| Περίληψη |
.Το κάπνισμα αποτελεί την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας που μπορεί να προληφθεί. Οι γενικοί ιατροί μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διακοπή του καπνίσματος, ωστόσο έχει διαπιστωθεί ότι δεν εφαρμόζουν παρεμβάσεις διακοπής σε όλους τους καπνιστές ασθενείς τους. Για το λόγο αυτό, έχουν αναπτυχθεί αρκετές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αύξηση της ενασχόλησης του γενικού ιατρού με τη διακοπή του καπνίσματος.
Σκοπός
Η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων που απευθύνονται στο γενικό ιατρό για τη διακοπή του καπνίσματος στους ασθενείς του, με διενέργεια συστηματικής ανασκόπησης της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Μέθοδος
Αναζητήθηκαν σχετικά άρθρα στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PUBMED και COCHRANE από το 1966 μέχρι τον Αύγουστο του 2010. Συμπεριλήφθηκαν τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές παρεμβάσεων που απευθύνονται στο γενικό ιατρό για τη διακοπή του καπνίσματος στους ασθενείς τους. Η συλλογή των δεδομένων και η ανάλυσή τους έγινε από δύο ερευνητές, οι οποίοι εργάστηκαν ανεξάρτητα. Η διευθέτηση των διαφορών έγινε μετά από συζήτηση και, σε περίπτωση ασυμφωνίας, με παραπομπή σε τρίτο ερευνητή. Επιλέχθηκαν τα άρθρα που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής, εκτιμήθηκε η ποιότητα των μελετών και περιγράφηκαν οι πληθυσμοί, οι παρεμβάσεις, οι εκβάσεις και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων. Οι μελέτες χωρίστηκαν ανάλογα με την κατηγορία παρέμβασης και εκτιμήθηκε η αποτελεσματικότητα της καθεμίας παρέμβασης ξεχωριστά.
Αποτελέσματα
14 άρθρα συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπηση, τα οποία είχαν δημοσιευθεί μεταξύ του 1988 και του 2009. Οι παρεμβάσεις που έδωσαν στατιστικώς σημαντικά αποτελέσματα στην αύξηση της ενασχόλησης των γενικών ιατρών με τη διακοπή του καπνίσματος στους ασθενείς τους, περιλάμβαναν: α) την εκπαίδευση των ειδικευμένων ιατρών, που αυξάνει την παροχή απλής συμβουλής αλλά και την εντατικότερη υποστήριξη της διακοπής του καπνίσματος (όπως ο προσδιορισμός ημερομηνίας διακοπής), αλλά και τις παραπομπές των καπνιστών σε ειδικά κέντρα διακοπής β) την εκπαίδευση των ειδικευόμενων ιατρών, η οποία όταν γίνεται κατά τα πρώτα έτη της ειδικότητας αυξάνει την ανίχνευση της καπνιστικής συνήθειας μεταξύ των ασθενών, ενώ όταν γίνεται κατά τα τελευταία έτη της ειδικότητας αυξάνει την εντατικότερη υποστήριξη της διακοπής του καπνίσματος γ) τα συστήματα υπενθύμισης, που αυξάνουν την ανίχνευση της καπνιστικής συνήθειας, την παροχή απλής συμβουλής για διακοπή και τις παραπομπές των καπνιστών σε ειδικά κέντρα διακοπής δ) τα συστήματα ανατροφοδότησης που αυξάνουν την ανίχνευση της καπνιστικής συνήθειας, την παροχή απλής συμβουλής για διακοπή, την εντατικότερη υποστήριξη της διακοπής και τις παραπομπές των καπνιστών σε ειδικά κέντρα διακοπής και ε) τον συνδυασμό εκπαίδευσης και συστημάτων υπενθυμίσεων, που αυξάνουν την ερώτηση για την καπνιστική συνήθεια, την απλή συμβουλή για διακοπή και την εντατικότερη υποστήριξη της διακοπής και τις παραπομπές των καπνιστών σε ειδικά κέντρα διακοπής.
Συμπεράσματα
Η ανασκόπηση δείχνει ότι υπάρχουν παρεμβάσεις που αυξάνουν την ενασχόληση του γενικού ιατρού με τη διακοπή του καπνίσματος. Τα συστήματα υπενθυμίσεων και τα συστήματα ανατροφοδότησης αυξάνουν κυρίως παραμέτρους που δεν απαιτούν εντατική υποστήριξη (όπως η ανίχνευση της καπνιστικής συνήθειας, η παροχή απλής συμβουλής για διακοπή και η παραπομπή των καπνιστών σε εξειδικευμένα κέντρα διακοπής), ενώ η εκπαίδευση των ιατρών αυξάνει τόσο την παροχή απλής συμβουλής όσο και την εντατικότερη υποστήριξη της διακοπής. Ο συνδυασμός της εκπαίδευσης με τη χρήση υπενθυμίσεων αυξάνει όλες τις παραμέτρους που σχετίζονται με τη διαβούλευση διακοπής του καπνίσματος, αλλά σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα πολυπαραγοντικών παρεμβάσεων (συνδυασμός εκπαίδευσης, συστημάτων υπενθυμίσεων και συστημάτων ανατροφοδότησης) χρειάζονται περισσότερες μελέτες προτού καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα.
Λέξεις κλειδιά
«κάπνισμα», «διακοπή καπνίσματος», «γενική ιατρική», «πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας», «ιατρική διαβούλευση», «συμβουλευτική»
|
Συστηματική ανασκόπηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων που απευθύνονται σε ιατρούς Γενικής Ιατρικής για τη διακοπή του καπνίσματος στους ασθενείς τους / Ιωάννης, Τσιάλιος.
