Περίληψη |
Η επαγγελματική εξουθένωση έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμια κοινό
εργασιακό φαινόμενο. Την τελευταία δεκαετία αρκετές μελέτες έχουν
υποδείξει υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης ανάμεσα στο
ιατρονοσηλευτικό προσωπικό των ΜΕΘ (1). Μια απλή αναζήτηση στην
βιβλιογραφία με τους όρους « εργασιακή εξουθένωση » και «μονάδες
εντατικής θεραπείας » αποδίδει εκατοντάδες αποτελέσματα. Η
επαγγελματική εξουθένωση αφορά όλους τους επαγγελματίες υγείας
όμως οι ιατροί και οι νοσηλευτές των ΜΕΘ βρίσκονται ανάμεσα στους
επαγγελματίες με τα υψηλότερα ποσοστά εργασιακής εξουθένωσης (1–3).
Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης έχει περιγραφεί ώς
αδυναμία του ατόμου να διαχειρισθεί το προερχόμενο απο την εργασία
συναισθηματικό stress και έχει σχετισθεί με επιπτώσεις σε διάφορους
τομείς όπως τα χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης ασθενών , χαμηλά
επίπεδα προσφερόμενης φροντίδας και αυξημένα ποσοστά παραιτήσεων
(3). Σκοπός : σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση του βαθμού
της επαγγελματικής εξουθένωσης ανάμεσα στους ιατρούς και τους
νοσηλευτές των μονάδων εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) του
πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης. Επιχειρήθηκε
συσχέτιση της επαγγελματικής εξουθένωσης με σωματικά συμπτώματα
και δημογραφικούς παράγοντες. Τέλος πραγματοποιήθηκε σύγκριση ώς
προς τον βαθμό επαγγελματικής εξουθένωσης, ανάμεσα στις δύο επαγγελματικές ομάδες αλλα και ανάμεσα στις διαφορετικές μονάδες
εντατικής θεραπείας που συμμετείχαν στην μελέτη. Μέθοδος και υλικό: το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 120 ιατροί και
νοσηλευτές προερχόμενοι απο τις 4 ΜΕΘ του πανεπιστημιακού
νοσοκομείου Ηρακλείου. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με την
συμπλήρωση ενός ειδικά διαμορφωμένου για τις ανάγκες της έρευνας
ερωτηματολόγιου, το οποίο περιλάμβανε δημογραφικά χαρακτηριστηκά ,
σωματικά και ψυχικά συμπτώματα και τέλος το ερωτηματολόγιο
Maslach Burnout Invertory (MBI). Αποτελέσματα : το 78,6% του δείγματος της μελέτης ήταν γυναίκες , το
59,6% νοσηλευτες , το 45% ανήκαν στην ηλικιακή ομάδ ατων 41-50
ετών, 39 άτομα προέρχονταν απο την ΜΕΘ ενηλίκων, 35 απο την ΜΕΘ
καρδιοπαθών, 25 απο την ΜΕΘ παίδων και 21 απο την ΜΕΘ νεογνών.
Το 35% των συμμετεχόντων ανέφερε 2 συμπτώματα ενώ κυρίαρχο
σύμπτωμα αναδείχθηκε το άγχος (65%) το οποίο σχετίσθηκε ισχυρά με
τον βαθμό της Σ.Ε.. Η μέση τιμή βαθμολογίας των συμετεχόντων για την
συναισθηματική εξάντληση ( Σ.Ε.) ήταν 23, 8 για την
αποπροσωποποίηση και 34 για τα προσωπικά επιτεύγματα. Το φύλο και
η οικογενειακή κατάσταση δεν σχετίστηκαν με το επίπεδο
επαγγελματικής εξουθένωσης. Η επαγγελματική ομάδα των νοσηλευτών
παρουσίασε στατιστικά σημαντική διαφορά στην βαθμολογία της
συναισθηματικής εξάντλησης απο αυτή των ιατρών ενώ η ΜΕΝΝ
παρουσίασε στατιστικά σημαντική διαφορά στην βαθμολογία της στα
Π.Ε. απο αυτή των άλλων ΜΕΘ. Συμπέρασμα : Η μελέτη επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα πολλών άλλων
μελετών για υψηλά επίπεδα Ε.Ε. ανάμεσα στους ιατρούς και τους
νοσηλευτές των ΜΕΘ. Παρότι τα επίπεδα Ε.Ε. της έρευνας δεν ξεπερνούν
τα κρισιμα βαθμολογικά όρια που τίθενται στην βιβλιογραφία, είναι
αρκούντως υψηλά για να χαρακτηρισθούν επικίνδυνα. Κάθε μέλος μιας
ομάδας ΜΕΘ βρίσκεται δυνητικά σε κίνδυνο για την ανάπτυξη Ε.Ε. Η
επαγρύπνηση , η διδασκαλία και η εξάσκηση σε μεθόδους αναγνώρισης
συμπτωμάτων και σημείων με σκοπό την πρόληψη και την αντιμετώπιση
του φαινομένου κρίνεται αναγκαία.
|