| Περίληψη |
Εισαγωγή Πολλοί ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι η ταξινόμηση των όγκων στο μαστό βάσει της έκφρασης η όχι του HER-2/neu μπορεί να καθορίσει μία ομάδα ασθενών στους οποίους να φανεί ξεκάθαρα το μέγεθος της επίδρασης ενός η περισσοτέρων παραγόντων κινδύνου στη δημιουργία και την ανάπτυξη του νεοπλάσματος. Βάσει της παραπάνω υποθέσεως ο κύριος στόχος της διατριβής ήταν να διερευνήσει ποιους από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου εμφανίζουν οι γυναίκες της Κρήτης που αναπτύσσουν κακοήθεις όγκους στο μαστό που εκφράζουν την HER-2/neu πρωτεΐνη. Επίσης εξετάστηκαν οι διαφορές στο προφίλ των παραγόντων κινδύνου μεταξύ των Κρητικών γυναικών ανάλογα με την ηλικία και το τόπο διαμονή τους (ύπαιθρος-πόλεις). Μέθοδοι Αυτή η μελέτη ανέλυσε τα στοιχεία των ασθενών που προσήλθαν στη Μονάδα Μαστού του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου, μεταξύ του 1990 και 2002. Στο αρχικό δείγμα συμπεριλήφθηκαν 509 γυναίκες από τη Κρήτη, με πρωτοδιαγνωσθέντα, ιστολογικά επιβεβαιωμένο καρκίνο του μαστού, που συγκρίθηκε με 566 γυναίκες επίσης από τη Κρήτη που επισκέφθηκαν τη Μονάδα για προληπτικό έλεγχο ή για ελάσσονα προβλήματα και δεν ανέπτυξαν ποτέ καρκίνο στο μαστό μέχρι την ανάλυση των δεδομένων. Η υπερέκφραση της HER-2/neu πρωτεΐνης έγινε δυνατό να ανιχνευθεί σε ένα υποσύνολο 384 γυναικών με καρκίνο. Τα στοιχεία των παραγόντων κινδύνου λήφθηκαν από κάθε ασθενή μέσω προσωπικών συνεντεύξεων και ανασκόπησης φακέλων χρησιμοποιώντας ένα δομημένο ερωτηματολόγιο. Η ανίχνευση της υπερέκφρασης της HER-2/neu πρωτεΐνης και των υποδοχέων οιστρογόνων και προγεστερόνης έγινε χρησιμοποιώντας ανοσοιστοχημικό έλεγχο. Οι αναλογίες πιθανοτήτων και τα διαστήματα εμπιστοσύνης 95% καθορίστηκαν με την δοκιμασία χ2 και με logistic regression analysis με επίπεδο σημαντικότητας στο p=0.05. Έγινε σύγκριση μεταξύ HER-2/neu θετικών και αρνητικών όγκων προκειμένου να μετρηθεί η ετερογένεια κινδύνου και με τους μάρτυρες για τη μέτρηση του μεγέθους της επίδρασης των παραγόντων κινδύνου. Συγκρίθηκαν οι διαφορές στην κατανομή των παραγόντων κινδύνου μεταξύ των γυναικών που ζούσαν στις πόλεις και στην ύπαιθρο του νησιού. Παράλληλα έγιναν χωριστές αναλύσεις των HER-2/neu όγκων βάσει της εμμηνοπαυσιακής κατάστασης των γυναικών, της ηλικίας και της έκφρασης ή όχι οιστρογονικών υποδοχέων. Αποτελέσματα Στην πολυπαραγοντική ανάλυση χωρίς στρωματοποίηση της HER-2/neu, αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού συνδέθηκε με μόνο τέσσερις από τους παράγοντες που εξετάστηκαν: χρήση αντισυλληπτικών (OR=4.40, 95%C.Ι: 1.46-13.28), χρήση HRT (OR=7.34, 95%C.Ι: 2.03-26.53), ηλικία στην πρώτη πλήρη εγκυμοσύνη > 23 έτη (OR=1.91, 95% C.Ι:1.29-2.83) και ΒΜΙ> 29 kg/m2 (OR=3.13, 95%C.