| Περίληψη |
Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες είναι ουσίες που απαντώνται στο περιβάλλον και τα τρόφιμα και αποτελούν απειλή για ανθρώπινη υγεία, ιδιαιτέρως των ευπαθών ομάδων πληθυσμού, όπως τα βρέφη. Στην παρούσα ερευνητική εργασία σκοπός είναι ο ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός πιθανών ενδοκρινικών διαταρακτών σε δείγματα εμπορικά διαθέσιμων βρεφικών γαλάτων 1 ης και 2 ης βρεφικής ηλικίας, γαλάτων για παιδιά έως 5 ετών και βρεφικών τροφών. Οι ουσίες που μελετήθηκαν περιλαμβάνουν τις δισφαινόλες A (BPA) και S (BPS), τα μέθυλ (MeP) και πρόπυλ (ProP) παραβένια, το HCB, το DDT και τους μεταβολίτες του και 7 ενδεικτικά ισομερή των PCBs (28, 52, 101, 118, 138, 153, 180). Τα δείγματα αποτελούνταν από 42 εμπορικά διαθέσιμα βρεφικά γάλατα 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας, 8 γάλατα για παιδιά έως 5 ετών και 10 βρεφικές τροφές. Τα δείγματα κατηγοριοποιήθηκαν με βάση το είδος τους και επεξεργάστηκαν με μεθόδους υγρής-υγρής εκχύλισης. Στην συνέχεια, αναλύθηκαν με τεχνικές Υγρής και Αέριας Χρωματογραφίας συζευγμένες με φασματομετρία μάζας (LC-MS και GCMS). Μετά τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης των ουσιών στα δείγματα, πραγματοποιήθηκε μελέτη εκτίμησης της έκθεσης των βρεφών σε αυτές μέσω της διατροφής. Κατά την αξιολόγηση της μεθόδου LC-MS, η γραμμικότητα ήταν αποδεκτή για όλες τις ουσίες. Το όριο ανίχνευσης ήταν 0,03 ng/ml για MeP και ProP, 0,04 ng/ml για την BPA και 0,06 ng/ml για την BPS. Η ακρίβεια (% accuracy) κυμάνθηκε από 81% για την BPS έως 94% για την ΒΡΑ. Η BPA ανιχνεύθηκε στο 55% των δειγμάτων βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας, στο 62% γάλακτος για παιδιά έως 5 ετών και στο 10% βρεφικών τροφών, με μέση τιμή 0,20 ng/ml, 0,19 ng/ml και 4,10 ng/ml αντίστοιχα. Η BPS ανιχνεύτηκε στο 43% των δειγμάτων βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας και στο 50% γάλακτος για παιδιά έως 5 ετών, με μέση τιμή 0,47 ng/ml και 0,38 ng/ml αντίστοιχα, ενώ δεν ανιχνεύτηκε σε κανένα δείγμα βρεφικών τροφών. Το ποσοστό θετικών δειγμάτων βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας σε MeP ήταν 45% και σε ProP 88% με μέση συγκέντρωση 0,22 ng/ml και 0,12 ng/ml αντίστοιχα. Το ποσοστό θετικών δειγμάτων γάλακτος για παιδιά έως 5 ετών σε MeP ήταν 38% με μέση τιμή 0,15 ng/ml και σε ProP 88% με μέση τιμή 0,13 ng/ml. Τέλος, στις βρεφικές τροφές το ποσοστό θετικών δειγμάτων σε MeP ήταν 30% και σε ProP 40% με μέση συγκέντρωση 1,44 ng/ml και 0,36 ng/ml, αντίστοιχα. Ομοίως, η γραμμικότητα ήταν αποδεκτή για τα DDTs, το HCB και τα PCBs που αναλύθηκαν με GC-MS. Το όριο ανίχνευσης κυμάνθηκε από 0,004 ng/ml στις τις HCB και op-DDD έως 0,036 ng/ml για το άθροισμα ppDDD και opDDT και από 0,010 ng/ml για τα PCB-28 και PCB-52 έως 0,178 ng/ml για το PCB-180. Παράλληλα, οι τιμές ακρίβειας των μετρήσεων κυμαίνονται από 67% για το HCB έως 113% για το op-DDD και 56% για το PCB-118 έως 115% για το PCB-101. Στα δείγματα βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας, το υψηλότερο ποσοστό θετικών δειγμάτων ήταν για το HCB και το op-DDE με 98% και το ελάχιστο για τα pp-DDD και op-DDT με 17%. Οι αντίστοιχες μέσες τιμές ήταν 0,257 ng/ml, 0,015 ng/ml και 0,154 στιςl. Στις βρεφικές τροφές το μέγιστο ποσοστό θετικών δειγμάτων και η μέγιστη μέση συγκέντρωση βρέθηκε στην HCB με 90% και 0,242 ng/ml. Τέλος, στο 100% των δειγμάτων γάλακτος για παιδιά έως 5 ετών ανιχνεύτηκε HCB και op-DDE, με μέση συγκέντρωση 0,162 ng/ml και 0,019 ng/ml αντίστοιχα. Τέλος, τα PCB-153 και PCB-180 δεν προσδιορίστηκαν σε κανένα δείγμα βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό θετικών δειγμάτων βρέθηκε για το PCB-28 (42%), ενώ η μέγιστη μέση συγκέντρωση για το PCB-138 (1,856 ng/ml). Στα δείγματα βρεφικών τροφών το μεγαλύτερο ποσοστό θετικών δειγμάτων βρέθηκε για το PCB-28 (90%) και η μέγιστη μέση συγκέντρωση (0,068 ng/ml), ενώ δεν ανιχνεύτηκαν τα PCB-101 και PCB-180. Σε όλα τα δείγματα γάλακτος για παιδιά έως 5 ετών ανιχνεύτηκε PCB-28 με μέση συγκέντρωση 0,068 ng/ml, ενώ δεν ανιχνεύτηκε PCB-153. Η μέγιστη μέση συγκέντρωση ανιχνεύτηκε για το PCB-180 και ήταν 0,311 ng/ml. Οι υπολογισμοί για την εκτίμηση κινδύνου πραγματοποιήθηκαν μόνο για τα δείγματα βρεφικού γάλακτος 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας. Οι μέσες τιμές Hazard Index (HI) για τις BPS, BPA, MeP και ProP ήταν μικρότερες του 1 και συγκεκριμένα 1.110-3 , 8.210-4 , 2.010-9 and 2.210-8 αντίστοιχα. Οι μέσες τιμές εκτιμώμενης ημερήσιας πρόσληψης (EDI) υπολογίστηκαν για την HCB 0,029 μg/kg bw/day, για την op-DDE 0,0016 μg/kg bw/day, για το pp-DDE 0,0022 μg/kg bw/day, για το op-DDD 0,0003 μg/kg bw/day και για το άθροισμα pp-DDD και op-DDT 0,0027 μg/kg bw/day. Αντίστοιχα, οι μέσες τιμές EDI για PCB-28 ήταν 0,0099 μg/kg bw/day, για το PCB52 0,00077 μg/kg bw/day, για το PCB-101 0,0011 μg/kg bw/day, για το PCB-118 0,0011 μg/kg bw/day, για το PCB-138 0,018 μg/kg bw/day, για το PCB-153 0,0045 μg/kg bw/day και για το PCB-180 0,013 μg/kg bw/day.
|
Προσδιορισμός επιπέδων ουσιών με ενδοκρινική δράση σε δείγματα βρεφικής φόρμουλας και βρεφικών τροφίμων
