| Περίληψη |
Η δημοσίευση ενός μανιφέστου από τον Jaques Copeau το 1913 στο Παρίσι αποτέλεσε ένα ορόσημο για την τέχνη του Θεάτρου στην Γαλλία. Στόχο είχε την ρήξη με τις παρωχημένες συμβάσεις του Conservatoire και την ανατροπή της κυρίαρχης συνθήκης των θεάτρων του Βουλεβάρτου ώστε να ανακτηθεί η παιδαγωγική και ανθρωποκεντρική διάσταση της θεατρικής παραγωγής. Η πρωτοβουλία του Copeau να απευθύνει πρόσκληση στην κοινωνία του Παρισιού για πνευματική και καλλιτεχνική αφύπνιση, άντλησε χαρακτηριστικά από τον Γιανσενισμό και η ίδρυση του Théâtre du Vieux-Colombier (Οκτώβριο 1913) στην αριστερή όχθη του Παρισιού, κάλυψε το κενό που είχε δημιουργηθεί μετά το κλείσιμο του Théâtre Libre (1899). Οι διαφορετικές πτυχές του έργου του για την ανανέωση του Γαλλικού θεάτρου διακρίνονται σε τέσσερις περιόδους. Στην πρώτη (1913-1914) εντάσσεται η ίδρυση του Théâtre du Vieux-Colombier και η διαμόρφωση ενός ρεπερτορίου με έργα Γάλλων (Claudel, Molière) και ξένων συγγραφέων (Heywood, Shakespeare). Από το 1917 έως το 1919 ο Copeau έδωσε διαλέξεις στη Νέα Υόρκη όπου πραγματεύτηκε το ζήτημα της ανανέωσης του θεάτρου και παράλληλα ανέβασε παραστάσεις με τον θίασο Vieux-Colombier για το αμερικανικό κοινό. Η επιστροφή του Copeau στο Παρίσι (Δεκέμβριος 1919) και η επαναλειτουργία του Vieux-Colombier (Φεβρουάριος 1920) αποτελεί την τρίτη περίοδο, ενώ το διάστημα 1924 έως 1929 σηματοδότησε μια νέα φάση κατά την οποία ο Copeau πραγματοποίησε με επιτυχία περιοδείες στην περιφέρεια της Γαλλίας με τους Copieaus, ένα νεοσύστατο συνεργατικό σχήμα ηθοποιών. Το έργο του καθόρισε η συγκριτική μελέτη των θεωριών του Gordon Craig, του Adolph Appia, του Vsevolod Meyerhold, και του Konstantin Stanislavski μαζί με τη συγκρότηση και των δύο θιάσων του στη βάση της συλλογικότητας. Η νέα πρόταση του Copeau βρήκε την έκφανσή της στον μετασχηματισμό του δραματικού κειμένου σε αισθαντική ποίηση επί σκηνής, στην διαμόρφωση της δραματικής φόρμας και στην δημιουργία μιας σχολής για την καλλιέργεια των ηθοποιών. Θεμελιώδη στοιχεία του εγχειρήματός του Copeau ήταν επίσης ο αρχιτεκτονικός επανασχεδιασμός του θεάτρου με σημείο αναφοράς τη λιτότητα της γυμνής σκηνής (Tréteau Nu) και εξάλειψη της μανιέρας του ηθοποιού. Στο πρόγραμμα της εκπαίδευσης της θεατρικής ομάδας, ο Copeau ενσωμάτωσε στοιχεία του αρχαίου ελληνικού δράματος, των μυστηρίων του μεσαιωνικού θεάτρου και του ρυθμού της Commedia dell’ Arte. Διεύρυνε το φάσμα των πειραματισμών του με τους συνεργάτες του καθώς ο αυτοσχεδιασμός με μάσκα και το τελετουργικό τυπικό του ασιατικού και αφρικανικού θεάτρου τέθηκαν στον πυρήνα των αναζητήσεών του Copeau για να τροφοδοτηθεί η σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ της τέχνης και του κοινωνικοπολιτικού φάσματος των αρχών του εικοστού αιώνα. Το αίτημα του Copeau για την ανανέωση του Γαλλικού θεάτρου σταδιακά συνδέθηκε με την αναβίωση των ζωτικών πηγών της γαλλικής παράδοσης καθώς με τα δημοσιευμένα δοκίμια του και τις πρακτικές του πρόβαλλε την ιδιοσυστασία του Λαϊκού Θεάτρου, νοηματοδοτώντας την εδραίωση της δραματικής τέχνης στη συνείδηση της κοινωνίας. Μεταξύ 1933 και 1938 (Φλωρεντία) ο Copeau διεύρυνε το πλαίσιο της μελέτης των καταβολών του αρχαίου θεάτρου, του θρησκευτικού δράματος, ζητημάτων χωρικής διάταξης στην ύπαιθρο και ανέδειξε τη συμβολή του σκηνοθέτη στην επίτευξη της παιδευτικής αποστολής του θεάτρου.
|
Η συμβολή του Jaques Copeau στην ανανέωση του γαλλικού θεάτρου κατά το μεσοπόλεμο
