Περίληψη |
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί το κατά πόσο η παρουσία μεταλλάξεων των γονιδίων EGFR και KRAS αποτελούν προβλεπτικούς δείκτες για τους Έλληνες ασθενείς με ΜΜΚΠ. Αρχικά πραγματοποιήθηκε εύρεση του ποσοστού και του είδους των EGFR και KRAS μεταλλάξεων σε 639 ασθενείς με ΜΜΚΠ, ακολούθησε συσχέτιση τους με τα κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά τους, με την απάντηση στην χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής και την συνολική επιβίωση τους. Επίσης, διερευνήθηκε η σχέση των EGFR μεταλλάξεων με τον αριθμό αντιγράφων του EGFR γονιδίου. Τέλος, εξετάστηκε αν το πρότυπο των μεταλλάξεων διαφέρει στον πρωτοπαθή όγκο και στην αντίστοιχη μετάσταση.
Για τη γενετική ανάλυση πραγματοποιήθηκε λήψη καρκινικών κυττάρων από ιστικά δείγματα, πρωτοπαθούς όγκου ή μετάστασης. Από το υλικό αυτό απομονώθηκε γενωμικό DNA με γνωστές τεχνικές και ακολούθησε επιλεκτική ενίσχυσή των εξωνίων 18, 19, 20 και 21 του EGFR και του εξωνίου 2 του KRAS γονιδίου με αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης. Η ανίχνευση των μεταλλάξεων έγινε με άμεση ταυτοποίηση της πρωτοταγούς νουκλεοτιδικής αλληλουχίας των υπό μελέτη περιοχών, χρησιμοποιώντας αυτόματο αναλυτή βάσεων. Τέλος, η ανίχνευση της ενίσχυσης του EGFR γονιδίου έγινε σε επίπεδο DNA και πραγματοποιήθηκε με την μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης πραγματικού χρόνου.
Η ανάλυση των EGFR μεταλλάξεων πραγματοποιήθηκε με επιτυχία σε 634 ασθενείς και μεταλλάξεις ανιχνεύθηκαν σε 100 (15.8%) από αυτούς. Ενεργοποιητικές μεταλλάξεις ανιχνεύθηκαν σε 53 (8.4%) ασθενείς. Οι πιο συχνές μεταλλάξεις, ήταν απαλοιφές 4-5 κωδικονίων στο εξώνιο 19 (del 19, 71.7%, 38/53) και η παρανοηματική μετάλλαξη στην θέση 858 (L858R) στο εξώνιο 21 (22.6%, 12/53). Επίσης σε 47 (7.4%) ασθενείς ανιχνεύθηκαν άλλες μεταλλάξεις και στα τέσσερα εξώνια του EGFR, οι οποίες έχουν αναφερθεί στο παρελθόν ή είναι νέες. Βρέθηκε ότι οι EGFR μεταλλάξεις εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, με ιστολογικό τύπο αδενοκαρκίνωμα, χωρίς ιστορικό καπνίσματος.
Η ανίχνευση των μεταλλάξεων στο KRAS γονίδιο πραγματοποιήθηκε επιτυχώς σε 399 δείγματα ασθενών και το 20.8% αυτών (83/399) έφεραν μεταλλάξεις. Συγκεκριμένα, το 92.8% των μεταλλάξεων ανιχνεύθηκαν στο κωδικόνιο 12 και το 7.2% στο κωδικόνιο 13. Επίσης, οι KRAS μεταλλάξεις εντοπίστηκαν κυρίως στους καπνιστές και στα αδενοκαρκινώματα.
Η προβλεπτική σημασία των EGFR και KRAS μεταλλάξεων εξετάσθηκε σε μια υποομάδα ασθενών (n=162) με ΜΜΚΠ που έλαβαν χημειοθεραπεία ως θεραπεία 1ης γραμμής. Βρέθηκε ότι η αντικειμενική ανταπόκριση ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερη (55.6%) στους ασθενείς που έφεραν «κλασσικές» μεταλλάξεις σε σχέση με αυτούς που ήταν αγρίου τύπου (21.8%). Η πολυπαραγοντική ανάλυση ανέδειξε τις «κλασσικές» ενεργοποιητικές μεταλλάξεις του EGFR ως ανεξάρτητο προβλεπτικό παράγοντα ανταπόκρισης στην χημειοθεραπεία 1ης γραμμής. Επίσης, δείχθηκε ότι οι «κλασσικές» EGFR μεταλλάξεις σχετίζονται με καλύτερη επιβίωση των ασθενών (p=0.028).
Μελετώντας 25 ασθενείς με ΜΜΚΠ το πρότυπο των EGFR και KRAS μεταλλάξεων του πρωτοπαθούς όγκου και της αντίστοιχης μετάστασης, διαπιστώθηκε να διαφέρει σε 7 (28%) και 6 (24%) ασθενείς, αντίστοιχα.
Όσον αφορά την ανίχνευση της γονιδιακής ενίσχυσης του EGFR, διαπιστώθηκε σε ποσοστό 7.2% (6/83) των πρωτοπαθών όγκων. Κανένας ασθενής με γονιδιακή ενίσχυση δεν έφερε μεταλλάξεις στο γονίδιο KRAS, ενώ σε δυο ανιχνεύτηκε απαλοιφή μερικών νουκλεοτιδίων στο εξώνιο 19 του EGFR.
|