| Περίληψη |
Εισαγωγή: Οι περιορισμοί προσωπικής επικοινωνίας λόγω της πανδημίας κατέστησαν την παρηγορητική φροντίδα ασθενών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) περιορισμένη και την υποστήριξη της οικογένειας δυσχερέστερη. Ακόμη σήμερα, παραμένει αναπάντητο ερώτημα της επίπτωσης της νοσηλείας σε ΜΕΘ στην εκδήλωση ψυχικών διαταραχών όπως της Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής (ΜΚΔ) και Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ)
Για τον σκοπό αυτό η παρούσα μελέτη σχεδιάστηκε να διερευνήσει τη συχνότητα των συμπτωμάτων ΜΚΔ και ΔΜΣ σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας την εποχή της πανδημίας, αλλά και την ανάγκη ευαισθητοποίησης και κατανόησης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού για τις ανάγκες των ασθενών αυτών μετά την έξοδο από την ΜΕΘ.
Σκοπός: Να διερευνήσει τη συχνότητα των συμπτωμάτων Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής και Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου, την εποχή της πανδημίας. Να συσχετίσει την εμφάνιση των δύο ψυχικών αυτών διαταραχών με δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά. Να συγκρίνει την επίπτωση της συχνότητας των διαταραχών σε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 έναντι των ασθενών που νοσηλεύθηκαν στη ΜΕΘ για άλλη νόσο.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη (cross – sectional design). Η έρευνα περιλάμβανε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου σε 2 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων το χρονικό διάστημα 1/1/2020 έως 1/5/2023. Στα κριτήρια αποκλεισμού συμπεριλαμβάνονταν ασθενείς με προηγούμενο θετικό ψυχιατρικό ιστορικό, ασθενείς που παρέμειναν στη ΜΕΘ <24 ώρες, ασθενείς που για οποιοδήποτε λόγο παρουσίαζαν αδυναμία να ανταποκριθούν σε μια τηλεφωνική συνέντευξη ή όσοι αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στην έρευνα. Επιπλέον καταγράφηκαν : βασικά δημογραφικά και τα κλινικά δεδομένα του ασθενή που συλλέχθηκαν μέσω του πληροφοριακού συστήματος CRITIS. Μέσω τηλεφωνικής συνέντευξης εκφωνήθηκε ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από 10 ερωτήσεις κλειστού και ανοιχτού τύπου το οποίο βασίζεται στο εγχειρίδιο “ΜΙΝΙ: Mini International Neuropsychiatric Interview’’. Το “ΜΙΝΙ” είναι ένα ερωτηματολόγιο που περιέχει διαγνωστικές ερωτήσεις για τη ΔΜΣ και τη ΜΚΔ καθώς και ερωτήσεις για τη διαφορική τους διάγνωση. Οι ερωτήσεις έχουν διατυπωθεί σύμφωνα με τα κριτήρια διάγνωσης του DSM-IV. Το ΜΙΝΙ δεν είναι και δεν χρησιμοποιείται ως διαγνωστικό εργαλείο αλλά ως ενδεικτικό ανάπτυξης συμπτωμάτων ψυχικής νόσου για τα οποία ενδείκνυται παραπομπή σε ειδικό. Ανάλογα με την έκβαση οι ασθενείς χωρίστηκαν σε ομάδα Α γενικής νοσηλείας ΜΕΘ και ομάδα Β σε ΜΕΘ COVID. Τα δείγματα ήταν συνδυαστικά απλής τυχαίας δειγματοληψίας και σκόπιμης.
Αποτελέσματα: Συνολικά 100 ασθενείς ΜΕΘ με ή χωρίς COVID-19 συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη. Οι 67 ήταν άνδρες και 33 ήταν γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας 64,2 (SD=14,8). Τα ποσοστά ΜΚΔ (27,8%) και ΔΜΣ (33%) δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ ασθενών με ή χωρίς COVID-19. H συννοσηρότητα των ασθενών κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα (78%) και δεν διέφερε μεταξύ των δύο ομάδων. Το δείγμα δεν στρατολογήθηκε ισόποσα μεταξύ COVID-19 (28%) και non- COVID-19 (72%). Σημαντικά συχνότερη σε ασθενείς COVID-19 ήταν η υποστήριξη με HFNC (21,4% vs. 1.4%) ή επεμβατικό αερισμό (78,6% vs.73,6%) συγκριτικά με ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύθηκαν για άλλη νόσο στη ΜΕΘ (p<0,001). Η διάρκεια υποστήριξης με μηχανικό αερισμό (p<0,001) όπως και η διάρκεια νοσηλείας στη ΜΕΘ (p=0,003) ήταν σημαντικά μεγαλύτερες σε ασθενείς με COVID-19 συγκριτικά με τους χωρίς COVID-19 ασθενείς. Τα αποτελέσματα των ερωτήσεων που αφορούσαν τη ΔΜΣ έδειξαν τον φόβο ή τρόμο ή απόγνωση να είναι σημαντικά συχνότεροι στην ομάδα που νοσηλεύθηκε με COVID-19 στην ΜΕΘ έναντι της ομάδας χωρίς COVID-19 (5,7 vs. 3,3, p=0,043). Σημαντική προβλεπτική ικανότητα για την εκδήλωση ΜΚΔ σε ασθενείς που είχαν νοσηλευθεί στη ΜΕΘ ήταν συμπτώματα όπως η μελαγχολία (AUC 0,885, p<0,001), η διάρκεια τους (AUC 0,904, p<0,001), και η καθημερινή έλλειψη ενδιαφέροντος συγκριτικά με πριν (AUC 0,736, p=0,001).Η παρουσία προβλημάτων που επηρέαζαν τη δουλειά και την κοινωνική τους ζωή προκαλώντας δυσφορία (AUC 0,885 p<0.001) μπορούσε να προβλέψει σημαντικά την εκδήλωση ΔΜΣ σε ασθενείς ΜΕΘ ασχέτως αν είχαν COVID-19 ή όχι.
