| Περίληψη |
Υπόβαθρο: Στην Ελλάδα από το 2008 και για πάνω από 10 έτη εφαρμόστηκαν πολιτικές ακραίας λιτότητας λόγω της οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα, με κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας, μείωση των αποδοχών των εργαζόμενων, και περικοπές των κοινωνικών δαπανών. Με το πρώτο μνημόνιο το 2010 και το δεύτερο το 2012 η Ελλάδα δεσμεύτηκε να ελαττώσει τις δαπάνες της στο τομέα της υγείας μειώνοντας τις σε χαμηλότερα επίπεδα ακόμα και πριν από το 2004 (Reeves et al, 2013) όπου εκτός τη μείωση των μισθών των εργαζομένων και των υπερωριών τους, ζητήθηκε να μειωθεί και η φαρμακευτική δαπάνη των ταμείων χρησιμοποιώντας τα γενόσημα φάρμακα και έχοντας υψηλότερη συμμετοχή οι ασθενείς. Ακόμα επιβάλλοντας την ηλεκτρονική συνταγογράφηση στόχευσαν στην εξιχνίαση του τομέα. Η στοματική υγεία του πολίτη πέρασε σε δεύτερη μοίρα αφού οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες άλλαξαν τις προτεραιότητες στο σύνολο των ανθρώπων. Στόχος: Στην παρούσα εργασία ερευνάται η φροντίδα και η προτεραιότητα στη στοματική υγεία που έδιναν τα άτομα που επισκέφτηκαν το κέντρο υγείας Αρκαλοχωρίου πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Στόχος είναι η αναζήτηση της επιρροής της οικονομικής κρίσης στη οδοντιατρική και γενική υγεία τους, τι αντίκτυπο είχε η οικονομική κρίση στη ποιότητα της στοματικής φροντίδας τους και εάν άλλαξαν συνήθειες σχετικά με την αναζήτηση και παροχή οδοντιατρικών υπηρεσιών .
Μεθοδολογία: Για την πραγματοποίηση της έρευνας χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο των Φώτη και συν. από τους όποιους ζητήθηκε και ελήφθη η άδεια της χρήσης του. Διανεμήθηκε σε άτομα που εισέρχονταν στο ΚΥ Αρκαλοχωρίου τον Σεπτέμβριο του 2021 (Ν=120). Το ερωτηματολόγιο αποτελούσαν 29 ερωτήσεις, οι οποίες αφορούσαν την πυκνότητα των οδοντιατρικών επισκέψεων του ατόμου κατά τη διάρκεια της κρίσης πριν και μετά, την γενική και στοματική του υγεία και εάν επηρεάστηκε μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα. Για να συμπληρωθεί χρειαζόταν 5 λεπτά κατά μέσο ορό. Κριτήρια επιλογής για τη συμπλήρωση του ερωτηματολόγιου ήταν το άτομο να είναι ενήλικες, να έχει ικανοποιητική γνώση γραφής και ανάγνωσης της ελληνικής γλώσσας και να ήταν επισκέπτης για οποιοδήποτε λόγο του Κ.Υ. Αρκαλοχωρίου ενώ κριτήρια αποκλεισμού αποτελούσαν οποιαδήποτε σωματική, ψυχιατρική ή κοινωνική κατάσταση που δυσκολεύει την ικανότητα του επισκέπτη να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο και τα άτομα κάτω των 18 ετών. Η διανομή του έγινε στο χώρο του ΚΥ Αρκαλοχωρίου τις πρωινές ώρες του μήνα Σεπτεμβρίου του 2021 και αφορούσε όλα τα άτομα που επισκεφτήκαν το Κ.Υ. Αρκαλοχωρίου τις πρωινές ώρες για οποιοδήποτε λόγο. Ακόμα ζητήθηκε και ελήφθη άδεια από την επιστημονική επιτροπή της 7 Υ.ΠΕ.
