| Περίληψη |
Εισαγωγή: Ανεπάρκεια ή έλλειψη καρνιτίνης έχει βρεθεί σε μια σειρά παθολογικών και φυσιολογικών
καταστάσεων. Μεμονωμένες μελέτες, σε ασθενείς με καρκίνο έδειξαν ότι υπάρχει δευτεροπαθής έλλειψη
καρνιτίνης, η οποία μπορεί να είναι αποτέλεσμα των μεταβολικών αλλαγών που προέρχονται έμμεσα ή
άμεσα από την χημειοθεραπεία ή και από την ίδια τη νεοπλασματική διεργασία.
Η ανεπάρκεια καρνιτίνης οδηγεί σε ελάττωση της καύσης των λιπών με πιθανό επακόλουθο ελαττωμένη
β-οξείδωση, αύξηση της γλυκόλυσης, ευόδωση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων που
αναπτύσσονται αντλώντας ενέργεια από την γλυκόλυση.
Σκοπός: Η παρούσα διατριβή σχεδιάστηκε με σκοπό να μελετηθούν οι μεταβολές της καρνιτίνης και των
κλασμάτων της σε παιδιά με οξεία λευχαιμία, η ανεπάρκεια που πιθανά προκύπτει σ’ αυτούς τους ασθενείς,
ο βαθμός και η διάρκεια αυτής της ανεπάρκειας όπως και οι συνέπειες της στην κλινική πορεία- έκβαση
των ασθενών.
Ασθενείς- μέθοδοι: Η μελέτη διεξήχθη στην Παιδιατρική Κλινική Αιματολογίας-Ογκολογίας του Τμήματος
Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τον πληθυσμό της μελέτης απετέλεσαν 40 παιδιά, 37 με Οξεία
Λεμφοβλαστική (ΟΛΛ) και 3 με Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία (ΟΜΛ).
Οι παραπάνω ασθενείς μελετήθηκαν διαχρονικά σε 4 φάσεις της νόσου. Η φάση Α συμπίπτει με την
διάγνωση της λευχαιμίας, η φάση Β περίπου 1 χρόνο μετά την έναρξη της χημειοθεραπείας (πιο εντατική
φάση θεραπείας με πολυπαραγοντική χημειοθεραπεία), η φάση C που συμπίπτει με το τέλος της
χημειοθεραπείας και η φάση D (2,4 + 1,668) έτη μετά το τέλος της χημειοθεραπείας.
Σε κάθε μία από τις φάσεις αυτές μελετήθηκαν οι τιμές της καρνιτίνης και των κλασμάτων της στον ορό
των ασθενών. Η σύγκριση των τιμών έγινε τόσο με τις φυσιολογικές τιμές για την ηλικία τους ανά φάση
αλλά και με τιμές μαρτύρων από την ίδια γεωγραφική περιοχή.
Σε 25 από τους ασθενείς μελετήθηκαν επίσης οι τιμές της αλανίνης, του γαλακτικού οξέος και των
ελεύθερων λιπαρών οξέων σε τρεις φάσεις της νόσου στη φάση Α (διάγνωση της λευχαιμίας) στη φάση C
που συμπίπτει με το τέλος της χημειοθεραπείας και στη η φάση D (3 + 0,9) χρόνια μετά το τέλος της
χημειοθεραπείας.
Η στατιστική ανάλυση έγινε με το πρόγραμμα SPSS 15.0 . Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας
θεωρήθηκε το 0,05.
Αποτελέσματα:
Οι τιμές της ακυλιωμένης, ελεύθερης, και ολικής καρνιτίνης και του λόγου ακυλ/ελεύθερη των ασθενών
αλλά και των μαρτύρων φαίνονται στον πίνακα 1.
Οι τιμές της ελεύθερης, ολικής καρνιτίνης και του λόγου ακυλ/ελεύθερη έγινε μεταξύ όλων των φάσεων.
Στατιστικά σημαντική απόκλιση βρέθηκε στις τιμές τόσο της ελεύθερης όσο και της ολικής καρνιτίνης
ανάμεσα στη φάση Α και φάση Β, p=0,023 και p=0,023 αντίστοιχα. Επίσης στατιστικά σημαντική διαφορά
παρατηρήθηκε μεταξύ των φάσεων Β και D p=0,054 και p=0,035 αντίστοιχα.
Μεταξύ των άλλων φάσεων δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Ο λόγος ακυλ/ ελεύθερη
δεν μεταβλήθηκε στατιστικά σημαντικά μεταξύ των φάσεων.
Στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις βρέθηκαν μεταξύ της αλανίνης και του γαλακτικού στη φάση Α
(P = 0.000), στη φάση C (P = 0.009) και στην φάση D ( P = 0.000). Στατιστικά σημαντική συσχέτιση
μεταξύ της αλανίνης και γαλακτικού οξέος με τα ελεύθερα λιπαρά οξέα παρατηρήθηκε μόνο στη φάση D
(P = 0.001 και P = 0.000) αντίστοιχα.
