| Περίληψη |
Εισαγωγή: Ο αγγειακός ενδοθηλιακός φραγμός είναι το ανατομικό σημείο που καθορίζει την ανάπτυξη και την δευτεροπαθή εντόπιση των νεοπλασιών. Ευθύνεται για την μεταφορά και απόδοση στον όγκο, των απαραίτητων συστατικών για τη συντήρηση και την αύξηση του. Η αλληλεπίδραση του αγγειακού ενδοθηλιακού φραγμού με το νεοπλασματικό περιβάλλον περιγράφεται με τον ευρύτερο όρο της αγγειογένεσης, ο οποίος περιλαμβάνει αλλαγές διαφόρων ενδοθηλιακών ιδιοτήτων όπως η μεταναστευτικότητα, η διαπερατότητα, ο ρυθμός πολλαπλασιασμού. Η αγγειογένεση των όγκων ρυθμίζεται από πλήθος παραγόντων που εκκρίνονται από τα νεοπλασματικά κύτταρα και το στρώμα του όγκου. Το σύνολο των παραγόντων απαρτίζουν το νεοπλασματικό περιβάλλον το οποίο θα αποτελέσει τον αγγειογενετικό διακόπτη ευοδώνοντας ή αναστέλλοντας κατά περίπτωση την αγγειογένεση. Στην αγγειογενετική διαδικασία των όγκων επίσης συμμετέχει και η φλεγμονή άλλοτε υποβοηθώντας και άλλοτε αναστέλλοντας τη φλεγμονή. Υλικά, ασθενείς και μέθοδοι: Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκε η έκφραση των μορίων VEGFR-1, VEGFR-2, PDGFRα, PDGFRβ, COX-2, VCAM-1, ICAM-1, E-Selectin καθώς επίσης και αναστολέας του κυτταρικού κύκλου p21WAF1/Cip1 σε περιστατικά καρκίνου μαστού και σε περιστατικά φυσιολογικού μαστού. Το προς μελέτη υλικό δείγματα βιοψιών καρκίνου μαστού και φυσιολογικών μαστών, τα οποία επιλέχθησαν τυχαία από το αρχείο του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η έκφραση των μορίων συσχετίστηκε με την αγγειογένεση σε όπως αυτή ποσοτικοποιήθηκε με την χρήση του προσοφθάλμιου φακού Chalkey με βάση χρώσεις εναντίον των CD31 και CD105. Επιπλέον με τη χρήση της ενδοθηλιακής σειράς EA.hy 926 μελετήθηκε η έκφραση του p21WAF1/Cip1 σε καρκινικό περιβάλλον (από την κυτταρική σειρά καρκίνου του μαστού MDA-MB-468) προκειμένου να αποσαφηιστεί το επίπεδο ρύθμισης του p21WAF1/Cip1. Ακολούθως σχεδιάστηκε, παρήχθη και απομονώθηκε, υβριδική πρωτεΐνη ΤΑΤ- p21WAF1/Cip1 με στόχο την ακύρωση του αγγειογενετικού μηνύματος των όγκων και χορηγήθηκε σε κύτταρα EA.hy 926 καλλιεργημένα σε θρεπτικό από τη σειρά MDA-MB-486. Mε στόχο την αύξηση της διαπερατότητας των ενδοθηλίων, μελετήθηκε η επίδραση του αναστολέα των τυροσινικών κινασών Imatinib, στην ενδοθηλιακή κυτταρική σειρά EA.hy 926. Αποτελέσματα: Η ποσοτικοποίηση της αγγειογένεσης με την παραπάνω μέθοδο απέδειξε ότι στον καρκίνο του μαστού η αγγειογένεση είναι αυξημένη σε σχέση με το φυσιολογικό ιστό (p<0.05). Η χρήση του CD105 ως αγγειογενετικού δείκτη αποδείχτηκε περισσότερο ευαίσθητη στην ποσοτικοποίηση της αγγειογένεσης των όγκων. Από τα παραπάνω μόρια που μελετήθηκαν στατιστικώς σημαντική διαφορά παρουσίασαν ο PDGFRβ (αύξηση στον καρκίνο του μαστού), η COX-2 (αύξηση στον καρκίνο του μαστού) και το VCAM-1 (ελάττωση στον καρκίνο του μαστού). Περαιτέρω συσχέτιση των ευρημάτων με την αγγειογένεση απεκάλυψε και μια πιθανή συσχέτιση (αύξηση στον καρκίνο του μαστού) του ΙCAM-1. H έκφραση του p21WAF1/Cip1 σε καρκινικό περιβάλλον τόσο σε επίπεδο κυτταροκαλλιέργειας όσο και σε ιστολογικό επίπεδο αποδείχτηκε ότι μειώνεται (p<0,05) και ότι η ρύθμιση είναι μεταγραφική. Η ΤΑΤ- p21WAF1/Cip1 κατάφερε να αναστείλει (p<0,05) το αγγειογενετικό μήνυμα της σειράς MDA-MB 468 επί της ενδοθηλιακής σειράς EA.hy 926. Τέλος η χρήση της Imatinib αποδείχτηκε ότι αυξάνει τη 19 διαπερατότητα των ενδοθηλίων, ελαττώνοντας της έκφραση της VE-cadherin. Επιπλέον αποδείχτηκε αποπτωτική δράση της Imatinib επί των ενδοθηλιακών κυττάρων. Συζήτηση: Τα παραπάνω αποτελέσματα οριοθετούν το μοριακό προφίλ των ενδοθηλιακών κυττάρων του καρκίνου του μαστού και αποτελούν εύρημα προς μελλοντική αξιοποίηση. Διαφαίνεται ότι στον καρκίνο του μαστού παρατηρούνται σημεία τοπικής ανοσοκαταστολής που ευοδώνουν την εξέλιξη της νεοπλασίας. Αυτό το φαινόμενο έρχεται σε αντιδιαστολή με την άποψη ότι στοιχεία φλεγμονής απαιτούνται για την επαγωγή της αγγειογένεσης. Στον καρκίνο του μαστού, το νεόπλασμα φαίνεται να μπορεί να συντηρήσει και από μόνο του την αγγειογένεση. Η εφαρμογή της τεχνολογίας ΤΑΤ προς αναστολή της αγγειογένεσης είναι η πρώτη φορά που περιγράφεται και αποτελεί μια νέα μέθοδο μοριακής παρέμβασης. Απαιτούνται όμως αρκετά πειράματα για να αποδειχθεί η κλινική αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας παρέμβασης. Τέλος η Imatinib φαίνεται ότι αποκτά ιδιαίτερο ρόλο στην αύξηση της ενδοθηλιακής διαπερατότητας και προτείνεται να δοκιμαστεί σε μοντέλα τοπικής χημειοθεραπείας ως συγχορηγούμενο σκεύασμα μαζί με κλασσικά σχήματα. Είναι πολύ πιθανό να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των χορηγούμενων σχημάτων, χρησιμοποιώντας μικρότερες συγκεντρώσεις κυτταροστατικών με λιγότερες, κατά το δυνατό, ανεπιθύμητες ενέργειες.
|
Επίδραση του νεοπλασματικού περιβάλλοντοςστον αγγειακό ενδοθηλιακό φραγμό και αλλαγή της διαπερατότητας του στα κυτταροστατικά φάρμακα
