| Περίληψη |
Ο κολιός (Scomber japonicus Houttuyn, 1782) είναι ένα κοσμοπολίτικο πελαγικό είδος, με κύρια περιοχή εξάπλωσης τις παράκτιες θαλάσσιες περιοχές των τροπικών, υποτροπικών και εύκρατων ζωνών. Ανήκει στα μεσαίου μεγέθους πελαγικά ψάρια, κατανέμεται στην πελαγική ζώνη μέχρι βάθος 300 m (κυρίως μεταξύ των 50 έως 150 m) και σχηματίζει κοπάδια με άλλα μεσαίου και μικρού μεγέθους πελαγικά ψάρια, με βάση το μέγεθός του. Οι πληθυσμοί του παρουσιάζουν πολύπλοκη ενδοειδική δομή, με υποείδη του να βρίσκονται ακόμη και σε γειτονικές περιοχές. Στις περιοχές κατανομής του αλιεύεται εντατικά, συνεισφέροντας σε μεγάλο ποσοστό στη συνολική αλιευτική παραγωγή. Ο ρυθμός αύξησής του, καθώς και η γεννητική του ωρίμανση, διαφέρουν ανάλογα με το υποείδος και την περιοχή εξάπλωσης. Η παρούσα μελέτη αναφέρεται στη δημογραφία του υποείδους του κολιού (Scomber japonicus colias) που απαντά στις Ελληνικές θάλασσες. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκαν τρεις περιοχές δειγματοληψίας, το Βόρειο Αιγαίο, ο Σαρωνικός κόλπος και το Κρητικό πέλαγος. Η δειγματοληψίες διήρκεσαν δέκα μήνες. Από τη μελέτη των δεδομένων ηλικίας, φάνηκε ότι η ηλικιακή κλάση 0 υφίσταται συνεχή αλιευτική πίεση από την αρχή της στρατολόγησής της τον μήνα Αύγουστο. Τον μήνα Οκτώβριο η κλάση αυτή αποτελούσε το μεγαλύτερο ποσοστό των αλιευμάτων του είδους στο Β Αιγαίο και τον Σαρωνικό κόλπο. Στο Κρητικό πέλαγος δεν υπάρχει παρουσία των μικρών ηλικιακών κλάσεων. Αλιεύονται μεγάλα άτομα και αυτό οφείλεται κυρίως στην περιοδική εμφάνιση του είδους στην περιοχή τους καλοκαιρινούς μήνες. Η εμφάνιση αυτή πιθανότατα σχετίζεται με μεταναστευτικές κινήσεις. Οι ωτόλιθοι τους παρουσιάζουν περιοδική εναλλαγή ενός αδιαφανούς και ενός διαφανούς δακτυλίου, οι οποίοι μαζί αποτελούν έναν ετήσιο δακτύλιο. Η περίοδος σχηματισμού νέου ετήσιου δακτυλίου είναι ο μήνας Απρίλιος, οπότε και παρουσιάζονται αδιαφανή άκρα στο μεγαλύτερο ποσοστό των ωτολίθων. Ο ρυθμός αύξησης του κολιού στη ΒΑ Μεσόγειο, εμφανίζεται λίγο πιο αργός από το ρυθμό αύξησης των κολιών στα ΒΔ Αφρικανικά παράλια (οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο υποείδος), γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στις διαφορετικές κλιματικές συνθήκες των δύο περιοχών. Από την κατά μήκος σύνθεση κάθε φύλου ανά μήνα, καθώς και από την γραφική μέθοδο του Harding φάνηκε ότι η στρατολόγηση γίνεται τον μήνα Αύγουστο. Η αναλογία φύλου στο σύνολο των δειγμάτων βρέθηκε ότι είναι 1:1, με ελάχιστες εξαιρέσεις στα δείγματα των στρατολογούμενων ατόμων. Από τη γραφική παράσταση της μεταβολής του ολικού βάρους ανά μήνα, προσδιορίστηκε ότι η περίοδος ωρίμανσης των γονάδων σ' αυτό το τμήμα της Μεσογείου, είναι από τον μήνα Μάρτιο έως τον Μάιο, και η περίοδος όπου απελευθερώνονται οι γαμέτες από τον μήνα Μάιο, έως τον Ιούλιο, με αιχμή της αναπαραγωγικής περιόδου τον μήνα Ιούνιο.
|
Συμβολή στη δημογραφική ανάλυση του κολιού (Scomber japonicus Houttuyn, 1782) στις Eλληνικές θάλασσες
