| Περίληψη |
Εισαγωγή
Κατά την εξέλιξη της φυσιολογικής κύησης, οι αιμοδυναμικές μεταβολές στον οργανισμό της εγκύου συμβαίνουν προκειμένου αυτός να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες του αναπτυσσόμενου εμβρύου. Η ανεπαρκής προσαρμογή, που μπορεί να οφείλεται στην ατελή πλακουντιοποίηση, συχνά οδηγεί στην εμφάνιση υπέρτασης της κύησης ή/και προεκλαμψία. Υπό αυτή την έννοια, η κύηση θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μία παρατεταμένη «δοκιμασία κόπωσης» για την έγκυο, ενώ η προεκλαμψία υποδηλώνει την αδυναμία επιτυχούς ολοκλήρωσης της δοκιμασίας αυτής, και συνδέεται με την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων στη μετέπειτα ζωή της γυναίκας. Η αξιολόγηση της προσαρμοστικής ικανότητας του καρδιαγγειακού συστήματος, αφ’ ενός μπορεί να εντοπίσει τις έγκυες που χρήζουν κάποιας θεραπευτικής παρέμβασης, αφ’ ετέρου μπορεί να συμβάλλει στην έγκαιρη πρόβλεψη εκείνων που πρόκειται να εκδηλώσουν προεκλαμψία. Και στις δύο περιπτώσεις η παρακολούθηση των καρδιαγγειακών παραμέτρων αποκτά μεγαλύτερη κλινική αξία στην περίπτωση γυναικών με επιβαρυντικούς παράγοντες και κυήσεις υψηλού κινδύνου.
Σκοπός
Ο τρόπος και το εύρος των μεταβολών των αιμοδυναμικών παραμέτρων κατά την εξέλιξη της κύησης σε πληθυσμό εγκύων με παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση προεκλαμψίας. Επίσης, η διερεύνηση της χρησιμότητας μίας από αυτές τις αιμοδυναμικές παραμέτρους, και συγκεκριμένα της ταχύτητας σφυγμικού κύματος, στην πρόβλεψη της προεκλαμψίας.
7
Υλικό και Μέθοδοι
Στην παρούσα προοπτική μελέτη έλαβαν μέρος 118 έγκυες από το εξωτερικό ιατρείο παρακολούθησης κυήσεων υψηλού κινδύνου του ΠΑΓΝΗ, και 13 μη κυοφορούσες γυναίκες ανάλογων δημογραφικών δεδομένων με τον πληθυσμό των εγκύων. Οι 41 από τις έγκυες (ομάδα Α) εξετάστηκαν στην 6η-8η εβδομάδα (1ο τρίμηνο) και στην 18η-21η εβδομάδα (2ο τρίμηνο) κύησης. Προσδιορίστηκαν η αρτηριακή πίεση, η καρδιακή παροχή, η ταχύτητα σφυγμικού κύματος, και οι συστηματικές περιφερικές αντιστάσεις. Οι ίδιες, αλλά και 77 επιπλέον έγκυες (Ν=118, ομάδα Β) εξετάστηκαν στην 22η-26η εβδομάδα κύησης. Σε αυτή την φάση, προσδιορίστηκαν η αρτηριακή πίεση, η ταχύτητα σφυγμικού κύματος, η πρωτεΐνη και το ασβέστιο ούρων 24ώρου, καθώς και το ουρικό οξύ και τα επίπεδα του αντι-αγγειογενετικού παράγοντα sFlt-1 στον ορό.
Για την ομάδα Α αξιολογήθηκαν οι συσχετίσεις των παραμέτρων μεταξύ τους, καθώς και το πώς και το πόσο αυτές μεταβάλλονται από το 1ο στο 2ο τρίμηνο. Σε μία προσπάθεια περαιτέρω διερεύνησης των ειδικών χαρακτηριστικών που καθορίζουν τις μεταβολές, έγινε διαχωρισμός και επιμέρους σύγκριση των εγκύων σε άτοκες και πολύτοκες. Επίσης, για την ανίχνευση των μεταβολών που επέρχονται από τις πρώτες εβδομάδες της κύησης, οι έγκυες συγκρίθηκαν με μη κυοφορούσες γυναίκες. Για την ομάδα Β, οι μελετώμενες αιμοδυναμικές και βιοχημικές παράμετροι, καθώς και τα επίπεδα sFlt-1 συγκρίθηκαν μεταξύ προεκλαμπτικών και μη, εγκύων. Οι ίδιες μεταβλητές συγκρίθηκαν μεταξύ πρώιμης και όψιμης έναρξης προεκλαμψίας, και αξιολογήθηκε η ικανότητά τους να προβλέπουν την εκδήλωση της νόσου.
