| Περίληψη |
Για την καταγραφή και τη μελέτη της χωροχρονικής μεταβλητότητας των φυσικοχημικών παραγόντων και των μακροασπονδύλων, στη φραγμολίμνη των Μπραμιανών, αναλύθηκαν 178 δείγματα νερού, 115 δείγματα ιζήματος και καταμετρήθηκαν 12.626 άτομα. Η μελέτη εστιάζεται κυρίως στις ακτές, οι οποίες υφίστανται άμεσα τις συνέπειες από τη διακύμανση της στάθμης του νερού (περίπου 10 m), την περίοδο της παρούσας μελέτης. Οι δειγματοληψίες, πραγματοποιήθηκαν (μηνιαία ή εποχικά) από τον Ιούλιο 1999 έως τον Σεπτέμβριο 2000. Μετρήθηκαν οι παράμετροι: Cl-, Br-, SO42-, Na+, K+, Mg2+, Ca2+, NO3-, NO2- και PO43-, χλωριότητα, αλατότητα, ολική σκληρότητα, αγωγιμότητα, oλικά διαλυμένα στερεά, αλκαλικότητα, pH, στάθμη του νερού, DO, TOC (στο νερό), και POC (στο ίζημα). Μετά την καταγραφή των μακροασπονδύλων, υπολογίστηκε η αφθονία (αρ. ατόμων/L), ο αριθμός Taxa / L, ο δείκτης ποικιλότητας H' και η ομοιοκατανομή J'. Eγινε Στατιστική Ανάλυση των στοιχείων, χρησιμοποιώντας τις μεθόδους: Cluster Analysis, μη παραμετρική ANOVA, Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών (PCA), Παλινδρόμηση και Συσχέτιση. Υπάρχουν ενδείξεις, για εισροή θαλασσινού νερού στη φραγμολίμνη και ενδείξεις για τον ολιγοτροφικό έως μεσοτροφικό χαρακτήρα του νερού. Τον Νοέμβριο 1999, εισήλθε οργανικός άνθρακας από τον χείμαρρο του Μπραμιανού με τις πρώτες βροχοπτώσεις, ενώ την άνοιξη-καλοκαίρι-φθινόπωρο, ο οργανικός άνθρακας παράγεται κυρίως βιολογικά, μέσα στη φραγμολίμνη. Τον Μάιο του 2000, διαπιστώθηκε η ύπαρξη θερμοκλινούς και οξυκλινούς στα 12-13 m περίπου. Γενικά τους θερμούς μήνες, η εξάτμιση, η εισροή θάλασσας και η φωτοσύνθεση είναι τα φαινόμενα που προκαλούν, την αύξηση της συγκέντρωσης των (περισσότερων) ιόντων (Cl-, Br-, SO4, Na+, K+, Mg2+) και τη μείωση των ιόντων Ca2+, των NO3- ανιόντων και της αλκαλικότητας (HCO3-). Τα ΝΟ3- και HCO3- (αλκαλικότητα), ως θρεπτικά υλικά καταναλώνονται, λόγω αυξημένης φωτοσύνθεσης τους ζεστούς μήνες. Καταγράφηκαν 28 διαφορετικές ταξινομικές ομάδες της μακροπανίδας στη φραγμολίμνη, η μία από τις οποίες παρουσίαζε σημαντικές ομοιότητες, αλλά και διαφορές με τα μέλη της οικογένειας Pleidae. Επειδή δεν εντοπίστηκε στη βιβλιογραφία, την αναφέρουμε ως Pleidae O. Επί πλέον, τέσσερις ομάδες (Nematoda, Amphipoda, Asselus και Lumbricidae), βρέθηκαν μόνο στις εισροές. Τα Baetidae, τα Orthocladiinae και τα Hydrobiidae κυριαρχούν στις ακτές, ενώ τα Ostracoda, τα Orthocladiinae, και τα Hydrobiidae στα βαθιά. Μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στο χώρο και στο χρόνο, εμφανίζουν τα Oligochaeta, τα Ortocladiinae, τα Hydrobiidae και τα Sphaeriidae τόσο στις ακτές όσο και στα βαθιά, ενώ τα Chironomus εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα στα βαθιά. Η αφθονία και βιομάζα στη φραγμολίμνη, παίρνουν μεγάλες τιμές, ενώ η ποικιλότητα σχετικά μικρές τιμές. Με στατιστική ανάλυση, προέκυψε σημαντικά μεγαλύτερη συνολική αφθονία στα βαθιά, το χειμώνα, υποδηλώνοντας ένα πιο σταθερό και οικείο περιβάλλον, για την μακροπανίδα. Οι ακτές, με την άνοδο της στάθμης του νερού τον χειμώνα, είναι αφιλόξενες. Αυτό ισχύει τουλάχιστον για τα Oligochaeta και τα Diptera τα οποία βρίσκονται σε σημαντικά μεγαλύτερες αφθονίες στα βαθιά και για τα Ostracoda, που υπάρχουν μόνο στα βαθιά. Αντίθετα τα Libellulidae, τα Coleoptera, τα Hydrobiidae και τα Sphaeriidae, έχουν αφθονίες που δεν διαφέρουν σημαντικά, στα βαθύτερα σημεία και στις ακτές της φραγμολίμνης. Τα Baetidae, ορισμένα Hemiptera και ορισμένα Coleoptera, βρέθηκαν τους ζεστούς μήνες, μόνο στις ακτές, μέχρι 2,5 m βάθος. Μια μη αναμενόμενη μείωση της συνολικής αφθονίας τον Ιούλιο του 2001 που οφειλόταν, στα Baetidae και στα Hemiptera, συνδέθηκε με τη μείωση του DO που παρατηρήθηκε αυτό το μήνα. Η απουσία των Odonata από το σταθμό C, τον Αύγουστο, αποδόθηκε επίσης στο μειωμένο οξυγόνο. Η ποικιλότητα (Η') και ο αριθμός taxa/L, αυξάνονται τους ζεστούς μήνες. Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι η διαφοροποίηση του αριθμού των Taxa/ L: 1. είναι σημαντική σε όλους τους σταθμούς, μόνο μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού. 2. δεν είναι σημαντική μεταξύ των διαφόρων σταθμών, σε οποιαδήποτε εποχή. Τον Αύγουστο παρατηρούνται μεγαλύτερες τιμές Βιομάζας σε σχέση με τον Ιανουάριο. Η συνολική αφθονία εμφανίζει τάση μείωσης τον χειμώνα και αυξητικές τάσεις το καλοκαίρι. Με ανάλυση ομαδοποίησης, εισάγοντας τις σχετικές αφθονίες όλων των δειγμάτων, προέκυψαν τέσσερις ομάδες, που αντιπροσωπεύουν τις τέσσερις εποχές. Στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση όμως, ως προς την συνολική αφθονία, διαπιστώθηκε μόνο μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού και μόνο στις θέσεις Α και C. Τελικά, η αφθονία, η ποικιλότητα και η βιομάζα αυξάνονται παράλληλα τους θερμούς μήνες σε όλους τους σταθμούς των ακτών, υποδηλώνοντας ένα "υγιές" σύστημα.
|
Καταγραφή και μελέτη μεταβολής φυσικοχημικών παραγόντων και μακροασπονδύλων σε σχέση με το χρόνο και το χώρο στη φραγμολίμνη Μπραμιανών Λασιθίου