Ι: 2.02-4.84). Επιπλέον, ιστορικό προηγούμενων αμβλώσεων ή αποβολών(OR=0.56, 95%C. Ι: 0.38-0.82) συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Στην σύγκριση HER-2/neu θετικών και αρνητικών όγκων μόνο ο BMI >29 kg/m2 αποκάλυψε μια στατιστικά σημαντική σχέση που ήταν ισχυρότερη με τους θετικούς απ' ό,τι με τους αρνητικούς όγκους για HER-2/neu (ratio of ORs=2.23, 95%C.I: 1.20-4.15, p=0.011). Αυτό δείχνει ένα σημαντικό βαθμό ετερογένειας για αυτόν τον παράγοντα σε σχέση με την ανάπτυξη HER-2/neu θετικών όγκων . Στην ομάδα με τους όγκους που δεν εκφράζανε οιστρογονικούς υποδοχείς, η ηλικία στην πρώτη πλήρη εγκυμοσύνη >23 έτη και ο BMI >29 kg/m2 συνδέθηκε με έναν αυξανόμενο κίνδυνο και στις δύο ομάδες, αλλά πάλι η συσχέτιση ήταν σημαντικά ισχυρότερη για τον τελευταίο παράγοντα στους HER-2/neu θετικούς όγκους (ratio of ORs = 2,46, 95%CI: 0.97-6.21). Επιπλέον, λιγότερες γυναίκες που ζούσαν στις αγροτικές περιοχές ήταν άτεκνες (p=0.019), είχαν γέννησαν σε πιο νεαρή ηλικία (p=0.010), είχαν κάνει λιγότερες αμβλώσεις(p<0.001), είχαν θηλάσει περισσότερο(p=0.038), κατανάλωναν συχνότερα κόκκινο κρέας (p<0.001) αλλά δεν ήταν πιο παχύσαρκες από τις γυναίκες που ζούσαν στις πόλεις. Επιπλέον, οι γυναίκες από τις αστικές περιοχές είχαν χρησιμοποιήσει τις ορμόνες για να καταστείλουν τη γαλακτοπαραγωγή (p=0.001) και τα από του στόματος αντισυλληπτικά (p=0.001), συχνότερα από τις γυναίκες των αγροτικών περιοχών. Συμπεράσματα Η παχυσαρκία και η όψιμη ηλικία πρώτης τελειόμηνης κύησης φαίνονται να είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του μαστού στις γυναίκες της Κρήτης. Αντίθετα οι αποβολές ή και εκτρώσεις φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο. Η μελέτη δεν επιβεβαίωσε ότι οι γνωστοί ορμονοεξαρτώμενοι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού διαφέρουν σε σχέση με την ανάπτυξη HER-2/neu θετικών ή HER-2/neu αρνητικών καρκίνων στο μαστό. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η παχυσαρκία όπως αυτή μετρήθηκε με το Δείκτη Μάζας Σώματος. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες με μεγαλύτερα μεγέθη δειγμάτων για να εξετάσουν πώς αυτοί οι ενδεχομένως τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του μαστού αλληλεπιδρούν με μοριακούς βιολογικούς δείκτες όπως το ογκογονίδιο HER-2/neu και οδηγούν στην καρκινογένεση. Παράλληλα, υπήρξαν μερικές διαφορές στο προφίλ των παραγόντων κινδύνου μεταξύ των γυναικών από τις αστικές και αγροτικές περιοχές που μπορούν να απεικονίσουν τις αλλαγές στις συνήθειες τρόπου ζωής λόγω στην κοινωνικοοικονομική πρόοδο. Εάν αυτές οι αλλαγές θα αυξήσουν την εμφάνιση καρκίνου του μαστού στο νησί πρέπει να δειχτεί σε μια μελλοντική μελέτη.
|
Τα επιδημιολογικά δεδομένα του καρκίνου του μαστού στη Κρήτη και η συσχέτιση τους με προγνωστικούςπαράγοντες