Συμπεράσματα: Το 1/4 ασθενών με COVID-19 παρουσιάζει ΜΚΔ και το 1/3 ΔΜΣ σε ένα διάστημα περίπου 2 ετών από την έξοδό τους από τη ΜΕΘ, χωρίς τα ποσοστά αυτά να διαφέρουν από non-COVID-19 ασθενείς της ΜΕΘ. Μεταξύ διαφόρων συναισθημάτων, ο φόβος ή η απόγνωση είναι αυτά που χαρακτηρίζουν τους ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύθηκαν με COVID-19. Το αίσθημα μελαγχολίας, η διάρκεια της, και η έλλειψη ενδιαφέροντος για πράγματα σε σχέση με πριν σχετίζονται με την εκδήλωση ΜΚΔ ενώ η παρουσία προβλημάτων που επηρεάζουν την εργασία και την κοινωνική ζωή σχετίζονται με την πιθανότητα ανάπτυξης ΔΜΣ σε ασθενείς που έχουν νοσηλευθεί στη ΜΕΘ με ή χωρίς COVID-19.
Εισαγωγή: Οι περιορισμοί προσωπικής επικοινωνίας λόγω της πανδημίας κατέστησαν την παρηγορητική φροντίδα ασθενών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) περιορισμένη και την υποστήριξη της οικογένειας δυσχερέστερη. Ακόμη σήμερα, παραμένει αναπάντητο ερώτημα της επίπτωσης της νοσηλείας σε ΜΕΘ στην εκδήλωση ψυχικών διαταραχών όπως της Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής (ΜΚΔ) και Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ)
Για τον σκοπό αυτό η παρούσα μελέτη σχεδιάστηκε να διερευνήσει τη συχνότητα των συμπτωμάτων ΜΚΔ και ΔΜΣ σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας την εποχή της πανδημίας, αλλά και την ανάγκη ευαισθητοποίησης και κατανόησης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού για τις ανάγκες των ασθενών αυτών μετά την έξοδο από την ΜΕΘ.
Σκοπός: Να διερευνήσει τη συχνότητα των συμπτωμάτων Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής και Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου, την εποχή της πανδημίας. Να συσχετίσει την εμφάνιση των δύο ψυχικών αυτών διαταραχών με δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά. Να συγκρίνει την επίπτωση της συχνότητας των διαταραχών σε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 έναντι των ασθενών που νοσηλεύθηκαν στη ΜΕΘ για άλλη νόσο.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη (cross – sectional design). Η έρευνα περιλάμβανε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου σε 2 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων το χρονικό διάστημα 1/1/2020 έως 1/5/2023. Στα κριτήρια αποκλεισμού συμπεριλαμβάνονταν ασθενείς με προηγούμενο θετικό ψυχιατρικό ιστορικό, ασθενείς που παρέμειναν στη ΜΕΘ <24 ώρες, ασθενείς που για οποιοδήποτε λόγο παρουσίαζαν αδυναμία να ανταποκριθούν σε μια τηλεφωνική συνέντευξη ή όσοι αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στην έρευνα. Επιπλέον καταγράφηκαν : βασικά δημογραφικά και τα κλινικά δεδομένα του ασθενή που συλλέχθηκαν μέσω του πληροφοριακού συστήματος CRITIS. Μέσω τηλεφωνικής συνέντευξης εκφωνήθηκε ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από 10 ερωτήσεις κλειστού και ανοιχτού τύπου το οποίο βασίζεται στο εγχειρίδιο “ΜΙΝΙ: Mini International Neuropsychiatric Interview’’. Το “ΜΙΝΙ” είναι ένα ερωτηματολόγιο που περιέχει διαγνωστικές ερωτήσεις για τη ΔΜΣ και τη ΜΚΔ καθώς και ερωτήσεις για τη διαφορική τους διάγνωση. Οι ερωτήσεις έχουν διατυπωθεί σύμφωνα με τα κριτήρια διάγνωσης του DSM-IV. Το ΜΙΝΙ δεν είναι και δεν χρησιμοποιείται ως διαγνωστικό εργαλείο αλλά ως ενδεικτικό ανάπτυξης συμπτωμάτων ψυχικής νόσου για τα οποία ενδείκνυται παραπομπή σε ειδικό. Ανάλογα με την έκβαση οι ασθενείς χωρίστηκαν σε ομάδα Α γενικής νοσηλείας ΜΕΘ και ομάδα Β σε ΜΕΘ COVID. Τα δείγματα ήταν συνδυαστικά απλής τυχαίας δειγματοληψίας και σκόπιμης.
Αποτελέσματα: Συνολικά 100 ασθενείς ΜΕΘ με ή χωρίς COVID-19 συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη. Οι 67 ήταν άνδρες και 33 ήταν γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας 64,2 (SD=14,8). Τα ποσοστά ΜΚΔ (27,8%) και ΔΜΣ (33%) δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ ασθενών με ή χωρίς COVID-19. H συννοσηρότητα των ασθενών κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα (78%) και δεν διέφερε μεταξύ των δύο ομάδων. Το δείγμα δεν στρατολογήθηκε ισόποσα μεταξύ COVID-19 (28%) και non- COVID-19 (72%). Σημαντικά συχνότερη σε ασθενείς COVID-19 ήταν η υποστήριξη με HFNC (21,4% vs. 1.4%) ή επεμβατικό αερισμό (78,6% vs.73,6%) συγκριτικά με ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύθηκαν για άλλη νόσο στη ΜΕΘ (p<0,001). Η διάρκεια υποστήριξης με μηχανικό αερισμό (p<0,001) όπως και η διάρκεια νοσηλείας στη ΜΕΘ (p=0,003) ήταν σημαντικά μεγαλύτερες σε ασθενείς με COVID-19 συγκριτικά με τους χωρίς COVID-19 ασθενείς. Τα αποτελέσματα των ερωτήσεων που αφορούσαν τη ΔΜΣ έδειξαν τον φόβο ή τρόμο ή απόγνωση να είναι σημαντικά συχνότεροι στην ομάδα που νοσηλεύθηκε με COVID-19 στην ΜΕΘ έναντι της ομάδας χωρίς COVID-19 (5,7 vs. 3,3, p=0,043). Σημαντική προβλεπτική ικανότητα για την εκδήλωση ΜΚΔ σε ασθενείς που είχαν νοσηλευθεί στη ΜΕΘ ήταν συμπτώματα όπως η μελαγχολία (AUC 0,885, p<0,001), η διάρκεια τους (AUC 0,904, p<0,001), και η καθημερινή έλλειψη ενδιαφέροντος συγκριτικά με πριν (AUC 0,736, p=0,001).Η παρουσία προβλημάτων που επηρέαζαν τη δουλειά και την κοινωνική τους ζωή προκαλώντας δυσφορία (AUC 0,885 p<0.001) μπορούσε να προβλέψει σημαντικά την εκδήλωση ΔΜΣ σε ασθενείς ΜΕΘ ασχέτως αν είχαν COVID-19 ή όχι.
Συμπεράσματα: Το 1/4 ασθενών με COVID-19 παρουσιάζει ΜΚΔ και το 1/3 ΔΜΣ σε ένα διάστημα περίπου 2 ετών από την έξοδό τους από τη ΜΕΘ, χωρίς τα ποσοστά αυτά να διαφέρουν από non-COVID-19 ασθενείς της ΜΕΘ. Μεταξύ διαφόρων συναισθημάτων, ο φόβος ή η απόγνωση είναι αυτά που χαρακτηρίζουν τους ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύθηκαν με COVID-19. Το αίσθημα μελαγχολίας, η διάρκεια της, και η έλλειψη ενδιαφέροντος για πράγματα σε σχέση με πριν σχετίζονται με την εκδήλωση ΜΚΔ ενώ η παρουσία προβλημάτων που επηρεάζουν την εργασία και την κοινωνική ζωή σχετίζονται με την πιθανότητα ανάπτυξης ΔΜΣ σε ασθενείς που έχουν νοσηλευθεί στη ΜΕΘ με ή χωρίς COVID-19.
|
Επιπολασμός της διαταραχής μετατραυματικού στρες και συμπτωμάτων μείζονος κατάθλιψης σε ασθενείς Μονάδας Εντατικής Θεραπείας.