Περίληψη
2
Πίνακας 1
Συμπεράσματα:
Στην παρούσα μελέτη ανεπάρκεια καρνιτίνης δεν παρατηρήθηκε, ωστόσο διαπιστώθηκε στατιστικά
σημαντική μείωση των επιπέδων καρνιτίνης μεταξύ των διαφόρων φάσεων της νόσου και συγκεκριμένα
μεταξύ της φάσης Α (διάγνωση) και Β (τέλος εντατικής χημειοθεραπείας) τόσο για την ελεύθερη όσο και
την ολική καρνιτίνη (p=0.023). H μείωση αυτή είναι παροδική και αποκαθίσταται μετά το τέλος της
χημειοθεραπείας τόσο για την ελεύθερη όσο και για την ολική καρνιτίνη (p=0.054) και (p=0.035)
αντίστοιχα, ενώ δεν συσχετίζεται με την θρέψη, την ηλικία, το φύλο, την ομάδα κινδύνου της νόσου ή με τα
επίπεδα αιμοσφαιρίνης. Επιπρόσθετα ασθενείς με υψηλότερο ΒΜΙ z-score μετά τον πρώτο χρόνο
χημειοθεραπείας τείνουν να έχουν καλύτερη πορεία νόσου και τελική έκβαση.
Μακροχρόνια παρακολούθηση αυτών των ασθενών πιθανά να οδηγήσει σε συσχέτιση της μείωσης των
επιπέδων καρνιτίνης με απώτερες επιπλοκές της νόσου και της χημειοθεραπείας. Περαιτέρω μελέτες θα
αποσαφηνίσουν το ρόλο της πτώσης των επιπέδων καρνιτίνης στην πρόγνωση και τελική έκβαση καθώς και
το ενδεχόμενο πιθανής ωφέλειας των ασθενών αυτών από τη συμπληρωματική χορήγηση καρνιτίνης κατά
τη διάρκεια της χημειοθεραπείας.
N Ηλικία
έτη
Ελεύθερη Καρνιτίνη
μmol/L
Ολική Καρνιτίνη
μmol/L
Ratio
acyl/free
Φάση A 40 6.3+3.912
(2,02 - 16,39)
45.6 + 18.031
(18.8-100.6)
54.1 + 22.961
(22.2-142)
0.188 + 0.128
(0.073-0.674)
Φάση B 39 7.2 + 3.832
(2.9 – 17.1)
36.2 + 17.872
(2.6-115.8)
43.1 + 18.942
(5-124.5)
0.229 + 0.160
(0.052-0.894
Φάση C 38 8.7 + 3.467
(3.8 – 17.6 )
40.2 + 12.582
(24.3-76.6)
48.7+ 13.711
(28.9-85.9)
0.208 + 0.104
(0.094-0.615)
Φάση D 32 10.9 + 3.412
(6.7- 18.9)
42.9+ 8.077
(27.2-65)
51.6 + 12.995
(33.7-107.7)
0.197 + 0.981
(0.114-0.656)
Μάρτυρες 30 11.86 + 4.057
(5-18 έτη)
37.9 + 5.121
(28-46)
46 + 6.533
(35-58)
0.215 + 0.575
(0.108-0.330)
Συμπεράσματα:
Στην παρούσα μελέτη ανεπάρκεια καρνιτίνης δεν παρατηρήθηκε, ωστόσο διαπιστώθηκε στατιστικά
σημαντική μείωση των επιπέδων καρνιτίνης μεταξύ των διαφόρων φάσεων της νόσου και συγκεκριμένα
μεταξύ της φάσης Α (διάγνωση) και Β (τέλος εντατικής χημειοθεραπείας) τόσο για την ελεύθερη όσο και
την ολική καρνιτίνη (p=0.023). H μείωση αυτή είναι παροδική και αποκαθίσταται μετά το τέλος της
χημειοθεραπείας τόσο για την ελεύθερη όσο και για την ολική καρνιτίνη (p=0.054) και (p=0.035)
αντίστοιχα, ενώ δεν συσχετίζεται με την θρέψη, την ηλικία, το φύλο, την ομάδα κινδύνου της νόσου ή με τα
επίπεδα αιμοσφαιρίνης. Επιπρόσθετα ασθενείς με υψηλότερο ΒΜΙ z-score μετά τον πρώτο χρόνο
χημειοθεραπείας τείνουν να έχουν καλύτερη πορεία νόσου και τελική έκβαση.
Μακροχρόνια παρακολούθηση αυτών των ασθενών πιθανά να οδηγήσει σε συσχέτιση της μείωσης των
επιπέδων καρνιτίνης με απώτερες επιπλοκές της νόσου και της χημειοθεραπείας. Περαιτέρω μελέτες θα
αποσαφηνίσουν το ρόλο της πτώσης των επιπέδων καρνιτίνης στην πρόγνωση και τελική έκβαση καθώς και
το ενδεχόμενο πιθανής ωφέλειας των ασθενών αυτών από τη συμπληρωματική χορήγηση καρνιτίνης κατά
τη διάρκεια της χημειοθεραπείας.
|
Μελέτη του μεταβολισμού της καρνιτίνης & αλλαγές του ενδιάμεσου μεταβολισμού σε κακοήθη νοσήματα παιδιών
