| Περίληψη |
Η αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης ανθεκτικών στην πενικιλλίνη αλλά και πολυανθεκτικών στελεχών πνευμονιοκόκκου καθώς και η ταχεία διασπορά τους παγκοσμίως, προκαλούν έντονη ανησυχία. Η συχνότητα ανθεκτικών πνευμονιοκόκκων έχει ανομοιόμορφη γεωγραφική κατανομή και διαφέρει ανά χώρα αλλά και σε διαφορετικές περιοχές της ίδιας χώρας. Από μελέτες που έχουν γίνει στην Ελλάδα παρατηρούμε ότι τα ποσοστά αντοχής διαφέρουν, λόγω διαφορών στα κλινικά δείγματα, στις ηλικίες των ασθενών και στις μεθόδους ελέγχου της ευαισθησίας των στελεχών.
Στην παρούσα μελέτη έγινε οροτυπία και έλεγχος της ευαισθησίας στα αντιβιοτικά 450 κλινικών στελεχών S. pneumoniae, που απομονώθηκαν από ισάριθμα κλινικά δείγματα ασθενών (247 παιδιά και 203 ενήλικες) του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου κατά την περίοδο 1997-2005. Τα στελέχη αυτά απομονώθηκαν: 168 από δείγματα του ανώτερου αναπνευστικού, 77 από οφθαλμικό επίχρισμα, 73 από πτύελα, 43 από αίμα, 34 από ωτικό έκκριμα, 24 από βρογχικές εκκρίσεις και βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα, 15 από πύο, 8 από εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), 3 από πλευριτικό υγρό, 3 από κολπικό υγρό, 1 από αρθρικό υγρό και 1 από αγγειακό καθετήρα.
Η οροτυπία έγινε με τη μέθοδο εξοιδήσεως του ελύτρου. Ο έλεγχος ευαισθησίας στην πενικιλλίνη και σε άλλα 17 αντιβιοτικά έγινε με τη μέθοδο διάχυσης των δίσκων, η ελάχιστη ανασταλτική πυκνότητα (MIC) των αντιβιοτικών προσδιορίστηκε με τη μέθοδο του E-test και η ελάχιστη ανασταλτική πυκνότητα (MIC) της πενικιλλίνης ελέγχθηκε επιπρόσθετα με τη μέθοδο αραιώσεων του αντιβιοτικού σε ζωμό.
Αντοχή στην πενικιλλίνη παρουσίασε το 14,9% των στελεχών, ενώ το 19,3% αυτών παρουσίασε μέτρια ευαισθησία. Το ετήσιο ποσοστό των στελεχών με ενδιάμεση και υψηλού επιπέδου αντοχή στην πενικιλλίνη αυξήθηκε από 17,1% το 1997 σε 28,5% το 2005. Υψηλότερα ποσοστά αντοχής (38,3%) εμφανίστηκαν το 2001.
Οι in vitro αντοχές στην κεφουροξίμη, κεφεπίμη, ιμιπενέμη, μεροπενέμη, ερυθρομυκίνη, κλαριθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη, αζιθρομυκίνη, σπαρφλοξασίνη, μοξιφλοξασίνη, χλωραμφενικόλη, τετρακυκλίνη, και τριμεθοπρίμη/ σουλφαμεθοξαζόλη ήταν 22,9, 0,9, 1,8, 0,9, 30, 30, 10,7, 44,7, 0,2, 0,2, 6,4, 24,4 και 18,9%, αντίστοιχα. Μέτρια ευαισθησία στην κεφοταξίμη και κεφτριαξόνη παρουσίασαν τα 3,3 και 3,1% των στελεχών, αντίστοιχα. Όλα τα στελέχη ήταν ευαίσθητα στη λεβοφλοξασίνη και βανκομυκίνη.
Αναλύοντας την αντοχή των στελεχών σύμφωνα με την αντοχή τους στην πενικιλλίνη βρέθηκε ότι τα ανθεκτικά στην πενικιλλίνη στελέχη παρουσίασαν σημαντικά ψηλότερα ποσοστά αντοχής στα υπόλοιπα αντιβιοτικά, σε σύγκριση με τα ευαίσθητα στελέχη. Τα ποσοστά αντοχής στην πενικιλλίνη αλλά και στις άλλες κατηγορίες αντιβιοτικών, στελεχών S. pneumoniae που απομονώθηκαν από κλινικά δείγματα παιδιών καθώς και από μη διεισδυτικές λοιμώξεις ήταν σημαντικά ψηλότερα, συγκρινόμενα με αυτά στελεχών που απομονώθηκαν από ενήλικες και διεισδυτικές λοιμώξεις.
Περίπου 30% των στελεχών (135/450) παρουσίασαν αντοχή σε τρία ή περισσότερα αντιβιοτικά, με συχνότερο φαινότυπο αντοχής στην πενικιλλίνη, ερυθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη, τετρακυκλίνη και τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη (19,3%).
Ορολογική τυποποίηση έγινε σε 406 (90,2%) στελέχη. Συχνότερες οροομάδες ήταν οι: 19, 14, 6, 3 και 9. Αναλύοντας την κατανομή των διεισδυτικών και μη διεισδυτικών στελεχών σε οροομάδες βρέθηκε ότι η οροομάδα 7 ήταν σημαντικά επικρατέτερη στα διεισδυτικά στελέχη.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης δείχνουν ότι και στην περιοχή μας ο πνευμονιόκοκκος παρουσιάζει ψηλά ποσοστά αντοχής στα αντιβιοτικά. Η συνεχής παρακολούθηση της αντοχής, η σωστή χρήση των αντιβιοτικών καθώς και η πρόληψη των πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων με τη χρήση κατάλληλου εμβολίου θα περιορίσει την περαιτέρω αύξηση της.
|
Οροτυπία και ευαισθησία στα αντιβιοτικά κλινικών στελεχών πνευμονιόκοκκου
