| Περίληψη |
Η κλωνοποίηση είναι ένας βιολογικός όρος, ο οποίος χρησιμοποιείται για να περιγράψει αναπαραγωγικές διαδικασίες που παράγουν πανομοιότυπους οργανισμούς. Είναι αρκετά διαδεδομένη στη φύση, αλλά μπορεί να επιτευχθεί και τεχνητά. Οι ρίζες της προσπάθειας αυτής ανάγονται στις αρχές του 17ου αιώνα. Σημαντικοί σταθμοί απετέλεσαν η μελέτη του κυττάρου και η μελέτη του φαινομένου της διαφοροποίησης. Οι προσπάθειες αυτές ολοκληρώθηκαν με τη δημιουργία του πρώτου θηλαστικού κλωνοποιημένου προβάτου, τη Dolly, η οποία δημιουργήθηκε με πυρηνική μεταφορά ενήλικου κυττάρου. Η κλωνοποίηση είτε με τη διαδικασία της πυρηνικής μεταφοράς είτε με τη διαδικασία της εμβρυϊκής διαίρεσης, είναι μια μέθοδος με εφαρμογές στην κτηνοτροφία, στη γεωργία, στην έρευνα, στη δημιουργία διαγονιδιακών οργανισμών, και στη φαρμακοβιομηχανία. Όσον αφορά την εφαρμογή της μεθόδου στον άνθρωπο, η κλωνοποίηση μπορεί να αποτελέσει μια πρόταση αναπαραγωγής στα ζευγάρια με προβλήματα στειρότητας και να βοηθήσει στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Οι πιθανές εφαρμογές της θεραπευτικής κλωνοποίησης σχετίζονται άμεσα με την νέα θεωρία του προεμβρύου. Με το νέο όρο προέμβρυο ουσιαστικά περιγράφεται η πρώιμη μορφή του εμβρύου ως μάζα αδιαφοροποίητων κυττάρων πριν την εμφύτευση στη μήτρα. Το θέμα της εμψύχωσης λαμβάνει εξέχουσα σημασία με τη θεωρία αυτή, καθώς οι υποστηρικτές της επιμένουν ότι το προέμβρυο δεν αποτελεί εμψυχωμένη οντότητα. Η αποδοχή της έννοιας του προεμβρύου συνδέεται με σοβαρά ηθικά ζητήματα, διότι η νομιμοποίηση της θεωρίας αυτής, καταλύει κάθε ενδοιασμό για την οποιαδήποτε εφαρμογή της κλωνοποίησης, ακόμα και όταν γίνεται χρήση κυττάρων που έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του εμβρύου. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση, το έμβρυο αντιμετωπίζεται ως ανθρώπινη οντότητα που έχει ψυχή εξ άκρας συλλήψεως. Το δογματικό αυτό αξίωμα της Εκκλησίας δεν δίδει περιθώρια για την απουσία ψυχής στους ανθρώπινους κλώνους. Η ζωή σε οποιαδήποτε μορφή της δηλώνει απερίσπαστα την παρουσία της ψυχής διότι μήτε χωρίς ψυχής το σώμα αληθές είναι λέγειν. Ωστόσο η εφαρμογή της κλωνοποίησης, τόσο ως αναπαραγωγικής μεθόδου όσο και ως θεραπευτικής, δημιουργεί μια σειρά ηθικών ζητημάτων που υπογραμμίζονται όχι μόνο από την Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και από τις βασικότερες θρησκευτικές ομολογίες. Ο Βουδισμός, ο Ισλαμισμός, ο Ιουδαϊσμός, μπορούν να αποδεχθούν την αναπαραγωγική κλωνοποίηση με κάποιους ενδοιασμούς, ενώ ο Ρωμαιοκαθολικισμός την απορρίπτει παντελώς. Παράλληλα όλες αυτές οι θρησκείες αναφέρονται με έμφαση στις κοινωνικές συνέπειες της κλωνικής αναπαραγωγής που εστιάζονται στη διατάραξη του θεσμού της οικογένειας και των σχέσεων γονέων παιδιού. Οι Προτεσταντικές ομολογίες την αποδέχονται ως ευεργετική μέθοδο. Στη θεραπευτική κλωνοποίηση όλες οι θρησκειολογικές απόψεις πλην των προτεσταντικών παρουσιάζονται με σοβαρές ενστάσεις, οι οποίες επικεντρώνονται στην καταστροφή του εμβρύου. Αφήνουν όμως το περιθώριο για την καλή χρήση της μεθόδου που αποβλέπει στη θεραπεία του ασθενούς. Σχετικά με τη θεραπευτική κλωνοποίηση η Ορθόδοξη Βιοηθική δεν έχει οριστικά αποφανθεί. Με βεβαιότητα μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι δεν μπορεί να αποδεχθεί οποιαδήποτε έρευνα γίνεται σε εμβρυϊκά υποκείμενα, μπορεί όμως να επικροτήσει την προσπάθεια που γίνεται για την τροποποίηση και τη χρήση των σωματικών διαφοροποιημένων κυττάρων. Σχετικά με την αναπαραγωγική κλωνοποίηση η Ορθόδοξη Εκκλησία πρωτίστως υπογραμμίζει ότι καμία βιολογική διεργασία δεν μπορεί να καταργήσει την μοναδικότητα του προσώπου. Με την κλωνοποίηση αντιγράφουμε το γονότυπο ενός οργανισμού και μόνον. Τα στοιχεία που προσδίδουν μοναδικότητα στο ανθρώπινο πρόσωπο δεν κλωνοποιούνται και δεν αντιγράφονται. Ωστόσο η αναπαραγωγική κλωνοποίηση υπό το πρίσμα της Ορθοδόξου Βιοηθικής παρουσιάζει άλλους σοβαρότατους ενδοιασμούς. Υπογραμμίζεται ότι η κλωνοποίηση ως μέθοδος θεραπεύει το πρόβλημα της στειρότητας, ένα πρόβλημα δηλαδή που δεν είναι υπαρκτό για την Ορθόδοξη Εκκλησία, διότι ο σκοπός του γάμου δεν είναι η τεκνογονία αλλά ο εξαγιασμός. Ακόμα η Ορθόδοξη Βιοηθική λαμβάνει σοβαρά υπόψη της τις βιολογικές συνέπειες αλλά και την ομαλότητα των συζυγικών σχέσεων, του οικογενειακού θεσμού, του θεσμού του γάμου που η κλωνοποίηση φαίνεται να διαταράσσει αφού δίνει τη δυνατότητα τεκνογονίας από άγαμα μοναχικά άτομα και ζευγάρια του ιδίου φύλου. Δεν μπορεί επίσης να παραβλέψει την περιθωριοποίηση του ανδρικού οργανισμού στην δημιουργία καθώς η κλωνοποίηση υπόσχεται νέα δημιουργία μόνο με τη χρήση του γυναικείου οργανισμού.
|
Η κλωνοποίηση υπο το πρίσμα της Ορθοδόξου βιοηθικής
