| Περίληψη |
Εισαγωγή: Ο ρυθμός γήρανσης του πληθυσμού είναι ταχύτερος από ότι στο παρελθόν με το προσδόκιμο επιβίωσης να έχει αυξηθεί σημαντικά. Η ύπαρξη κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν αναγνωρίζεται με αποτέλεσμα τη μη αναζήτηση βοήθειας. Η Τρίτη Ηλικία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ομάδα με ποικίλα προβλήματα και αυξημένες ανάγκες ειδικά στην περίοδο πανδημίας που διανύουμε η οποία έρχεται να υπογραμμίσει την αναγκαιότητα του κοινωνικού δικτύου και των υπηρεσιών υγείας.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να καταγραφεί και να διερευνηθεί πως επιδρά το καταθλιπτικό συναίσθημα και το κοινωνικό δίκτυο στο αίσθημα μοναξιάς των ηλικιωμένων και αν η πιθανή επίδρασή τους συσχετίζεται με τους κοινωνικό - οικονομικούς παράγοντες όπως το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, η οικονομική κατάσταση.
Μεθοδολογία: Το είδος της έρευνας που ακολουθήθηκε είναι συγχρονική μελέτη (cross sectional study). Η συλλογή δεδομένων έλαβε χώρα στην 4η ΤΟΜΥ του Δήμου Ηρακλείου. Ο πληθυσμός της μελέτης ήταν όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
Δημόσια Υγεία-Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας-Υπηρεσίες Υγείας
Ιατρική Σχολή–Πανεπιστήμιο Κρήτης
Επίσης, ως κριτήριο αποκλεισμού των περιστατικών είναι να μην πάσχουν από κάποια βαριά νοητική και ψυχική νόσο. Το δείγμα της μελέτης ανήλθε στα 112 άτομα από προγραμματισμένα ραντεβού και έκτακτα περιστατικά στον χώρο της 4ης ΤΟΜΥ Ηρακλείου κατά την διάρκεια τριών μηνών από Δεκέμβριο του 2020 έως Μάρτιο του 2021. Για τη συλλογή των δεδομένων δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο κοινωνικό-δημογραφικών στοιχείων το οποίο εμπεριείχε και δεδομένα σχετικά με την οικονομική κατάσταση, τις συνθήκες διαβίωσης, τα μέλη της οικογένειας και την απασχόληση στον ελεύθερο χρόνο. Ως ερευνητικά εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν, για την μέτρηση μοναξιάς η Αναθεωρημένη Κλίμακα Μοναξιάς UCLA Loneliness Scale (Russel, Peplau & Cutrona, 1980), που αποτελείται από 20 προτάσεις και το ερευνητικό εργαλείο μέτρησης της γηριατρικής κατάθλιψης Geriatric Depression Scale (GDS-15 item). Για την στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS Statistics 24.0 και στη συνέχεια ακολούθησε ερμηνεία των αποτελεσμάτων.
Αποτελέσματα: Σύμφωνα με το Independent Samples t-test που πραγματοποιήθηκε για την αξιολόγηση της διαφοράς της γηριατρικής κατάθλιψης μεταξύ ανδρών και γυναικών, βρέθηκε ότι οι άνδρες είχαν υψηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα της κατάθλιψης συγκριτικά με τις γυναίκες (p-value=0.002<0.05). Η ηλικία, το επάγγελμα και το μορφωτικό επίπεδο δεν επηρέασαν το επίπεδο της γηριατρικής κατάθλιψης (p-value>0.05), σε αντίθεση με την οικογενειακή. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, οι διαζευγμένοι είχαν υψηλότερο βαθμό γηριατρικής κατάθλιψης (Mean=8.28) συγκριτικά με τους υπόλοιπους σε στατιστικά σημαντικό βαθμό. Επίσης, σύμφωνα με το Independent Samples t-test που πραγματοποιήθηκε για την αξιολόγηση της διαφοράς του υποκειμενικού αισθήματος μοναξιάς μεταξύ ανδρών και γυναικών, βρέθηκε ότι οι άνδρες είχαν υψηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα της κατάθλιψης συγκριτικά με τις γυναίκες (p-value < 0.001). Η ηλικία φάνηκε να επηρέασε τη βαθμολογία στην κλίμακα του υποκειμενικού αισθήματος μοναξιάς. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες ηλικίας 75 ετών και άνω συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα του αισθήματος μοναξιάς, ενώ η μικρότερη μέση βαθμολογία (Mean=30.69) συγκεντρώθηκε στις ηλικίες 65-70 ετών (p-value=0.001<0.05). Επιπλέον, η οικογενειακή κατάσταση φαίνεται ότι επηρέασε τη μέση βαθμολογία στην κλίμακα του υποκειμενικού αισθήματος μοναξιάς. Ειδικότερα, εκείνοι που ήταν διαζευγμένοι είχαν υψηλότερη μέση βαθμολογία στην εν λόγω κλίμακα (υποκειμενικό αίσθημα μοναξιάς) (Mean=33,42) συγκριτικά με τους
Δημόσια Υγεία-Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας-Υπηρεσίες Υγείας
Ιατρική Σχολή–Πανεπιστήμιο Κρήτης
υπόλοιπους συμμετέχοντες, ενώ τη μικρότερη βαθμολογία συγκέντρωσαν οι παντρεμένοι (Mean=31,08) σε στατιστικά σημαντικό βαθμό (p-value=0.019<0.05).
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη έδειξε ότι οι άνδρες, οι διαζευγμένοι, η ηλικιακή ομάδα των 60-70 ετών και οι άνεργοι παρουσίασαν υψηλά ποσοστά γηριατρικής κατάθλιψης και αισθήματος μοναξιάς. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, έγινε αντιληπτό ότι οι ομάδες που πλήττονται από την κατάθλιψη και την μοναξιά ήταν ευάλωτες και χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής ανταπόκρισης από τους επαγγελματίες υγείας. Κυρίως από τους επαγγελματίες υγείας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, καθώς αποτελούν την πρώτη γραμμή του υγειονομικού συστήματος και δύνανται να αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο των ομάδων αυτών με το εν λόγω σύστημα.
|
Η κατάθλιψη, το κοινωνικό δίκτυο και το αίσθημα μοναξιάς στην Τρίτη Ηλικία
