| Περίληψη |
Η χρόνια ηπατοπάθεια μπορεί να έχει πολλές αιτίες και κάποιες από αυτές είναι η ηπατίτιδα Β ή C. Στην ηπατική ίνωση η παθολογική αύξηση του εξωκυττάριου υποστρώματος οφείλεται στις αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της σύνθεσης και αποικοδόμησης των πρωτεϊνών του υποστρώματος. Ο ακριβής μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίο δρουν τα συγκεκριμένα αποικοδομητικά ένζυμα κατά την διάρκεια της ανάπλασης του εξωκυττάριου υποστρώματος δεν είναι γνωστός. Μελέτες που έχουν γίνει σε διάφορες ασθένειες του ήπατος επιβεβαιώνουν την εμπλοκή των ΜΜΡs, της πιο σημαντικής οικογένειας των αποικοδομητικών ενζύμων του εξωκυττάριου υποστρώματος. Η πλειονότητα των ευρημάτων που αφορούν την έκφραση των ΜΜPs σε ασθενείς με ηπατίτιδα Β και C δείχνει διακυμάνσεις στα επίπεδα DNA, RNA και ενεργού ενζύμου σε σχέση με την παρουσία ιού και χρόνιας λοίμωξης. Αυτό βοηθά στην καλύτερη κατανόηση και διαχείριση των ασθενειών αυτών. Δεν υπάρχει μελέτη που να εξετάζει την έκφραση των μεταλλοπρωτεασών στην στεατοηπατίτιδα μη αλκοολικής αιτιολογίας. Για να πάρουμε περισσότερες πληροφορίες για την παθολογία της ηπατικής ίνωσης στις ηπατίτιδες B, C και NASH μελετήσαμε την έκφραση των ΜΜΡ στα νοσήματα αυτά. Εξετάσαμε τα επίπεδα έκφρασης των ΜΜP με RT-PCR σε επίπεδο RNAσε ιστούς ασθενών με ιογενή και μη ιογενή ηπατίτιδα. Οι περιπτώσεις 73 ασθενών ερευνήθηκαν στην παρούσα μελέτη. 10 από αυτούς ήταν οι υγιείς μάρτυρες, 10 ήταν ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β 33 έπασχαν από χρόνια ηπατίτιδα C και 16 υπέφεραν από μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα. Κανένας από τους ασθενείς της μελέτης δεν κατανάλωνε αλκοόλ. Τα δέκα φυσιολογικά δείγματα ήπατος πάρθηκαν κατά τη διάρκεια αφαίρεσης χολής και χρησιμοποιήθηκαν σαν μάρτυρες. Το ολικό RNA απομονώθηκε μετά από εμβάπτιση των βιοψιών ήπατος σε υγρό άζωτο και χρησιμοποιήηκε ως μήτρα σε αντίδραση αντίστροφης μεταγραφής για την παρασκευή cDNA. Εν συνεχεία το cDNA υπέστη αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) και τα προϊόντα ηλεκροφορήθηκαν σε πήκτωμα πολυακρυλαμιδίου 8%.Μετά από χρώση νιτρικού αργύρου οι λαμβανόμενες ζώνες ημιποσοτικά με ψηφιακή απεικόνιση σε σχέση με τη β-ακτίνη/β-μικροσφαιρίνη. Τα επίπεδα RNA του κάθε γονιδίου εκφράστηκαν ως ο λόγος της έντασης των ζωνών από τους ασθενείς ιστούς προς την ένταση των ζωνών των μαρτύρων. Μη παραμετρικές στατιστικές δοκιμασίες (Kruskal-Wallis, Mann-Whitney) χρησιμοποιήθηκαν για να εξεταστούν οι διαφορές στην έκφραση των ΜΜPs ανάμεσα στις διάφορες ασθένειες και τους μάρτυρες. Όταν ομαδοποιήθηκαν τα αποτελέσματα για τους ασθενείς με HCV HBV και συγκρίθηκαν με αυτά από ασθενείς με μη ιογενείς ηπατίτιδες, παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική αύξηση στην έκφραση των ΜΜΡ-9, ΜΜΡ-10 (P<0.05) σε περιπτώσεις ΝΑSH. Επίσης παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική αύξηση της ΜΜΡ-2 (P<0.05) στις περιπτώσεις ιογενών ηπατιτίδων συγκρινόμενες με τους μάρτυρες (P<0.05). Εξετάσαμε τα μοτίβα έκφρασης των ΜΜΡ σε διάφορα ιστολογικά στάδια χρόνιας ιογενούς Β και C ηπατίτιδας. Στις Β περιπτώσεις παρατηρήθηκε μια σημαντική μείωση (P<0.05) στην έκφραση της ΜΜΡ-9 στα τελικά στάδια της ιογενούς λοίμωξης. Σε περιπτώσεις ιογενούς ηπατίτιδας C παρατηρήθηκε μια αύξηση των ΜΜΡ-2 και ΜΜΡ-9 στα τελικά στάδια της ασθένειας. Αντίθετα η έκφραση των ΜΜΡ-10 και ΜΜΡ-11 μειωνόταν κατά την ανάπτυξη της ασθένειας. Στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα (P<0.05) πήραμε μόνο για την έκφραση της ΜΜΡ-2 στα τελικά στάδια της ιογενούς ηπατίτιδας C. Μόνο λίγες μελέτες έχουν αξιολογήσει την έκφραση του δικτύου των ΜΜΡ σε περιπτώσεις χρόνιας ηπατίτιδας. Καμία μελέτη δεν έχει ασχοληθεί με την έκφραση τους σε περιπτώσεις με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα. Στην παρούσα μελέτη ανακαλύφθηκε μια στατιστικά σημαντική αύξηση στην έκφραση των ΜΜΡ-9 και ΜΜΡ-10 συγκρινόμενη με περιπτώσεις ιογενούς ηπατίτιδας Β και C. Παλιότερες μελέτες που αφορούν την έκφραση της ΜΜΡ-9 στο ανθρώπινο ήπαρ, δείχνουν μια αύξηση στην λυτική δραστηριότητα σε ηπατικούς ιστούς ασθενών με ιογενή και αλκοολική κίρρωση. Επίσης μια αρχική αύξηση σε περιπτώσεις χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας C, κατά τη διάρκεια όλων των ινωτικών σταδίων συμπεριλαμβανομένης και της κίρρωσης. Παρόμοια αύξηση στην έκφραση της ΜΜΡ-9 εντοπίστηκε σε συγκρίσεις με φυσιολογικούς ιστούς και στην παρούσα μελέτη. Επίσης, μελετώντας την έκφραση της ΜΜΡ-10 σε ασθενείς με ιογενείς ηπατίτιδες, εντοπίσαμε μια αυξητική τάση σε προχωρημένα στάδια ίνωσης εξαιτίας της ΗΒV και μια τάση μείωσης σε προχωρημένα στάδια ΗCV ίνωσης συγκρινόμενα με τα αρχικά στάδια ίνωσης. Ο λόγος για αυτήν την παρατήρηση δεν είναι γνωστός. Όταν και οι δυο ομάδες των B και C ομαδοποιήθηκαν και συγκρίθηκαν με τους μάρτυρες, παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική αύξηση στην έκφραση της ΜΜΡ-2. Τα αποτελέσματα προηγούμενων μελετών με πειραματόζωα και ασθενείς συμφωνούν με τα δικά μας ευρήματα. Στην παρούσα μελέτη όταν οι ασθενείς αναλύθηκαν σύμφωνα με το σύστημα του Ishak, σε περιπτώσεις προχωρημένης HCV πήραμε αποτελέσματα με διαφορετικές τάσεις. Συγκεκριμένα οι τιμές της ΜΜΡ-9 έδειξαν αυξητικές τάσεις. Αυτές οι τάσεις δεν ήταν στατιστικά σημαντικές σε ασθενείς με χρόνια ιογενή ηπατίτιδα. Τα αποτελέσματα μας συμφωνούν με αυτά της ομάδας του Lichtinghagen [Clin Sci 2003]. Οι γελατινάσες είναι ένζυμα υπεύθυνα για την αποικοδόμηση του κολλαγόνου τύπου IV. Φαίνεται ότι η αύξηση τους συμβαίνει στα πλαίσια ενός αντισταθμιστικού μηχανισμού της υπερσυγκέντρωσης κολλαγόνου τύπου IV σε ηπατικούς ιστούς με ίνωση. Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι εκτός του σταδίου της ίνωσης του ήπατος, εκείνο που πρέπει να λαμβάνεται οπωσδήποτε υπ όψιν κατά τη μελέτη των ΜΜΡs στο ήπαρ, είναι η αιτιολογία της νόσου και μάλιστα η συγκεκριμένη ιογενής αιτιολογία. Τα ευρήματα μας στη NASH δείχνουν ότι στις μη ιογενείς, ενέχονται πιθανόν διαφορετικές μεταλλοπρωτεϊνάσες στην διαδικασία της ίνωσης. Αυτό μπορεί να αποδειχτεί σημαντικό κατά την ανίχνευση διαγνωστικών και θεραπευτικών στόχων. Είναι προφανές ότι απαιτούνται εκτενέστερες μελέτες για την έκφραση και άλλων μεταλλοπρωτεϊνασών και το ρόλο τους στις ηπατοπάθειες.
|
Έκφραση των μεταλλοπρωτεασσών στις χρόνιες ηπατοπάθειες
