Περίληψη |
Εισαγωγή Τα αγγειακα εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) αποτελούν την 4η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ,
σύμφωνα με τελευταία δεδομένα από την AHA/ASA, την 3η αιτια θανάτου στην ΕΕ και την
κυριότερη αιτία σοβαρής και μακροχρόνιας αναπηρίας. Η αποτελεσματική πρωτογενής πρόληψη
παραμένει η καλύτερη προσέγγιση για τη μείωση της επίπτωσης των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί αρκετές πρσπάθειες εκτίμησης της επίπτωσης των ισχαιμικών
ΑΕΕ με βάση τους παράγοντες κινδύνου που αναδεικνύουν την αιτιολογική σχέση μεταξύ αυτών
και του κινδύνου εμφάνισης ενός ισχαιμικού ΑΕΕ. Ωστόσο, λίγες, διάσπαρτες και αρκετά
αντικρουόμενες παραμένουν οι αναφορές που συσχετίζουν τους παράγοντες κινδύνου και
ποικίλες σχετικές θεραπείες με τη βαρύτητα των εγκεφαλικών επεισοδίων αλλά και με τη
συνολική αναπηρία που συνοδεύει έκτοτε τον ασθενή. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η
σύνοψη των πιο συχνών παραγόντων κινδύνου και η ρύθμιση αυτών μέσω της αντίστοιχης
φαρμακευτικής αγωγής αναφορικά με τη βαρύτητα ενός πρωτο - διεγνωσθέντος ισχαιμικού ΑΕΕ
και τη συνολική αναπηρία που προκύπτει από αυτό.
Μεθοδολογία Η παρούσα μελέτη ήταν προοπτική. Ο πληθυσμός της μελέτης περιλαμβάνει
ασθενείς με πρωτο – διαγνωσθέν ισχαιμικό ΑΕΕ, θρομβολυθέντες και μη, που προσήλθαν στη
Νευρολογική κλινική του ΠΑΓΝΗ μεταξύ Ιουνίου 2017 και Μαΐου 2018. Έγινε καταγραφή των
εξής παραγόντων κινδύνου: ηλικία, φύλο, δείκτης μάζας σώματος, κάπνισμα, φυσική άσκηση,
δυσλιπιδαιμία, αρτηραική υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, κολπική μαρμαρυγή, άπνοιες ύπνου
και θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Επίσης, καταγράφηκε η χρόνια φαρμακευτική αγωγή
των ασθενών που αντιστοιχεί στις παραπάνω νοσολογικές οντότητες. Η συλλογή των δεδομένων
έγινε μέσω προσωπικής συνέντευξης, τηλεφωνικής επικοινωνίας και ανασκόπησης των ιατρικών
αρχείων, σύμφωνα με τα οποία καταγράφηκε και ο βαθμός επαρκούς ελέγχου των παραγόντων
κινδύνου. Τα παραπάνω δεδομένα συσχετίστηκαν με τη βαρύτητα του ΑΕΕ, στην οξεία φάση και
στο εξιτήριο των ασθενών, μέσω της κλίμακας NIHSS και με την επακόλουθη λειτουργική
αναπηρία, κατά την έξοδο από το νοσοκομείο και 3 μήνες μετά, μέσω της κλίμακας mRS.
