| Περίληψη |
Μεταλλάξεις στα μέλη της οικογένειας των γονιδίων RAS ανευρίσκονται σε μεγάλο
αριθμό ανθρώπινων νεοπλασμάτων. Οι περισσότερες από αυτές αφορούν σημειακές
μεταλλάξεις στα κωδικόνια 12, 13 ή 61 που μετατρέπουν τα γονίδια RAS σε ογκογονίδια.
Πρόσφατα ενεργείς μεταλλάξεις του γονιδίου BRAF, ενός σημαντικού διαμεσολαβητή της οδού
RAS/RAF/MEK/ERK, περιγράφηκαν σε διάφορους όγκους συμπεριλαμβανομένων κακοήθους
μελανώματος, παχέος εντέρου και θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς. Η συχνότερη μετάλλαξη
που αφορά το εξόνιο 15 (V600E) καθώς και διάφορες άλλες στα εξόνια 11 και 15 οδηγούν σε
ιδιοσυστατική ενεργοποίηση της ογκοπρωτεḯνης BRAF.
Στην παρούσα μελέτη διερευνήθηκε η συχνότητα και η προγνωστική αξία των
σημειακών μεταλλάξεων των γονιδίων της οικογένειας RAS σε άτομα με καρκίνο ουροδόχου
κύστης. Δείγματα από ουροθηλιακό καρκίνο και φυσιολογικό ουροθήλιο 30 ασθενών
μελετήθηκαν με τις μεθόδους PCR/RFLP (αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης/ανάλυση
πολυμορφισμού μεγέθους περιοριστικών θραυσμάτων) και Direct Sequencing (άμεση
αλληλούχιση) για την παρουσία μεταλλαγών των γονιδίων RAS στα κωδικόνια 12 και 13.
Επιπλέον, με την τεχνική real time RT-PCR (αντίστροφη μεταγραφή-αλυσιδωτή αντίδραση
πολυμεράσης σε πργματικό χρόνο) μελετήθηκε το επίπεδο έκφρασης των ογκογονιδίων RAS
στο επίπεδο του mRNA στον ουροθηλιακό καρκίνο και συγκρίθηκε με τα αντίστοιχα επίπεδα
έκφρασης στο παρακείμενο φυσιολογικό ουροθήλιο. Στο δεύτερο σκέλος της παρούσας
διατριβής διερευνήθηκε η συχνότητα των σημειακών μεταλλάξεων του γονιδίου BRAF στα
δείγματα νεοπλασματικού και φυσιολογικού ουροθηλίου των παραπάνω ασθενών. Η
μετάλλαξη V600E μελετήθηκε με τη μέθοδο PCR/RFLP και τα εξόνια 11, 14 και 15
συμπεριλαμβανομένων των σημείων συνάντησης ιντρονίων/εξονίων υποβλήθηκαν σε άμεση
αλληλούχιση.
Μεταλλάξεις του ογκογονιδίου H-RAS ανευρέθηκαν σε 9 ασθενείς (30%). Δύο από τους
9 ασθενείς είχαν διηθητική νόσο (22%) και οι υπόλοιποι 7 (77%) επιφανειακή. Μία από τις
μεταλλάξεις ήταν ομόζυγη (11%) και οι υπόλοιπες (89%) ετερόζυγες. Σε κανένα δείγμα δεν
ανιχνεύτηκαν μεταλλάξεις των ογκογονιδίων K και N-RAS (αγρίου τύπου). Yπερέκφραση σε
ένα τουλάχιστον μέλος της οικογένειας RAS παρατηρήθηκε στο 77% των δειγμάτων με
ουροθηλιακό καρκίνο σε σύγκριση με τα παρακείμενα φυσιολογικά δείγματα. Τα υψηλότερα
xiii
μεταγραφικά επίπεδα παρατηρήθηκαν στα Κ και N-RAS ογκογονίδια (50%) ενώ μόνο 27% των
καρκινικών ιστών έδειξαν υπερέκφραση του γονιδίου H-RAS συγκρινόμενοι με τους
αντίστοιχους φυσιολογικούς. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ
μεταλλάξεων και υπερέκφρασης των ογκογονιδίων RAS και κλινικοπαθολογικών
χαρακτηριστικών των όγκων. Δύο δείγματα έφεραν δύο διαφορετικές μεταλλάξεις στο εξόνιο
15 του γονιδίου BRAF. Ενα δείγμα έφερε την μετάλλαξη V600E (νουκλεοτιδική αλλαγή
T1799A) και το άλλο τη μετάλλαξη V600L (νουκλεοτιδική αλλαγή G1798T). Το πρώτο δείγμα
ήταν σταδίου pT1a και grade II ενώ το δεύτερο σταδίου pT2b και grade III. Καμμία
μεταλλαγή δεν ανευρέθηκε στα εξόνια 11, 14 και 15 καθώς και στα σημεία συνάντησης
ιντρονίων/εξονίων των υπολοίπων δειγμάτων.
Τα αποτελέσματά μας υπογραμμίζουν την σημασία της ενεργοποίησης, διαμέσου
μεταλλάξεων στο κωδικόνιο 12, του ογκογονιδίου H-RAS στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης.
Επίσης, παρέχουν αποδείξεις ότι η υπερέκφραση και των τριών γονιδίων RAS είναι ένα κοινό
γεγονός στο ουροθηλιακό καρκίνο που σχετίζεται με την ανάπτυξη της νόσου. Τέλος,
αποδεικνύεται ότι η συμμετοχή των BRAF μεταλλαγών είναι ασυνήθης στον καρκίνο της
ουροδόχου κύστης.
|
Μεταλλαγές και έκφραση των ογκογονιδίων RAS και BRAF στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης
