| Περίληψη |
Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία αποτελεί μια έρευνα σχετικά με την ετοιμότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας στη διαχείριση κρίσεων από φυσικούς κινδύνους, καθώς και των απόψεων των εκπαιδευτικών όσον αφορά την επιμόρφωσή τους σχετικά με αυτούς. Πιο συγκεκριμένα, η εργασία αυτή αποτελείται από το θεωρητικό μέρος, το οποίο αναφέρεται με βάση τη βιβλιογραφία, στον ορισμό της κρίσης που προκαλείται από φυσικούς κινδύνους, με ποιους τρόπους μπορεί να εκδηλωθεί και πως μπορεί να υπάρξει πρόληψη αλλά, συνάμα και διαχείριση στην περίπτωση που παραστεί ανάγκη. Μελετάται η διαχείριση των φυσικών καταστροφών στον ελλαδικό χώρο και ειδικότερα στο σχολικό περιβάλλον. Επιπροσθέτως, ερευνάται η ψυχική ανθεκτικότητα σε σχέση με τις φυσικές καταστροφές. Ακόμη αναλύεται η έννοια της «επιμόρφωσης» και γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή της ελληνικής επιμορφωτικής πολιτικής. Ερευνώνται οι επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών, οι φορείς υλοποίησης των προγραμμάτων, τα κριτήρια ταξινόμησής τους και η μορφή τους.
Στο δεύτερο μέρος της έρευνας αναλύεται η μέθοδος, διευκρινίζεται ο σκοπός και διατυπώνονται τα ερωτήματά της. Ακόμη, παρουσιάζεται το ερευνητικό εργαλείο και το δείγμα στο οποίο θα απευθυνθεί και επιπροσθέτως αναλύονται και ερμηνεύονται τα αποτελέσματα. Πιο αναλυτικά, η έρευνα ξεκίνησε τον Μάιο και ολοκληρώθηκε στα μέσα του Σεπτέμβρη του 2019. Τον πληθυσμό της έρευνας αποτέλεσαν οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Χανίων, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως σεισμογενής λόγω της γεωγραφικής του θέσης και πλημμυρόπληκτος, μετά και από τις περυσινές ισχυρές βροχοπτώσεις. Το τελικό δείγμα για την εκπόνηση της ποσοτικής προσέγγισης της έρευνας ήταν 120 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι αντιστοιχούν περίπου στο 10% του πληθυσμού. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο κατασκευασμένο από την ερευνήτρια σε συνεργασία με την επιβλέπουσα καθηγήτρια. Τα αποτελέσματα επεξεργάστηκαν με το στατιστικό πρόγραμμα IBM S.P.S.S. 21 με παρουσίαση πινάκων και γραφημάτων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ετοιμότητα των εκπαιδευτικών να διαχειριστούν ένα φυσικό κίνδυνο δεν είναι υψηλή. Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουν την ύπαρξη ομάδας διαχείρισης κρίσεων, δεν είναι εκπαιδευμένοι κατάλληλα και επιπλέον, δεν έχει γίνει καταμερισμός ευθυνών και ρόλων για τη διαχείριση εκτάκτων περιστατικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες σχολικές μονάδες τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν έχει οριστεί υπεύθυνος επικοινωνίας με τις οικογένειες των μαθητών. Η ενημέρωση των εκπαιδευτικών όσον αφορά το σχέδιο εκκένωσης της σχολικής μονάδας από τον υπεύθυνο συνάδελφό τους είναι ικανοποιητική, αλλά δεν νιώθουν ότι ισχύει το ίδιο και για τους μαθητές τους. Σε ικανοποιητικό βαθμό κατατάσσεται και η υλοποίηση ασκήσεων ετοιμότητας αλλά η αξιολόγησή τους χωλαίνει. Όμως οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζοντας την ανάγκη για συνεχή βελτίωση, επιθυμούν την αξιολόγηση των διαδικασιών του σχεδίου από μια προϊστάμενη αρχή. Επιπλέον, δε νιώθουν ασφαλείς με τις υλικοτεχνικές υποδομές που υπάρχουν και πιστεύουν ότι η εφαρμογή των κανόνων και των διαδικασιών πρέπει να ακολουθείται απαρέγκλιτα για την αποτελεσματική διαχείριση μιας κρίσης. Επιπλέον αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα μιας σταθερής συνεργασίας με φορείς υποστήριξης, για την ενδυνάμωσή τους στους ζωτικούς τομείς της πρόληψης, της επέμβασης και της αποκατάστασης αν και όποτε αυτή χρειαστεί. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα διαχείρισης κρίσεων από φυσικούς κινδύνους είναι απαραίτητη και οι περισσότεροι επιλέγουν την επιμόρφωση σε πυρκαγιές και σε υδρολογικές καταστροφές. Ένας ακόμη τομέας που ενδιαφέρει τους εκπαιδευτικούς είναι αυτός της διαχείρισης των ψυχολογικών επιπτώσεων από μια καταστροφή. Η μορφή της επιμόρφωσης που προτιμάται από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς είναι η δια ζώσης με βιωματική διδασκαλία, διάρκειας δύο ή τριών ημερών και με επαναληψιμότητα. Ο χρόνος υλοποίησής της ορίζεται μέσα στο σχολικό έτος και μέσα στο εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο τόπος υλοποίησης να είναι εύκολα προσβάσιμος και το επίπεδο των επιμορφωτών να είναι υψηλό, με προτίμηση στα στελέχη της εκπαίδευσης με ειδίκευση στο συγκεκριμένο θέμα. Οι εκπαιδευτικοί θεωρούν απαραίτητη την παροχή βεβαίωσης παρακολούθησης και θα προτιμούσαν ένα επιδοτούμενο επιμορφωτικό πρόγραμμα στη διαχείριση κρίσεων από φυσικές καταστροφές.
Η επιλογή του θέματος της έρευνας και η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών για την ετοιμότητα των σχολικών μονάδων στη διαχείριση ενός
κινδύνου από φυσικές καταστροφές υπήρξε προσωπικός προβληματισμός και ενδιαφέρον για επιστημονική διερεύνηση. Η έρευνα αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα για περαιτέρω διερεύνηση και ανάλυση, προσδοκώντας στην προστασία και ασφάλεια των μελών της σχολικής κοινότητας.
|
Οι επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών της β/βάθμιας εκπαίδευση σε θέματα διαχείρισης κρίσεων από φυσικούς κινδύνους στη σχολική μονάδα
