E-Locus - Ιδρυματικό Καταθετήριο Πανεπιστημίου Κρήτης - Ανάλυση οργανικών υπολειμμάτων σε αρχαιολογικά όστρακα με τη φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού

Αρχική Ανάλυση οργανικών υπολειμμάτων σε αρχαιολογικά όστρακα με τη φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

[Προσθήκη στο καλάθι]

Κωδικός Πόρου

000419380

Τίτλος

Ανάλυση οργανικών υπολειμμάτων σε αρχαιολογικά όστρακα με τη φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού

Άλλος τίτλος

Analysis of organic residues in archaeological pottery by NMR spectroscopy

Συγγραφέας

Τσάνα, Ειρήνη Σιμονέλα

Αντιγραφέας

Σπύρος, Απόστολος

Μέλος κριτικής επιτροπής

Άγγλος, Δημήτριος
Περγαντής, Σπύρος

Περίληψη

Στο πλαίσιο της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας, πραγματοποιήθηκε εφαρμογή της φασματοσκοπίας Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR) στην ανάλυση αρχαιολογικών κεραμικών οστράκων. Τα δείγματα που αναλύθηκαν προέρχονταν από ανασκαφές σε δύο αποθηκευτικούς χώρους ενός μινωικού ανακτόρου, στις Αρχάνες. Μελετήθηκαν οχτώ κεραμικά όστρακα τα οποία αποτελούνται από τα επιμέρους δείγματα, πόροι του εσωτερικού/εξωτερικού μέρους του αγγείου και δείγματα επιφανειακής κρούστας, επιφανειακού χώματος. Επιπλέον, αναλύθηκαν πέντε δείγματα χώματος, μινωικής προέλευσης, που βρέθηκαν στο εσωτερικό ορισμένων αγγείων κατά την ανασκαφή. Οι μοριακοί δείκτες αποτελούν ενώσεις σε αρχαιολογικά αντικείμενα, που δίνουν πληροφορίες σχετικά με την ανθρώπινη δραστηριότητα στο παρελθόν. Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο την ταυτοποίηση οργανικών υπολειμμάτων, την κατανόηση της κατανομής τους στα επιμέρους δείγματα του κάθε κεραμικού και συνεπώς την διάκριση των πρώτων σε πιθανούς μοριακούς δείκτες, μικροβιακό οργανικό φορτίο ή σύγχρονους επιμολυντές για τα κεραμικά. Χρησιμοποιήθηκαν δύο διαλύτες διαφορετικής πολικότητας για την εκχύλιση των οργανικών υπολειμμάτων, ένα υδατικό διάλυμα μεθανόλης σε αναλογία 4:1 και χλωροφόρμιο. Μέσω της λήψης μονοδιάστατων (¹H, ¹³C) και δισδιάστατων φασμάτων NMR (¹H-¹H ομοπυρηνικής συσχέτισης, COSY, άμεσης ετεροπυρηνικής συσχέτισης ¹H-¹³C, HSQC και ετεροπυρηνικής συσχέτισης μακράς εμβέλειας, HMBC) έγινε ταυτοποίηση μικρών οργανικών οξέων, σακχάρων, αλκοολών και λιπαρών οξέων. Τα οργανικά οξέα οξικό, γλυκολικό, λακτικό, προπιονικό, υδρόξυ-προπιονικό, ηλεκτρικό, κορεσμένα λιπαρά οξέα καθώς και ο δισακχαρίτης, τριαλόζη βρέθηκε ότι αποτελούν κυρίως μικροβιακό φορτίο για τα κεραμικά όστρακα. Αντίθετα, τα σάκχαρα γλυκόζη και φρουκτόζη είναι πιθανοί μοριακοί δείκτες του μελιού. Η ταυτοποίηση μονοακόρεστων λιπαρών οξέων σχετίζεται άμεσα και ισχυρά με την ύπαρξη ελαιολάδου ενώ η 2,3-βουτανοδιόλη και η ακετοΐνη, είναι ενώσεις που μπορούν να θεωρηθούν δείκτες της ύπαρξης κρασιού. Αντίθετα, το τρυγικό οξύ, ο κύριος ιχνηλάτης του κρασιού, ταυτοποιήθηκε σε ιχνοποσότητες και κυρίως σε δείγματα χώματος και κρούστας. Τέλος, η ταυτοποίηση του βουτυρικού οξέος σε ένα δείγμα, αν και θα μπορούσε να υποδηλώνει την παρουσία τροφίμου ζωικής προέλευσης (κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα) πιθανότατα είναι μικροβιακής προέλευσης.

Φυσική περιγραφή

111 φύλλα : πίν., σχήμ., εικ. (μερ. εγχρ.) ; 30 εκ.

Γλώσσα

Ελληνικά

Θέμα

Ceramic vessel

Molecular marker

Organic residues

Κεραμικό όστρακο

Μοριακός δείκτης

Οργανικά υπολείμματα

Φασματοσκοπία NMR