τάξη, το πραγματικό, βρίσκεται πέρα από το συμβολικό και είναι το «χαμένο αντικείμενο» και αντιπροσωπεύει την ενότητα· είναι αυτό που χάθηκε κατά την είσοδο του υποκειμένου στη συμβολική τάξη. Στο δεύτερο μέρος γίνεται μια απόπειρα χρήσης των εργαλείων της λακανικής θεωρίας για τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική θεωρία. Συγκεκριμένα, γίνεται μια απόπειρα περιχαράκωσης του πολιτικού σε σχέση με την πολιτική πραγματικότητα, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί από θεωρητικούς όπως ο S. Zizek, οι E. Laclau & L. Zac, o Θ. Λίποβατς και ο Γ. Σταυρακάκης. Στο τέλος, παρουσιάζονται οι βασικές κριτικές που έχουν ασκηθεί τόσο στην ίδια τη λακανική θεωρία, όσο και στις δυσκολίες που αναδύονται κατά τη χρήση της από την κοινωνικοπολιτική ανάλυση.

Φυσική περιγραφή

68 σ. ; 30 εκ.

Γλώσσα

Ελληνικά

Θέμα

Imaginery

Lacan

Mirror stage

Psychoanalysis

Real

Social subject

Sociopolitical analysis