Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Ανάπτυξη και αξιολόγηση προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με τη μορφή δραστηριοτήτων διερεύνησης για μαθητές Ε' και ΣΤ' τάξης δημοτικού σχολείου στο παλαιοντολογικό μουσείο Ρεθύμνου  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου 000418756
Τίτλος Ανάπτυξη και αξιολόγηση προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με τη μορφή δραστηριοτήτων διερεύνησης για μαθητές Ε' και ΣΤ' τάξης δημοτικού σχολείου στο παλαιοντολογικό μουσείο Ρεθύμνου
Συγγραφέας Καραγιάννη, Νεκταρία
Μέλος κριτικής επιτροπής Πλακίτση Αικατερίνη
Σύμβουλος διατριβής Καλαϊτζιδάκη Μαριάννα
Περίληψη Σκοπός της παρούσας εργασίας, ήταν η ανάπτυξη και αξιολόγηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τα θηλαστικά που ζούσαν στο Ρέθυμνο, το Πλειστόκαινο, απολιθώματα των οποίων εκτίθενται στο μικρό αλλά σημαντικό Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου. Οι δραστηριότητες αυτές, αναπτύχθηκαν βάσει των αρχών της «Βασισμένης στον τόπο εκπαίδευσης», μιας σύγχρονης προσέγγισης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που αξιοποιεί τον «τόπο» και τους πόρους της τοπικής κοινότητας για διδασκαλία και μάθηση ενώ ως διδακτική προσέγγιση ακολουθήθηκε η Μάθηση μέσω Διερεύνησης, μια σύγχρονη προσέγγιση της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, που προωθεί την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης. Οι δραστηριότητες απευθύνονται σε μαθητές Ε’ και Στ’ τάξης δημοτικού σχολείου. Πιο συγκεκριμένα, το υλικό είχε στόχο όχι μόνο να προωθήσει τη σύνδεση των μαθητών με τον τόπο τους αλλά και να προσεγγιστούν επιστημονικές έννοιες όπως το απολίθωμα, να καλλιεργηθούν επιστημονικές δεξιότητες όπως η παρατήρηση, καθώς επίσης οι μαθητές να προβληματιστούν σχετικά με τους λόγους εξαφάνισης των ζώων τότε και σήμερα, ώστε να πραγματοποιηθεί η σύνδεση με το σύγχρονο περιβαλλοντικό πρόβλημα της μείωσης της βιοποικιλότητας. Προκειμένου να αναπτυχθεί το εκπαιδευτικό υλικό και να διασφαλιστεί η ποιότητά του, τηρήθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές του North American Association for Environmental Education, για εκπαιδευτικά προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε άτυπα περιβάλλοντα μάθησης. Σύμφωνα με τις γραμμές αυτές πραγματοποιήθηκαν: α) ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, σχετικά με την επιλογή του περιβαλλοντικού προβλήματος, β) επισκέψεις στον χώρο της έκθεσης που φανέρωσαν ευκαιρίες για μάθηση, γ) επιτόπιες παρατηρήσεις σχολικών επισκέψεων, που ήταν εστιασμένες στην συμπεριφορά και την αλληλεπίδραση των μαθητών με τον χώρο, και ιδιαιτέρως των ανώτερων τάξεων του δημοτικού σχολείου, που αποτελούν την ομάδα εστίασης της εργασίας και δ) συνεντεύξεις από μαθητές Ε’ τάξης δημοτικού, που επισκέφτηκαν το μουσείο. Τα βήματα αυτά οδήγησαν στην δόμηση του αρχικού εκπαιδευτικού υλικού, το οποίο μέσα από μια διαδικασία διαμορφωτικών δοκιμών με τις τρεις μεταπτυχιακές συμφοιτήτριες και με μια Ε΄ τάξη δημοτικού, που αποτελούνταν από 11 μαθητές (8 αγόρια και 3 κορίτσια), ανασχεδιάστηκε δίνοντας το τελικό εκπαιδευτικό υλικό που εφαρμόστηκε δοκιμαστικά με μια Στ΄ τάξη Δημοτικού και αξιολογήθηκε. Το υλικό αυτό αποτελείται από δύο κύριες δραστηριότητες διερεύνησης. Η πρώτη εστιάζει στην έννοια του απολιθώματος καθώς και στον τρόπο σχηματισμού των θαλάσσιων απολιθωμάτων ενώ η δεύτερη στον τρόπο ανακάλυψής τους. Επίσης αναπτύχθηκε μια δραστηριότητα για τον χωρισμό των ομάδων και ένα παιχνίδι, κυνήγι θησαυρού. Στις δραστηριότητες αυτές οι μαθητές αφού αρχικά πραγματοποίησαν προβλέψεις μεταξύ διαφορετικών αντικειμένων σχετικά με το ποια από αυτά συνιστούν απολιθώματα και ποια όχι, στη συνεχεία προσπάθησαν να κατασκευάσουν τα δικά τους αντίγραφα θαλάσσιων απολιθωμάτων προκειμένου να ελέγξουν τις αρχικές τους προβλέψεις αλλά και να προσεγγίσουν τη διαδικασία της απολίθωσης. Έπειτα, εργαζόμενοι ως παλαιοντολόγοι καθάρισαν και μελέτησαν το δικό τους ‘απολίθωμα’. Στον