Αποτελέσματα Μελετήθηκαν 119 ασθενείς, 70 άντρες και 49 γυναίκες. Η αρχική βαρύτητα του
ΑΕΕ ήταν μικρότερη στο γυναικείο πληθυσμό, ενώ όσον αφορά την ηλικία παρουσίασε θετικά γραμμική συσχέτιση τόσο με τη βαρύτητα του επεισοδίου, όσο και με την επακόλουθη
λειτουργική αναπηρία. Η σωστή ρύθμιση της ΑΥ συσχετίστηκε με καλύτερη κλινική εικόνα
τόσο στην οξεία φάση (NIHSS: 5,24 έναντι αρρύθμισης ΑΥ: 10,38), όσο και στο εξιτήριο
(NIHSS: 1,65 έναντι 7,77) και με καλύτερο πρώιμο (mRS: 1,88 έναντι 2,97) και μακροχρόνιο
λειτουργικό αποτέλεσμα (mRS: 1,80 έναντι 2,95). Επίσης, η κατηγορία αντιυπερτασικών
φαρμάκων που ευνοούν το σχηματισμό αγγειοτενσίνης II συσχετίστηκαν με μικρότερη βαρύτητα
(ΝΙΗSS εισαγωγής: 8,53 και εξόδου: 4,76) συγκριτικά με τα αντιυπερτασικά – καταστολείς του
σχηματισμού αγγειοτενσίνης II (ΝΙΗSS εισαγωγής: 17 και εξόδου: 8,86) και με καλύτερο
πρώιμο λειτουργικό αποτέλεσμα (mRS Ang II: 2,38 έναντι non Ang II: 3,6). Ασθενείς με ΣΔ,
ανεξάρτητα αν θρομβολύθηκαν ή όχι, δεν εμφάνισαν ΣΣ διαφορές ούτε στη βαρύτητα του
εγκεφαλικού επεισοδίου, ούτε στο λειτουργικό αποτέλεσμα. Μεταξύ των θρομβολυθέντων
ασθενών, εκείνοι με ΣΔ δεν παρουσίασαν σχεδόν καμία βελτίωση στην κλινική τους εικόνα
(NIHSS εισαγωγή – έξοδος: 0,86) σε αντίθεση με τους υπόλοιπους (6,96). Η ΚΜ συνδέθηκε με
ΑΕΕ μεγαλύτερης βαρύτητας (ΝΙΗSS εισαγωγής: 13,26 έναντι 6,88 των υπόλοιπων ασθενών,
ΝΙΗSS εξόδου: 7,08 έναντι 4,33) και χειρότερη πρώιμη λειτουργική κατάσταστη (mRS: 3,53
έναντι 2,14). Η έκβαση των αθενών που λάμβαναν αντιπηκτικά και κυρίως NOAC, στα
περισσότερα μέτρα εκτίμησης είτε της βαρύτητας, είτε του λειτουργικού αποτελέσματος ήταν
αισθητά καλύτερη. Τέλος, ασθενείς που λάμβαναν αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα,
αντιυπερτασικό και στατίνη παρουσίασαν μία υπεροχή έναντι άλλων φαρμακευτικών
συνδυασμών ως προς τη βαρύτητα και το λειτουργικό αποτέλεσμα.
Συμπεράσματα Από το σύνολο των παραγόντων κινδύνου, μόνο η ηλικίας και η ΚΜ φάνηκε να
επηρεάζουν αρνητικά σε μεγάλο βαθμό τη βαρύτητα του ΑΕΕ, αλλά και τη λειτουργική
αναπηρία, που οφείλεται σε αυτό. Όσον αφορά τη σωστή ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου,
μόνο ο επαρκής έλεγχος της ΑΥ συνδυάστηκε με σαφώς μικρότερη βαρύτητα και ελάχιστα
επηρεασμένη λειτουργικότητα των ασθενών. Σχετικά με την επίδραση των φαρμακευτικών
παραγόντων, ενδιαφέρον αποτελεί η υπεροχή των ενισχυτών του σχηματισμού αγγειοτενσίνης II
έναντι των κατασταλτών, η συμβολή των αντιπητικών παραγόντων και κυρίως των ΝΟΑC και ο
συνδυασμός τριπλής θεραπευτικής αγωγής με αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα, αντιυπερτασικό και
στατίνη ως προς τη βαρύτητα του ΑΕΕ και το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα. Τέλος, η
θρομβόλυση φάνηκε να μην αλλάζει την πορεία του ΑΕΕ σε ασθενείς με ΣΔ.
|