| Περίληψη |
Στην παρούσα ερευνητική εργασία παρουσιάζουμε την ανάπτυξη, την εφαρμογή και
την αξιολόγηση ενός Περιβαλλοντικού Μονοπατιού με κωδικούς QR, για τον Δημοτικό
Κήπο Χανίων, το οποίο σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις αρχές της Βασισμένης στον Τόπο
Εκπαίδευσης και της Αστικής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Το εκπαιδευτικό μας
πρόγραμμα εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε από έξι μελλοντικούς εκπαιδευτικούς
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης, που κατάγονταν ή/ και
ζούσαν στα Χανιά. Στην παρούσα έρευνα προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε σε βάθος την
εμπειρία των μελλοντικών εκπαιδευτικών από τη συμμετοχή τους στο Περιβαλλοντικό
Μονοπάτι καθώς και να διερευνήσουμε την Αντίληψη (sense of place) που έχουν οι ίδιοι για
τον Τόπο τους, τα Χανιά.
Η έρευνά μας χωρίζεται σε 3 Φάσεις. Στην Α΄Φάση, η οποία διήρκησε 9 μήνες, έγινε
η Ανάπτυξη του Περιβαλλοντικού Μονοπατιού και ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του σε
κωδικούς QR. Στη Β’ Φάση έγινε η Εφαρμογή του Μονοπατιού στον Δημοτικό Κήπο
Χανίων, τον Μάιο του 2022. Στη Γ’ Φάση έγινε η Αξιολόγηση του Προγράμματος, μέσω
ημι-δομημένων συνεντεύξεων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν εξ’ αποστάσεως, μέσω της
πλατφόρμας ZOOM, τον Ιούνιο του 2022. Οι δύο τελευταίες Φάσεις αποτελούν την
Εμπειρική μας Έρευνα.
Οι στόχοι του περιβαλλοντικού μας Μονοπατιού ήταν 1) Να προωθήσουμε τη
σύνδεση με το Τοπικό Περιβάλλον των Χανίων, τη Βιοποικιλότητά του και τα
Περιβαλλοντικά του Προβλήματα δηλ. την οικολογική σημασία του τόπου, 2) Να
αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν οι συμμετέχοντες την πόλη τους και τα αστικά πάρκα ως
Χώρους Μάθησης και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, 3) Να συνδυάσουμε τη χρήση των
φορητών τεχνολογιών με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και να πετύχουμε μαθησιακά
οφέλη, 4) Να προωθήσουμε τη Μέθοδο του Περιβαλλοντικού Μονοπατιού στους
Μελλοντικούς εκπαιδευτικούς, ώστε να την εφαρμόσουν μελλοντικά και οι ίδιοι.
Το Περιβαλλοντικό Μονοπάτι περιλάμβανε 14 στάσεις σε σημεία ενδιαφέροντος, 5
στάσεις σε φυτά, 3 στάσεις σε ζώα, 3 σε αστικά περιβαλλοντικά προβλήματα, 2 στάσεις σε
σημεία Πολιτισμού και 1 στάση για την Ιστορία του Δημοτικού Κήπου και των Χανίων. Σε
κάθε στάση- σημείο ενδιαφέροντος εμφανίζονταν κάποιες πληροφορίες μέσα από τους
κωδικούς QR και κάποιες δραστηριότητες, τις οποίες έπρεπε να απαντήσουν οι συμμετέχοντες σ’ ένα φυλλάδιο. Για την ανάγνωση των κωδικών QR, οι συμμετέχοντες
χρησιμοποιούσαν τα κινητά τους τηλέφωνα, κάνοντας χρήση δικτύου 4G. Οι δραστηριότητες
καλλιεργούσαν γνώσεις και δεξιότητες όπως την παρατηρητικότητα, την κριτική σκέψη των
φοιτητών κ.άλ..
Για την αξιολόγηση του Περιβαλλοντικού μας Μονοπατιού , προσπαθήσαμε να
συνδέσουμε τα ερευνητικά δεδομένα που αντλήθηκαν με ποιοτικές μεθόδους από την
ημι-δομημένη συνέντευξη ,μέσω της Παρατήρησης της ερευνήτριας κατά την υλοποίηση του
Μονοπατιού, καθώς και από τα συμπληρωμένα φυλλάδια των φοιτητών (τριγωνοποίηση) με
τα ερωτήματα της έρευνας μας, δηλ. 1) Πως βίωσαν οι 6 μελλοντικοί εκπαιδευτικοί τη
συμμετοχή τους στο Περιβαλλοντικό Μονοπάτι και ποια μαθησιακά αποτελέσματα
επιτεύχθηκαν για τους ίδιους; 2) Ποια είναι η Αντίληψη (sense of place) που έχουν οι ίδιοι
για τον Τόπο τους, τα Χανιά , εάν και πως επηρεάστηκε μέσα από το Πρόγραμμα; 3) Πως
επέδρασε η χρήση των φορητών τεχνολογιών στο πρόγραμμά μας; 4) Προωθήθηκε η
Μέθοδος του Περιβαλλοντικού Μονοπατιού ώστε να τη χρησιμοποιήσουν μελλοντικά και οι
ίδιοι;
Στα αποτελέσματα της έρευνας φάνηκε ότι όλοι οι συμμετέχοντες, εκτός από έναν
που ήταν ουδέτερος, εκτίμησαν το περιβαλλοντικό μονοπάτι ως μέθοδο Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης, και θα ήθελαν να το εφαρμόσουν μελλοντικά και οι ίδιοι.
Σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας, οι συμμετέχοντες έμειναν πολύ ικανοποιημένοι
από την χρήση των κωδικών QR και των κινητών τους τηλεφώνων και παρά τα ελάχιστα
τεχνικά προβλήματα, η εμπειρια τους δεν επηρεάστηκε αρνητικά. Μόνο μία συμμετέχουσα
δεν θα ήθελε να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία και ενώ αναγνωρίζει την διαδραστικότητα,
σαν εκπαιδευτικός προτιμάει να τραβήξει το ενδιαφέρον μακριά από την τεχνολογία γιατί
θεωρεί τα σημερινά παιδιά εθισμένα στην τεχνολογία και τα κινητά.
Τέλος, στα αποτελέσματα της έρευνας μας, φάνηκε ότι επηρεάστηκε θετικά η
οικολογική σημασία του Τόπου για τους συμμετέχοντες, αφού οι ίδιοι είδαν τον Δημοτικό
Κήπο Χανίων, ως μέρος της αστικής φύσης καθώς και ως χώρο μάθησης. Μάλιστα, οι
συμμετέχοντες παρατήρησαν τα στοιχεία της φύσης που δεν είχαν προσέξει πριν από το
εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα.
|
Ανάπτυξη και αξιολόγηση περιβαλλοντικού μονοπατιού με χρήση κωδικών QR στον Δημοτικό Κήπο Χανίων : σύμφωνα με τις αρχές της Βασισμένης στον Τόπο Εκπαίδευσης και της Αστικής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