χωρισμό των ομάδων, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες παλαιοντολόγων που το έργο τους σχετίζεται ιστορικά και επιστημονικά με την έκθεση, μαθαίνοντας έτσι για τη σημασία του έργου τους. Στο κυνήγι θησαυρού, οι μαθητές μέσα από τη διαδικασία επίλυσης γρίφων σχετικά με τα ζώα που έζησαν στο Πλειστόκαινο και την εξαφάνισή τους, έγινε η προσπάθεια να προβληματιστούν για τα ζώα που σήμερα απειλούνται με εξαφάνιση και να πραγματοποιηθεί η σύνδεση με τη μείωση της βιοποικιλότητας. Η τελική εφαρμογή υλοποιήθηκε σε 11 μαθητές και μαθήτριες Στ’ τάξης στο Παλαιοντολογικό Μουσείο και διήρκεσε περίπου 3,5 ώρες. Εμπειρικά δεδομένα συλλέχθηκαν α) από τα φύλλα εργασίας που συμπλήρωσαν οι μαθητές, β) από την ηχογράφηση της τελικής δοκιμής και γ) από τις παρατηρήσεις και το ημερολόγιο που κατέγραψε η γράφουσα. Η αξιολόγηση της τελικής εφαρμογής του εκπαιδευτικού υλικού, πραγματοποιήθηκε ως προς δύο άξονες: α) τη διερευνητική φύση του υλικού, βάσει των κριτηρίων ανάπτυξης δραστηριοτήτων διερεύνησης του PriSciNet, ευρωπαϊκού προγράμματος στο οποίο συμμετείχε το Πανεπιστήμιο Κρήτης και β) την ευχρηστία του, βάσει της χρονικής διάρκειας υλοποίησης των δραστηριοτήτων, την πολυπλοκότητα των υλικών, τον βαθμό δυσκολίας των δραστηριοτήτων καθώς και την κατανόηση των φύλλων εργασίας από τους μαθητές. Για την υλοποίηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων χρησιμοποιήθηκαν απλά καθημερινά υλικά και όχι εξειδικευμένος επιστημονικός εξοπλισμός. Οι μαθητές κατά την τελική εφαρμογή δούλεψαν σε ομάδες, συμπλήρωσαν τα φύλλα εργασίας, προσέγγισαν πτυχές της έννοιας του απολιθώματος και της διαδικασίας της απολίθωσης, ασκήθηκαν σε διαδικασίες όπως μέτρηση και παρατήρηση, υλοποίησαν το πρακτικό κομμάτι των δραστηριοτήτων κατασκευάζοντας αντίγραφα απολιθωμάτων (εκμαγεία) με πηλό και γύψο ενώ στη συνέχεια από προθήκη του μουσείου εντόπισαν όργανα και εξοπλισμό που χρησιμοποιούνται από τους επιστήμονες στην ανακάλυψη των απολιθωμάτων και έπειτα τα χρησιμοποίησαν οι ίδιοι στα αντίγραφα οστών που είχαν στη διάθεσή τους. Η πρόθεση το υλικό να συνδεθεί με το περιβαλλοντικό πρόβλημα της μείωσης της βιοποικιλότητας, ικανοποιείται από την τελευταία δραστηριότητα, το κυνήγι θησαυρού, η οποία λόγω περιορισμένου χρόνου δεν πραγματοποιήθηκε. Ωστόσο ευκαιρίες για Περιβαλλοντική Εκπαίδευση παρουσιάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της υλοποίησης των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (διαδρομή μαθητών από το σχολείο στο μουσείο, κήπος μουσείο με τοπικά αρωματικά φυτά κ ά.). Σχετικά με την έννοια του απολιθώματος, αν και οι ιδέες των μαθητών δεν αποτέλεσαν κύριο ερευνητικό μέλημα της παρούσας εργασίας και δεν διερευνήθηκαν σε βάθος, αξίζει να αναφερθεί ότι, όπως προκύπτει από τα φύλλα εργασίας των μαθητών, οι μαθητές πριν την εφαρμογή αναφέρονταν σε δεινόσαυρους, σκελετούς, νεκροκεφαλές και πολύτιμους λίθους ενώ μετά την εφαρμογή σε ζώα, κοχύλια, αποτυπώματα ενώ προσπάθησαν να περιγράψουν και τη διαδικασία της απολίθωσης. Συμπερασματικά το υλικό ακολουθεί τα κριτήρια για Μάθηση μέσω Διερεύνησης και τις αρχές της Εκπαίδευσης που βασίζεται στον «τόπο». Το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς του Ρεθύμνου, καθότι μέσω τη εργασίας δημιουργήθηκε λεπτομερής οδηγός εκπαιδευτικού σχετικά με την διεξαγωγή των δραστηριοτήτων, που θα γίνει προσπάθεια να τυπωθεί σε φυλλάδιο.
Φυσική περιγραφή 207 σ. : εικ., πίν. ; 30 εκ.
Γλώσσα Ελληνικά
Θέμα Educational activities
Environmental education
Inquiry based learning
Museum
Place based education
Βασισμένη στον τόπο εκπαίδευση
Εκπαιδευτικές δραστηριότητες
Μάθηση με διερεύνηση
Μουσείο
Περιβαλλοντική εκπαίδευση
Ημερομηνία έκδοσης 2018-10-16
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Σχολή Επιστημών Αγωγής--Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
  Τύπος Εργασίας--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
Εμφανίσεις 206

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 22