Αποτελέσματα
Στην ομάδα Α η καρδιακή παροχή είχε αρνητική συσχέτιση με τις συστηματικές περιφερικές αντιστάσεις. Από το 1ο στο 2ο τρίμηνο όλες οι αιμοδυναμικές παράμετροι μεταβάλλονται σημαντικά, εκτός από την συστολική αρτηριακή πίεση και την καρδιακή παροχή. Η καρδιακή συχνότητα αυξάνεται, ενώ η διαστολική αρτηριακή πίεση, η ταχύτητα σφυγμικού κύματος, και οι συστηματικές περιφερικές αντιστάσεις μειώνονται. Κατά το διαχωρισμό τον εγκύων βάσει του αριθμού των κυήσεων, οι άτοκες τείνουν να μειώνουν
8
την καρδιακή παροχή, αντίθετα με τις πολύτοκες που την αυξάνουν καθώς η κύηση εξελίσσεται. Οι περιφερικές αντιστάσεις ελαττώνονται και στις δύο υποομάδες, σε μεγαλύτερο βαθμό στις πολύτοκες. Κατά την σύγκριση των εγκύων με την ομάδα ελέγχου προέκυψαν σημαντικές διαφορές στην καρδιακή παροχή (αύξηση) και στις περιφερικές αντιστάσεις (μείωση).
Στην ομάδα Β η ταχύτητα σφυγμικού κύματος είχε σημαντικά υψηλότερη τιμή (30%) στις προεκλαμπτικές, σε σχέση με τις μη προεκλαμπτικές γυναίκες. Οι έγκυες που αργότερα εμφάνισαν προεκλαμψία, στην 22η-26η εβδομάδα της κύησης είχαν επίσης, πιο υψηλές τιμές αρτηριακής πίεσης, ουρικού οξέος και sFlt-1 ορού, και χαμηλότερες τιμές ασβεστίου ούρων 24ώρου. Ειδικότερα οι έγκυες με πρώιμης έναρξης (πριν την 34η εβδομάδα) προεκλαμψία είχαν ακόμη πιο αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης και ταχύτητας σφυγμικού κύματος. Η τελευταία, είχε την υψηλότερη ευαισθησία στην πρόβλεψη του συνδρόμου, στο σύνολο των περιπτώσεων και στις πρώιμης έναρξης προεκλαμψίες. Ο συνδυασμός της ανάλυσης ταχύτητας σφυγμικού κύματος και επιπέδων sFlt-1 ορού, βελτιώνει περαιτέρω τη δυνατότητα πρόβλεψης.
Συμπεράσματα
Σε γυναίκες με κυήσεις υψηλού κινδύνου, η διαστολική πίεση, η ταχύτητα σφυγμικού κύματος, και οι συστηματικές περιφερικές αντιστάσεις μειώνονται, ενώ η καρδιακή συχνότητα αυξάνεται κατά την εξέλιξη της κύησης από το 1ο στο 2ο τρίμηνο. Οι μεταβολές αυτές συντείνουν στη βέλτιστη προσαρμογή του καρδιαγγειακού συστήματος της εγκύου στις ανάγκες της κύησης. Φαίνεται ότι οι πολύτοκες ανταποκρίνονται καλύτερα, αφού το εύρος των μεταβολών είναι μεγαλύτερο στην ομάδα αυτή.
Σε πληθυσμό εγκύων με επιβαρυντικούς παράγοντες, η ταχύτητα σφυγμικού κύματος, όταν μετρηθεί στην 22η-26η εβδομάδα της κύησης, φαίνεται να είναι η πιο αξιόπιστη αιμοδυναμική παράμετρος, στον εντοπισμό των γυναικών, που πρόκειται να εκδηλώσουν προεκλαμψία, και ειδικά των περιπτώσεων πρώιμης έναρξης του συνδρόμου. Ο συνδυασμός της παραμέτρου με τα επίπεδα ορού του sFlt-1 στην ίδια περίοδο της κύησης, αυξάνει περαιτέρω την προβλεπτική ικανότητα για την προεκλαμψία.
|
Μελέτη των παραγόντων,οι οποίοι μεταβάλλουν την καρδιαγγειακή λειτουργία σε φυσιολογική εγκυμοσύνη και σε προεκλαμψία
