| Περίληψη |
Η παρούσα διπλωματική εργασία επεδίωξε να μετρήσει τις διαστάσεις του περιβάλλοντος οικογενειακού γραμματισμού παιδιών προσχολικής ηλικίας και πιο συγκεκριμένα να αξιολογήσει την ανάδυση της γραφής(επινοημένης γραφής) σε αυτό το ηλικιακό φάσμα, με την χορήγηση ενός εργαλείου που να αξιολογεί και να μετράει αυτή τη διάσταση. Ειδικότερα, επιδιώχθηκε να εξεταστεί η αξιοπιστία και η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων αυτού του εργαλείου και επίσης να εξεταστεί η σχέση της εμπλοκής γονέων και παιδιών σε δραστηριότητες προφορικού και γραπτού λόγου με δημογραφικούς παράγοντες της οικογένειας, με τις πεποιθήσεις των γονέων για την ανάπτυξη του γραμματισμού του παιδιού τους, με την παροχή υλικών γραμματισμού και με την έκθεση των παιδιών στον έντυπο λόγο. Για την πραγματοποίηση αυτής της έρευνας χορηγήθηκε ένα ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από πέντε κλίμακες. Με την επιστροφή των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων χορηγήθηκε στα παιδιά ένα κριτήριο αξιολόγησης που μετρούσε τις δεξιότητες γραμματισμού των παιδιών και πιο συγκεκριμένα την επινοημένη γραφή. Η πρώτη κλίμακα του ερωτηματολογίου αυτού αξιολόγησε δημογραφικούς παράγοντες της οικογένειας, η δεύτερη κλίμακα την εμπλοκή των γονέων και των παιδιών σε δραστηριότητες σχετικές με τον προφορικό και γραπτό λόγο, η τρίτη κλίμακα τις πεποιθήσεις των γονέων σχετικά με τη σημασία που αποδίδουν στο να συμμετέχουν με το παιδί τους σε δραστηριότητες προφορικού και γραπτού λόγου, η τέταρτη κλίμακα, τα υλικά γραμματισμού που υπάρχουν στο σπίτι του παιδιού και η πέμπτη κλίμακα , την έκθεση των παιδιών σε παιδικά βιβλία (έντυπος λόγος). Το εν λόγω ερωτηματολόγιο, δόθηκε και συμπληρώθηκε από 77 γονείς , των οποίων τα παιδιά φοιτούσαν σε νηπιαγωγεία των Ανωγείων, Περάματος και Λιβαδίων του δήμου Μυλοποτάμου, του νομού Ρεθύμνης. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας έδειξαν ότι για την εμπλοκή γονέων και παιδιών σε δραστηριότητες σχετικές με τον προφορικό και γραπτό λόγο προέκυψε ένα μοντέλο πέντε παραγόντων, δηλαδή φάνηκε να αποτελείται από την άμεση μάθηση του αλφαβητικού κώδικα, την άμεση ενίσχυση δεξιοτήτων αναδυόμενου γραμματισμού, την από κοινού ανάγνωση βιβλίων, τις από κοινού δραστηριότητες γραμματισμού εστιασμένες στο μήνυμα που μεταφέρει ο λόγος και την ανάγνωση βιβλίων από το γονιό. Για τα πιστεύω των γονέων σχετικά με τη σημασία που αποδίδουν στο να συμμετέχουν με το παιδί τους σε δραστηριότητες προφορικού και γραπτού λόγου προέκυψε ένα μοντέλο δύο παραγόντων, δηλαδή φάνηκαν να αποτελούνται από τα πιστεύω των γονέων σε
σχέση με πιο άτυπες δραστηριότητες γραμματισμού και από τα πιστεύω των γονέων σε σχέση με πιο τυπικές δραστηριότητες γραμματισμού. Όλοι οι παράγοντες που προέκυψαν φάνηκαν να διακρίνονται από αξιοπιστία. Επίσης, φάνηκε ότι οι γονείς υψηλότερου επιπέδου εκπαίδευσης και επαγγέλματος διαβάζουν περισσότερο οι ίδιοι βιβλία και παρέχουν περισσότερα υλικά γραμματισμού στο σπίτι στο παιδί τους σε σχέση με τους γονείς χαμηλότερου επιπέδου εκπαίδευσης και επαγγέλματος. Ακόμη, φάνηκε ότι όσο περισσότερο οι γονείς διδάσκουν στο παιδί τους στοιχεία του αλφαβητικού κώδικα, τόσο λιγότερο το εκθέτουν σε παιδικά λογοτεχνικά βιβλία
στο σπίτι και ότι η ανάγνωση βιβλίων από τον ίδιο το γονέα στο σπίτι προέβλεψε την παροχή στο παιδί του υλικών γραμματισμού. Επιπλέον, η παρούσα έρευνα έδειξε ότι τα πιστεύω των γονέων σε σχέση με πιο άτυπες δραστηριότητες γραμματισμού προέβλεψαν την ανάγνωση βιβλίων του γονέα μαζί με το παιδί του, τις δραστηριότητες γραμματισμού γονέα-παιδιού που είναι εστιασμένες στο
μήνυμα που μεταφέρει ο λόγος και την ανάγνωση βιβλίων από τον ίδιο το γονιό, ενώ τα πιστεύω των γονέων σε σχέση με πιο τυπικές δραστηριότητες γραμματισμού προέβλεψαν την άμεση μάθηση από το γονέα στοιχείων του αλφαβητικού κώδικα στο παιδί του. Τέλος, η παρούσα μελέτη προτείνει μεταξύ άλλων να ερευνηθεί η συμβολή του οικογενειακού γραμματισμού ως προς την ανάπτυξη δεξιοτήτων γραπτού λόγου παιδιών προσχολικής ηλικίας σε μεγαλύτερο δείγμα ζευγών γονέων και παιδιών καθώς επίσης να επεκταθεί σε αστικές και ημιαστικές περιοχές.
|
Η ανάδυση της γραφής στο παιδί προσχολική ηλικίας και η συμβολή της οικογένειας