Ακολούθησε στατιστική ανάλυση των δεδομένων με το πρόγραμμα IBM SPSS Statistics 24.0. Ως όριο σημαντικότητας τέθηκε το α=0,05. Οι ερωτήσεις πέρα από τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά αφορούσαν τη στάση τους απέναντι σε θέματα οδοντιατρικής φροντίδας πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης
Αποτελέσματα: Καμία στέρηση στην φροντίδα που σχετίζεται με την υγεία λόγω οικονομικής δυνατότητας δηλώνουν 51 άτομα, ενώ 55 δηλώνουν «ελάχιστα» και 44 «αρκετά». Οι ερωτώμενοι δεν θεωρούν ότι το κράτος παρέχει την κατάλληλη οδοντιατρική φροντίδα (55-επιλογή καθόλου). Παρουσιάστηκε μείωση των επισκέψεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης από 28 άτομα που επισκέπτονταν τον οδοντίατρο 2 φορές τον χρόνο πριν σε 17 άτομα κατά τη διάρκεια . Η ίδια μείωση παρατηρήθηκε και στα άτομα που επισκέπτονταν τον οδοντίατρο μια φορά το έτος, επίσης αυξήθηκε ο αριθμός των επειγουσών επισκέψεων από 26 σε 42. Τέλος ο μεγαλύτερος αριθμός των συμμετεχόντων (60.8%) δεν άλλαξαν τις συνήθειες στην στοματική υγιεινή ενώ σημαντικός αριθμός (31,6%) εμφανίστηκε να μειώνει την συχνότητα των προληπτικών επισκέψεων. Ακόμα οι ερωτώμενοι σε συντριπτικό ποσοστό (91.5%) έχουν ασφάλεια με το 84,7% να έχουν δημόσια ασφάλιση και ένα μόλις 8,5% να είναι ανασφάλιστοι. Όσο αφορά τη φροντίδα της στοματικής υγιεινής μόλις 28,6 % βουρτσίζει 2 φορές την ημέρα και το 69.7% δεν χρησιμοποιεί οδοντικό νήμα. Το 37.5% δεν έχει επισκεφτεί τον οδοντίατρο τον τελευταίο χρόνο. Από τα 50 άτομα που δήλωσαν ότι έχουν παιδιά κάτω των 15 χρονών, το 69.4% πάει τα παιδιά για προληπτικό έλεγχο ενώ το 30.6% πηγαίνει τα παιδιά μονάχα άμα παραστεί ανάγκη. Το 54.4% θεωρεί ότι το κόστος των οδοντιατρικών εργασιών έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και το 46.2% έχει ζητήσει κάποια έκπτωση ή ευκολία πληρωμής, ενώ το 72.3% δηλώνει ότι θα έβαζε σε προτεραιότητα πιθανή μελλοντική οδοντιατρική εργασία έναντι κάποιας άλλης ανάγκης. Παραδέχονται ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τις επισκέψεις τους στον οδοντίατρο σε ποσοστό 57.1% και ότι η αύξηση του εισοδήματος συμβάλει στη αύξηση των επισκέψεων σε επαγγελματία υγείας με αντίστοιχο ποσοστό 57.3%. Η ηλικία των ερωτώμενων δείχνει να είναι η μόνη μεταβλητή που επηρεάζει τις επισκέψεις στον οδοντίατρο μετά την οικονομική κρίση (p=0,001). Τα άτομα μικρών ηλικιακών ομάδων δηλώνουν μικρότερη αλλαγή στις επισκέψεις στον οδοντίατρο. Δεν παρατηρήθηκε κάποια στατιστικά σημαντική διαφορά με τις αλλαγές στην πρόληψη και το φύλο (p=0,474), με την ηλικία (p=0,339), με την μόρφωση (p=0.212) και το εισόδημα (p=0,878)
Συμπεράσματα. Η οικονομική κρίση δείχνει να επηρέασε την οδοντιατρική φροντίδα των κατοίκων της περιοχής Αρκαλοχωρίου. Η οδοντιατρική πρόληψη, (ετήσια προληπτικά check up για αναγνώριση της παρούσας στοματικής κατάστασης), έδειξε να υποχωρεί σε σχέση με την προ της κρίσης περίοδο σε ποσοστό περίπου 29% οι επισκέψεις σε οδοντιατρείο κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αφορούν κυρίως έκτακτα περιστατικά. Η επέκταση της έρευνας και σε άλλες περιοχές της Κρήτης θα βοηθούσε ώστε να αναδειχθεί εάν πρόκειται για μια τοπική διαφοροποίηση ή για γενικότερο γεγονός.
|
Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη οδοντιατρική φροντίδα των ατόμων που επισκέπτονται το κέντρο υγείας Αρκαλοχωρίου
