| Περίληψη |
Το άσθμα και η ΧΑΠ είναι οι δύο συχνότερες παθήσεις του πνεύμονα, με συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά επιπολασμού, θνητότητας και θνησιμότητας. Αν και διαφορετικοί μηχανισμοί ενέχονται στις δύο παθήσεις είναι συχνό το διαφοροδιαγνωστκό πρόβλημα μεταξύ τους, ειδικά στην περίπτωση του Βαρέως Επίμονου ’σθματος (ΒΕΑ), που παρουσιάζει ομοιότητες με τη ΧΑΠ σε επίπεδο φυσιολογίας (αυξημένη συχνότητα μη αναστρέψιμης απόφραξης των αεραγωγών) και παθολογίας των αεραγωγών (αυξημένος αριθμός ουδετεροφίλων). Ο στόχος της παρούσας διατριβής ήταν να συγκρίνουμε δείκτες φλεγμονής μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ και ΒΕΑ με την ίδια βαρύτητα απόφραξης των αεραγωγών. Συγκεντρώθηκαν 15 ασθενείς με ΧΑΠ ηλικίας (μ.ο.±απόκλιση) 68±8 έτη, πρώην καπνιστές, μέση FEV1 45%προβλ. και 13 ασθενείς με ΒΕΑ ηλικίας 55±10 έτη, μη καπνιστές, μέση FEV1 49%προβλ από το Τακτικό Πνευμονολογικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου. Η διάγνωση της ΧΑΠ έγινε ακολουθώντας τα κριτήρια της ERS (Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρία). Όλοι οι ασθενείς παρουσίαζαν μη αναστρέψιμη απόφραξη των αεραγωγών, οριζόμενη ως ΔFEV1<15% της FEV1 προ βρογχοδιαστολής μετά από εισπνοή 400mcgr σαλβουταμόλης. Όλοι οι ασθενείς είχαν αρνητικές αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες και αρνητικά RAST στον ορό, όπως και φυσιολογικές τιμές IgE ορού. Η διάγνωση του ΒΕΑ έγινε σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ. Όλοι οι ασθματικοί ήταν ατοπικοί. 8 παρουσίαζαν μη αναστρέψιμη απόφραξη των αεραγωγών. Όλοι οι ασθενείς και από τις δύο ομάδες ελάμβαναν εισπνεόμενα κορτικοειδή (>800mg/ημ φλουτικαζόνης ή >1200mg/ημ βουδεσονίδης) και εισπνεόμενους μακράς δράσης β2 αγωνιστές. Κανένα άτομο δεν ελάμβανε κάποιο άλλο φαρμακευτικό σκεύασμα ή υπέφερε από κάποιο άλλο πνευμονολογικό ή συστηματικό νόσημα. Σε όλους τους ασθενείς έγινε λήψη δειγμάτων πτυέλων μετά από τεχνητή πρόκληση με υπέρτονο χλωριούχο νάτριο. Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για την πρόκληση παραγωγής πτυέλων και για την επεξεργασία των πτυέλων ήταν των Pin και συν. Μετρήθηκαν οι πληθυσμοί των φλεγμονωδών κυττάρων (συμπεριλαμβανομένων και των μεταχρωματικών κυττάρων) και οι υποπληθυσμοί των Τ-λεμφοκυττάρων στα πτύελα των δύο ομάδων ασθενών χρησιμοποιώντας τεχνικές κυτταροχημείας και ανοσοκυτταροχημείας. Το στατιστικό πακέτο StatsDirect (Camcode Cambridge, UK) χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των αποτελεσμάτων. Οι διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων ελέχθησαν χρησιμοποιώντας το Mann-Witney test για μη κανονικές και το t-test για κανονικές κατανομές. Το p<0.05 θεωρήθηκε στατιστικά σημαντικό. Αυξημένο ποσοστό ουδετεροφίλων βρέθηκε στους ασθενείς με ΧΑΠ σε σύγκριση με τους ασθενείς με ΒΕΑ (p<0.03), ενώ ίδιο ποσοστό ουδετεροφίλων σε σύγκριση με τους ασθενείς με ΒΕΑ και μη αναστρέψιμη απόφραξη των αεραγωγών. Στην ΧΑΠ βρέθηκε αρνητική συσχέτιση μεταξύ των ουδετεροφίλων και του δείκτη διάχυσης CO (r=-0.462, p<0.04). Οι ασθενείς με ΒΕΑ παρουσίασαν αυξημένα ηωσινόφιλα και μεταχρωματικά κύτταρα σε σχέση με την ΧΑΠ (p<0.04, p<0.007 αντιστοίχως). Αυξημένος λόγος CD4/CD8 και μειωμένος λόγος CD4-ΙNFγ/CD4-IL4+ κυττάρων (p<0.001) βρέθηκε στο ΒΕΑ σε σχέση με τη ΧΑΠ. Στο ΒΕΑ ο λόγος CD4/CD8 συσχετίζονταν θετικά με τα ηωσινόφιλα στα πτύελα (r=0.567, p<0.04). Συμπεραίνουμε ότι παρά τη θεραπεία με εισπνεόμενα κορτικοειδή, οι ασθενείς με ΒΕΑ και ΧΑΠ παρουσιάζουν διαφορετικό τύπο φλεγμονής στα πτύελα, ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην διαφορική διάγνωση μεταξύ των δύο παθήσεων. Τα ανωτέρω αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Clinical and Η ΧΑΠ είναι μία διαρκώς επιδεινούμενη πάθηση με συχνές παροξύνσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αύξηση του αισθήματος της δύσπνοιας, συριγμό, αίσθημα σφιξίματος στο στήθος, αύξηση του βήχα και των πτυέλων, ή κάποια μη ειδικά ενοχλήματα, που οδηγούν τον ασθενή στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι η φλεγμονή αυξάνεται κατά την διάρκεια των παροξύνσεων της ΧΑΠ. Ο σκοπός του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της παρούσας διατριβής ήταν να μελετήσει αλλαγές σε δείκτες φλεγμονής κατά την βαριά παρόξυνση ΧΑΠ σε σχέση με την σταθερή κατάσταση. 14 ασθενείς με ΧΑΠ ηλικίας (μ.ο.+/-απόκλιση) 69+/-7 έτη, πρώην καπνιστές (68+/-23πακ-έτη), μη ατοπικοί, μέση FEV1 σε σταθερή κατάσταση 40+/-14%προβλ., συγκεντρώθηκαν από το Επείγον Πνευμονολογικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου κατά την έναρξη σοβαρής παρόξυνσης που χρειαζόταν εισαγωγή στο νοσοκομείο. Η παρόξυνση ορίστηκε ως βαριά σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: χρήση επικουρικών αναπνευστικών μυών, παράδοξες κινήσεις του αναπνευστικού τοιχώματος, αναπνευστική ανεπάρκεια. Προκλητά πτύελα πάρθηκαν στην παρόξυνση πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση. Έγινε ακτινογραφία θώρακος και ελήφθησαν αέρια αίματος. 12 από τους 14 ασθενείς επανεκτιμήθηκαν σε μια προγραμματισμένη επίσκεψη 16 εβδομάδες μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο. Πάρθηκαν εκ νέου προκλητά πτύελα και αέρια αίματος. Επίσης έγινε πλήρης λειτουργικός έλεγχος. 2 ασθενείς αποκλείστηκαν από την μελέτη, επειδή υπέστησαν νέα έξαρση ή οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού κατά την διάρκεια των 16 εβδομάδων μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο. Μετρήθηκαν οι πληθυσμοί των φλεγμονωδών κυττάρων και οι υποπληθυσμοί των Τ-λεμφοκυττάρων στα δείγματα πτυέλων των ίδιων ασθενών σε παρόξυνση και σε σταθερή κατάσταση. Για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές κυτταροχημείας και ανοσοκυτταροχημείας. Όλα τα δείγματα στάλθηκαν στο μικροβιολογικό τμήμα για καλλιέργειες για κοινά βακτήρια. 5 ασθενείς είχαν θετικές καλλιέργειες πτυέλων για κοινά μικρόβια στην παρόξυνση. Το στατιστικό πακέτο StatsDirect (Camcode Cambridge, UK) χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των αποτελεσμάτων. Οι διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων ελέχθησαν χρησιμοποιώντας το Wilkoxon-signed rank test για μη κανονικές και το paired t-test για κανονικές κατανομές. Το p<0.05 θεωρήθηκε στατιστικά σημαντικό. Αυξημένο ποσοστό ουδετεροφίλων βρέθηκε στην παρόξυνση σε σχέση με την σταθερή κατάσταση (p<0.002). Οι λόγοι CD4/CD8 και CD8-INFγ/CD8-IL4+ κυττάρων ήταν μειωμένοι στην παρόξυνση σε σύγκριση με την σταθερή κατάσταση (p=0.03 και p=0.02, αντιστοίχως). Αυτές οι αλλαγές ήταν ανεξάρτητες από την παρουσία βακτηριακής λοίμωξης ή όχι. Συμπεραίνουμε ότι ο λόγος CD4/CD8 μειώνεται και η CD8+ τύπου 2 λεμφοκυτταρική αντίδραση επάγεται κατά την βαριά παρόξυνση ΧΑΠ. Περαιτέρω έρευνες πρέπει να γίνουν για να διερευνηθεί εάν αυτή η φλεγμονώδης απάντηση κατά την παρόξυνση της ΧΑΠ αντιπροσωπεύει έναν συγκεκριμένο φαινότυπο της νόσου. Τα ανωτέρω αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Πνευμονολογικό Συνέδριο το 2002 (M. Tsoumakidou, G. Chrysofakis, N. Tzanakis, E. Papadopouli, D. Kyriakou, N.M. Siafakas. Possible involvement of CD8+ cells and their subpoulations in COPD exacerbations. European Respiratory Journal 2002; 20 (38) 505s).
|
Σύγκριση φλεγμονώδων παραγόντων μεταξύ βαρέως άσθματος και χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας
