Περίληψη |
Τα τελευταία χρόνια, επικρατεί η τάση για τη δημιουργία όλο και μεγαλύτερων απο¬θετηρίων μεταδεδομένων, συνήθως βασισμένων σε RDF/S τεχνολογίες. Ενδεικτικό παράδειγμα από το χώρο της πολιτισμικής κληρονομιάς, είναι το έργο Europeana. Το διεθνές πρότυπο ISO21127 (CIDOC Conceptual Reference Model) είναι ένα πλο¬ύσιο εννοιολογικό σχήμα ικανό να περιγράψει πολύπλοκα πολιτισμικά δεδομένα. Πιο απλοϊκά μοντέλα μεταδεδομένων (όπως το Dublin Core), τα οποία αποτελούνται α¬ποκλειστικά από μεταδεδομένα πυρήνα (λίγες κλάσεις - οριζόντιες σχέσεις), έχουν περιορισμένες δυνατότητες στην ολοκλήρωση των πληροφοριών (integration) και στο συλλογισμό (reasoning) επί αυτών. Από την άλλη πλευρά, η αναζήτηση σε πολύπλο¬κες δομές με τη χρήση γλωσσών επερωτήσεων όπως η SPARQL, αποτελεί μια δύσκο¬λη και επίπονη διαδικασία εξαιτίας του μεγάλου πλήθους κλάσεων και ιδιοτήτων των οντολογιών, όπως το CIDOC-CRM.
Για την διευκόλυνση της διαδικασίας αναζήτησης, προτείνεται ένα απλούστερο μοντέλο, αποτελούμενο από λίγες θεμελιώδεις κλάσεις και σχέσεις. Οι θεμελιώδεις σχέσεις μπορούν να οριστούν χρησιμοποιώντας μια 'γλώσσα μονοπατιών" (επί του CIDOC-CRM) η οποία απευθύνεται στους μη έμπειρους χρήστες. Για την αξιοποίη¬ση της γλώσσας μονοπατιών στην εργασία αυτή σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε ένας γραφικός συντάκτης ο οποίος επιτρέπει στο χρήση να συντάξει επερωτήσεις και να επιβεβαιώσει την ορθότητά τους. Ο γραφικός συντάκτης επιτρέπει την επισκόπηση των δηλωθέντων μονοπατιών, καθώς και τον έλεγχο εγκυρότητας και πληρότητας μιας επερώτησης. Επιπλέον, προσφέρει τη δυνατότητα τροποποίησης, 'χαλάρωσης", και περιορισμού μιας επερώτησης. Οι προσφερόμενες λειτουργίες βοηθούν το χρήστη να αποφύγει τα λάθη, όπως ορθογραφικά λάθη στα ονόματα των κλάσεων (ή των ιδιοτήτων), παράλειψη των απαιτούμενων ειδικών χαρακτήρων για τη σύνδεση μονο¬πατιών, λάθος τύπος παρενθέσεων ανάλογα με την περίσταση, κ.α.
Για την αξιολόγηση του γραφικού συντάκτη ζητήθηκε από μη έμπειρους χρήστες να δοκιμάσουν και να αξιολογήσουν την εμπειρία χρήσης του. Οι χρήστες δοκίμα¬σαν το λογισμικό στο CIDOC-CRM και στο CIDOC-CRMdig, και τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμών ήταν θετικά.
|