| Περίληψη |
Τα τελευταία χρόνια δίδεται ιδιαίτερη σημασία στις διαταραχές που παρουσιάζει ο τόνος του αυτόνομου νευρικού συστήματος σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Ωστόσο, ο ρόλος του στη παθογένεση των ισχαιμικών επεισοδίων δεν έχει πλήρως ξεκαθαρισθεί. Αν και μέχρι σήμερα στην ισχαιμική καρδιακή νόσο, έχουν χρησιμοποιηθεί φάρμακα που επιδρούν στο συμπαθητικό, π.χ. αναστολείς των β-υποδοχέων, δεν έχει διερευνηθεί αρκετά η δράση των φαρμάκων που δρουν στο παρασυμπαθητικό. Η παρούσα εργασία είχε τους παρακάτω δύο στόχους: 1) Να μελετήσει τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς και τη συμβολή του αυτόνομου νευρικού συστήματος στη παθογένεση των ισχαιμικών επεισοδίων. 2) Να εξετάσει την επίδραση της διαδερμικής χορήγησης σκοπολαμίνης - ενός φαρμάκου που σε χαμηλές δόσεις ενισχύει τον τόνο του παρασυμπαθητικού - ως θεραπευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με ισχαιμικά επεισόδια και ανεπίπλεκτη σταθερή στεφανιαία νόσο. Στην πρώτη περίπτωση ερευνήσαμε την συμβολή του αυτόνομου νευρικού συστήματος στην παθογένεση των ισχαιμικών επεισοδίων, όπως αυτή εκφράζεται με τη βοήθεια της φασματικής ανάλυσης της μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας. Μελετήσαμε τις μεταβολές του LF, HF και LF/HF 10 λεπτά πριν, κατά τη διάρκεια και 10 λεπτά μετά, σε 110 ισχαιμικά επεισόδια Παρατηρήσαμε ότι στη πλειοψηφία τους τα ημερήσια παρουσίαζαν μία αύξηση του λόγου LF/HF εξαιτίας μιας παρατηρούμενης απόσυρσης του παρασυμπαθητικού, η οποία ξεκινούσε πριν την έναρξη του ισχαιμικού επεισοδίου. Σε αντίθεση με τα ημερήσια, όλα τα νυκτερινά είχαν παρόμοια συμπεριφορά και έδειχναν αύξηση του λόγου LF/HF η οποία δεν οφειλόταν μόνο σε απόσυρση του παρασυμπαθητικού αλλά και σε ταυτόχρονη αύξηση του τόνου του συμπαθητικού. Αν και δεν είναι η μοναδική αιτία, το αυτόνομο νευρικό σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στην παθοφυσιολογία των περισσότερων ισχαιμικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια του 24-ώρου σε ασθενείς με σταθερή στεφανιαία νόσο. Η βαθμιαία απόσυρση του παρασυμπαθητικού φαίνεται να είναι κοινός παρανομαστής στα παραπάνω επεισόδια. Για τη μελέτη του δεύτερου ερωτήματος εξετάσαμε την δράση της σκοπολαμίνης στα ισχαιμικά επεισόδια σε ασθενείς με ανεπίπλεκτη σοβαρή στεφανιαία νόσο και διερευνήσαμε και τη δράση της στο αυτόνομο νευρικό σύστημα συγκριτικά με υγιή άτομα. Βρήκαμε ότι οι ασθενείς με σοβαρή ανεπίπλεκτη στεφανιαία νόσο είχαν σημαντικά χαμηλότερους δείκτες μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας συγκριτικά με τα υγιή άτομα. Η διαδερμική χορήγηση σκοπολαμίνης αύξανε στατιστικά σημαντικά τους δείκτες της μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας στους ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Επίσης, το φάρμακο μείωνε σημαντικά το συνολικό αριθμό και τη συνολική διάρκεια των ισχαιμικών επεισοδίων λεπτά ανά άρρωστο. Αντίθετα στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές. Επιπλέον, ερευνήσαμε την επίδραση της διαδερμικής χορήγησης σκοπολαμίνης στην ικανότητα για άσκηση και στον ουδό ισχαιμίας συγκριτικά με ένα εικονικό φάρμακο. Βρέθηκε ότι μετά τη χορήγηση σκοπολαμίνης η διάρκεια της άσκησης αυξήθηκε σημαντικά, βελτιώθηκε ο ουδός ισχαιμίας και μειώθηκε η μέγιστη κατάσπαση του ST κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας. Τέλος, μελετήσαμε την επίδραση χαμηλών δόσεων σκοπολαμίνης στην κοιλιακή αρρυθμιογένεση που εμφανίζουν ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο. Μελετήσαμε τον αριθμό και τη διάρκεια των ισχαιμικών επεισοδίων που παρουσίαζαν, το βαθμό της κοιλιακής αρρυθμιογένεσης, την οποία εξετάσαμε ανάλογα με το αν σχετιζόταν με ισχαιμία ή όχι. Αν και βρέθηκε σημαντική μείωση των ισχαιμικών επεισοδίων μετά τη χορήγηση σκοπολαμίνης εντούτοις η συνολική κοιλιακή αρρυθμιογένεση δεν μειώθηκε σημαντικά μετά τη χορήγηση σκοπολαμίνης. Ωστόσο, εξαιτίας της μείωσης των ισχαιμικών επεισοδίων παρατηρήθηκε και μείωση της κοιλιακής αρρυθμιογένεσης που σχετιζόταν με αυτά Τα παραπάνω αποτελέσματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η διαδερμική χορήγηση σκοπολαμίνης βελτιώνει τις διαταραχές της ισορροπίας του αυτόνομου σε ασθενείς με σοβαρή στεφανιαία νόσο, γεγονός που πιθανώς οδηγεί σε βελτίωση της πρόγνωσης αυτών των ασθενών. Αν και αυτό χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική αντιϊσχαιμική θεραπεία σε τέτοιους ασθενείς.
|
Επίδραση της παρασυμπαθομιμητικής δράσης των χαμηλών δόσεων σκοπολαμίνης στον τόνο του αυτόνομου νευρικού συστήματος και στη θεραπεία της ισχαιμικής καρδιακής νόσου
