| Περίληψη |
Σκοπός: Η αξιολόγηση της διακριτικής ικανότητας του οφθαλμικού συστήματος πραγματοποιείται στην καθημερινή κλινική πράξη με τη μέθοδο της οπτικής οξύτητας η οποία αποτελεί το πιο καθοριστικό στοιχείο της αίσθησης της οπτικής αντίληψης. Οι ειδικά διαμορφωμένοι UoC πίνακες που εισήχθησαν στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης (Plainis et al., 2007) αποτελούν τροποποιημένους ETDRS πίνακες αναγνώρισης γραμμάτων σε ευρύ φάσμα, ενώ οι πίνακες με το οπτότυπο Landolt-C και Illiterate-E ανήκουν σε πίνακες οξύτητας που στηρίζονται στην ανάλυση συμβόλων. Κύριος σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η αξιολόγηση της αναγνωρισιμότητας των διαφορετικών αυτών οπτότυπων σε φυσιολογικό πληθυσμό και σε άτομα που εμφανίζουν μειωμένη όραση.
Μεθοδολογία: Η επαναληψιμότητα της οπτικής οξύτητας αξιολογήθηκε στους ειδικά διαμορφωμένους UoC πίνακες αναγνώρισης γραμμάτων (recognition acuity) και στους Landolt-C και Illiterate-E πίνακες ανάλυσης συμβόλων (resolution acuity), σε δύο διαφορετικές συνθήκες: σε φυσιολογική και σε μειωμένη όραση. Η σύγκριση των τιμών της οπτικής οξύτητας όπως αυτή εκτιμήθηκε στους διαφορετικούς αυτούς πίνακες οπτότυπων πραγματοποιήθηκε μέσω της ακόλουθης διαδικασίας:
Πείραμα: Αξιολογήθηκε η οπτική οξύτητα 80 ατόμων: 22 σπουδαστών (40 οφθαλμοί) του Πανεπιστημίου Κρήτης, 15 ατόμων (30 οφθαλμοί) από την ερευνητική ομάδα και το προσωπικό του Ινστιτούτου Οπτικής και Όρασης και 3 ατόμων (6 οφθαλμοί) του τμήματος Βυθού του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΠΑΓΝΗ, ηλικίας 23-42 ετών που αποτέλεσαν την πρώτη ομάδα εξεταζόμενων με φυσιολογική όραση και 25 ασθενών, ηλικίας 46-83 ετών που αποτέλεσαν τη δεύτερη ομάδα εξεταζόμενων. Διαμορφώθηκαν επιπλέον δύο νέες συνθήκες υπό εξέταση (2 νέες υποομάδες): μειωμένη όραση εξαιτίας παρουσίας καταρράκτη και εξαιτίας αμφιβληστροειδοπαθειών. Στις δύο εξεταζόμενες ομάδες και στις δύο υποομάδες χρησιμοποιήθηκαν οι ειδικά διαμορφωμένοι ETDRS πίνακες (πίνακας 1 για ΔΟ και πίνακας 2 για ΑΟ), ο πίνακας με το οπτότυπο Landolt-C και το οπτότυπο Illiterate-E. Οι πίνακες είχαν τοποθετηθεί στο καθιερωμένο φωτεινό κουτί, σε απόσταση 4 μέτρων. Τα αποτελέσματα της οπτικής οξύτητας προήλθαν από τον υπολογισμό των γραμμάτων που χάθηκαν έως την τελευταία γραμμή που διαβάστηκε. Οι πίνακες εμφανίζονταν σε τυχαία σειρά και οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν με τη συνήθη τους διόρθωση.
Αποτελέσματα: Για το δεξιό οφθαλμό η διαφορά στην οπτική οξύτητα μεταξύ των πινάκων UoC και Landolt-C είναι -0.05 logMAR (-2.4 γράμματα) σε φυσιολογικές συνθήκες και -0.14 logMAR (-6.9 γράμματα) σε συνθήκες μειωμένης όρασης, -0.02 logMAR (1 γράμμα) μεταξύ των πινάκων UoC και Illiterate-E και στις δύο εξεταζόμενες συνθήκες όρασης, ενώ η διαφορά στις τιμές της οπτικής οξύτητας μεταξύ των πινάκων Landolt-C και Illiterate-E ανέρχεται στα 0.02 logMAR (1 γράμμα) και 0.12 logMAR (5.9 γράμματα) αντίστοιχα. Για τον αριστερό οφθαλμό, η διαφορά στην οπτική οξύτητα μεταξύ των πινάκων UoC και Landolt-C είναι -0.03 logMAR (-1.4 γράμματα) σε φυσιολογικές συνθήκες και -0.13 logMAR (-6.5 γράμματα) σε συνθήκες μειωμένης όρασης, -0.01 logMAR (0.5 γράμμα) και -0.04 logMAR (-2 γράμματα) αντίστοιχα μεταξύ των πινάκων UoC και Illiterate-E, ενώ η διαφορά στις τιμές της οπτικής οξύτητας μεταξύ των πινάκων Landolt-C και Illiterate-E ανέρχεται στα 0.02 logMAR και 0.09 logMAR (4.7 γράμματα) αντίστοιχα. Η εκτίμηση της οπτικής οξύτητας στις δύο υποομάδες μειωμένης όρασης (ασθενείς με καταρράκτη/ πάσχοντες από αμφιβληστροειδοπάθειες) οδήγησε στα ακόλουθα αποτελέσματα: η διαφορά στην οπτική οξύτητα για το δεξιό οφθαλμό μεταξύ των πινάκων UoC και Landolt-C είναι -0.17 logMAR στην περίπτωση του καταρράκτη και -0.13 logMAR στα περιστατικά αμφιβληστροειδοπαθειών, -0.04 logMAR και -0.03 logMAR αντίστοιχα μεταξύ των πινάκων UoC και Illiterate-E, ενώ μεταξύ των πινάκων Landolt-C και Illiterate-E, η διαφορά ανέρχεται στα 0.13 logMAR και 0.10 logMAR αντίστοιχα.
Συμπεράσματα: Καταλήξαμε ότι η οπτική οξύτητα διαφέρει αρκετά μεταξύ των πινάκων του Πανεπιστημίου της Κρήτης και του Landolt-C πίνακα όταν αυτή αξιολογείται σε διαφορετικές συνθήκες όρασης (φυσιολογική και μειωμένη όραση), δε σημειώνει σημαντική διαφορά μεταξύ των πινάκων UoC και Illiterate-E, ενώ μεταξύ των Landolt-C και Illiterate-E πινάκων διαφέρει επίσης σημαντικά. Ένα επιπλέον συμπέρασμα στο οποίο καταλήξαμε είναι ότι η οπτική οξύτητα δε διαφέρει σημαντικά μεταξύ των πινάκων UoC και Landolt-C, UoC και Illiterate-E και Landolt-C και Illiterate-E πινάκων όταν αυτή αξιολογείται στις δύο διαφορετικές παθολογικές συνθήκες εξέτασης (καταρράκτη και αμφιβληστροειδοπάθειες). Ουσιαστικά, δηλαδή βρέθηκε ότι η καθαυτή επίδραση των συγκεκριμένων παθολογικών παραγόντων μειωμένης όρασης είναι αμελητέα στη διαφορά των τιμών της οπτικής οξύτητας που παρατηρείται ανά δύο ζεύγη συγκριθέντων πινάκων αξιολόγησής της.
|
Αξιολόγηση της αναγνωρισιμότητας διαφορετικών οπτότυπων σε φυσιολογικό πληθυσμό και σε ασθενείς με χαμηλή όραση
