| Περίληψη |
Ο σχολικός εκφοβισμός, είναι ένα φαινόμενο βίας, που αν και ήταν ιδιαίτερα
διαδεδομένο στο εξωτερικό, στην Ελλάδα έχουν παρατηρηθεί έντονα κρούσματα τα
τελευταία μόνο χρόνια, με αποκορύφωμα κάποια περιστατικά που οδήγησαν ακόμα και
στο θάνατο των θυμάτων. Είναι λοιπόν αντιληπτό το πόσο επικίνδυνο και σοβαρό μπορεί
να είναι το φαινόμενο αυτό. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί εκπαιδευτικοί φορείς, τείνουν να
μην αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα αντιμετώπισής του. Σε αρκετές περιπτώσεις
μάλιστα, η εκπαιδευτική κοινότητα δεν διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις προς την
καταστολή του φαινομένου, γεγονός που οδηγεί στην επιδείνωσή του.
Ο βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η προσπάθεια εφαρμογής ενός
εναλλακτικού ψυχοπαιδαγωγικού παρεμβατικού προγράμματος μέσα από τη χρήση
δραματικών δραστηριοτήτων με στόχο να διερευνηθούν μέσα από την κατάλληλη
συλλογή, ανάλυση και ερμηνεία των ερευνητικών δεδομένων οι δυνατότητες
ευαισθητοποίησης, πρόληψης και μείωσης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού
στο πλαίσιο του ελληνικού σχολείου. Βασικό μας ερευνητικό ερώτημα είναι αν η
εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος λειτουργεί ενισχυτικά στην αναγνώριση,
κατανόηση και αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.
Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σε μια τάξη Πέμπτης Δημοτικού σε σχολείο
της Κρήτης που αποτελείτο από 12 μαθητές (6 αγόρια και 6 κορίτσια). Πρόκειται για μια
έρευνα που βασίστηκε στην ποιοτική μεθοδολογία της έρευνας-δράσης με τη χρήση
εθνογραφικής παρατήρησης, συνεντεύξεων, βιντεογραφημένων συναντήσεων και
ιχνογραφικών έργων. Για την πραγματοποίηση της έρευνας υπήρξε (1) η φάση της
παρατήρησης για να εισαχθούμε καλύτερα στο κλίμα της σχολικής τάξης, (2) η φάση
όπου έγιναν συνεντεύξεις και ιχνογραφικά έργα με τα παιδιά που αποσκοπούσαν να
δούμε τη γνώση και τα στερεότυπα των παιδιών για το σχολικό εκφοβισμό, (3) η φάση
εφαρμογής του εναλλακτικού ψυχοπαιδαγωγικού παρεμβατικού προγράμματος μέσα από
τη χρήση δραματικών δραστηριοτήτων (σύνολο 8 συναντήσεις με τα παιδιά διάρκειας
μίας ώρας) και (4) η φάση όπου έγιναν πάλι ισοδύναμες συνεντεύξεις και ιχνογραφικά
έργα με τα παιδιά που αποσκοπούσαν να δούμε αν η παρέμβασή μας βοήθησε τα παιδιά
να κατανοήσουν το σχολικό εκφοβισμό και να μειώσουν τα στερεότυπά τους.
Από την ανάλυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων διαπιστώθηκε ότι οι
ψυχοπαιδαγωγικές παρεμβάσεις που εφαρμόστηκαν λειτούργησαν ενισχυτικά στην
αναγνώριση, κατανόηση και αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού.
Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά φαίνεται να αποκόμισαν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του
φαινομένου (μορφές εκδήλωσης, στρατηγικές αντιμετώπισης, αίτια, συνέπειες,
χαρακτηριστικά για το φύλο και την ηλικία, συναισθήματα, ηθικές διαστάσεις κ.α.).
Παράλληλα, οι μαθητές, μέσα από την καθημερινή «τριβή» και επαφή με το φαινόμενο
του σχολικού εκφοβισμού, ευαισθητοποιήθηκαν και κινητοποιήθηκαν περισσότερο.
Επίσης, οι δραματικές δραστηριότητες και οι δραματοποιήσεις που συμπεριλάβαμε,
παρότρυναν τα παιδιά να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, γεγονός
που φυσικά ενίσχυσε τους φιλικούς τους δεσμούς.
Τα αποτελέσματα αυτά, αν και είναι ενθαρρυντικά, δεν θα μπορούσαν να
γενικευτούν και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη των δυνατοτήτων έγκαιρης πρόληψης και
παρέμβασης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού στο πλαίσιο του σχολείου.
Λέξεις-κλειδιά: Δραματικές δραστηριότητες, Ιχνογράφημα, Κλίμα σχολικής τάξης,
Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας, Πρόληψη, Συνέντευξη, Στερεότυπα μαθητών, Σχολική τάξη,
Σχολικός εκφοβισμός, Ψυχοπαιδαγωγικές παρεμβάσεις.
|
Σχολικός εκφοβισμός & οι δυνατότητες ανίχνευσης και πρόληψης του στο πλαίσιο της σχολικής τάξης : Μια εναλλακτική ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση μέσα από την χρήση δραματικών δραστηριοτήτων
