Περίληψη |
Σήμερα, χάρη στην αξιοποίηση της σύγχρονης επιστήμης, της τεχνολογίας, και, πιο συγκεκριμένα, των ραγδαίων εξελίξεων στην γενετική και την βιοτεχνολογία, οι δυνατότητες παρέμβασης του ανθρώπου στην φύση έχουν διευρυνθεί σε τέτοιο βαθμό και με τόση μεγάλη ταχύτητα, πράγμα το οποίο βαρύνει εμάς, τους κατοίκους αυτού του πλανήτη, με μία επιπλέον ηθική απαίτηση: την διεύρυνση των ηθικών κατηγοριών μας, ούτως ώστε να περιλαμβάνονται εντός των προβληματισμών μας και ζητήματα τα οποία, λίγο καιρό πριν, δεν βρίσκονταν εντός του εύρους της ανθρώπινης παρέμβασης (Τσινόρεμα, 2017:394). Η βιοηθική, από επιστημολογική άποψη, αποτελεί ανάπτυγμα δύο πεδίων της κανονιστικής ηθικής, της ιατρικής ηθικής και της περιβαλλοντικής ηθικής, τους προβληματισμούς των οποίων η ίδια ενσωματώνει (Τσινόρεμα, 2017:350). Επί της ουσίας, το αίτημα της περιβαλλοντικής (βιο)ηθικής μπορεί να συνοψιστεί στην αξίωση της διεύρυνσης της ηθικής μέριμνας τόσο στα μη ανθρώπινα ζώα, όσο και στα υπόλοιπα οικοσυστήματα, εντός των οποίων ο άνθρωπος ζει και διαμορφώνει τον βίο του. Η κλιματική αλλαγή, λόγω της ανθρωπογενούς εκμετάλλευσης και χρήσεως των φυσικών πόρων, αποτελεί μία νέα πρόκληση για το πεδίο της περιβαλλοντικής (βιο)ηθικής, στο μέτρο που συνιστά ένα ακανθώδες ζήτημα, το οποίο θέτει ηθικά διλήμματα. Η απάντηση σε αυτά είναι καίριας και οικουμενικής σημασίας, τόσο γύρω από την σχέση του ανθρώπου με την φύση, όσο και γύρω από τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους. Στην παρούσα εργασία θα επιχειρήσω να αναδείξω τους λόγους σύμφωνα με τους οποίους κάτι τέτοιο πρέπει να συμβαίνει σε σχέση με το οικοσύστημα. Θα προσπαθήσω να απαντήσω στο ερώτημα τι, τελικά, είναι αυτό που μας συνδέει με το οικοσύστημα, γιατί είμαστε ηθικά υποχρεωμένοι να επιδεικνύουμε συμπεριφορές μέριμνας σε σχέση με το περιβάλλον, και με ποιον τρόπο η σχέση μας με το περιβάλλον συνδέεται με το δημόσιο αγαθό της υγείας. Θα υποστηρίξω το επιχείρημα ότι είμαστε ηθικά, εμμέσως, υποχρεωμένοι να μεριμνούμε για ολόκληρο το οικοσύστημα, όχι προς χάριν του ιδίου, αλλά προς ικανοποίηση των καθηκόντων που οφείλουμε τόσο στα υπόλοιπα έλλογα όντα, όσο και στον ίδιο μας τον εαυτό.
Υπό το πρίσμα, της ανάλυσης της 6ης Έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, θα επιχειρήσω αφενός να αναδείξω το μέγεθος του προβλήματος της κλιματικής διακινδύνευσης, λόγω της ανθρωπογενούς παρέμβασης στο περιβάλλον, αφετέρου, αυτή η ανάδειξη θα χρησιμεύσει ως μια ερμηνευτική γέφυρα θεμελίωσης της άμεσης σύνδεσης της δημόσιας υγείας με την περιβαλλοντική ασφάλεια. Η αρχή της απόρριψης της συστηματικής ή ανώφελης βλάβης σε άλλους περιλαμβάνει την υποχρέωση της απόρριψης ή υπονόμευσης των δυνάμεων αναπαραγωγής και αναζωογόνησης του φυσικού κόσμου, καθώς μια τέτοια καταστροφή μπορεί να επιφέρει συστηματική ή ανώφελη βλάβη σε κάποιους, σε πολλούς ή όλους τους δρώντες. Ο λόγος για τον οποίο θα προβώ σε μία τέτοιου είδους ανάλυση είναι γιατί θεωρώ ότι η κομβική έννοια της ελευθερίας αποτελεί την ερμηνευτική γέφυρα θεμελίωσης ανάμεσα στα έλλογα όντα και την άλογη φύση, στο περιβάλλον και το αγαθό της υγείας, καθώς μια φύση άξια να την ζουν παρόντα και μέλλοντα πρόσωπα δεν θέτει μόνο οικονομικούς και πραγματιστικούς προβληματισμούς αλλά και ηθικούς (Τσινόρεμα, 2017: 395).
|