| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η νόσος, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ζωής έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την τέχνη, έτσι ο κινηματογράφος, όπως κάθε μορφή τέχνης, αντλεί πλούσια θεματολογία από την ιατρική. Η φυσική πορεία των λοιμώξεων, η μεταδοτικότητα και η συλλογική τους διάσταση έχουν κατασκευάσει μέσα στους κόλπους του κινηματογράφου ένα υποείδος ταινιών με θέμα τις επιδημίες. Σκοπός αυτής της μελέτης είναι να καταγράψει τα μέτρα διερεύνησης, πρόληψης της μετάδοσης και αντιμετώπισης των επιδημιών όπως παρουσιάζονται από τον κινηματογράφο και να εξάγει συμπεράσματα για το είδος της πληροφορίας που επικοινωνείται στο κοινό και άρα το κατά πόσο αυτή μπορεί να είναι εκπαιδευτική.
Υλικό και Μέθοδος: Για την μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση περιεχομένου ως μεθοδολογικό εργαλείο με σκοπό την συστηματική καταγραφή των δεδομένων και στην συνέχεια την ποιοτική και ποσοτική ανάλυσή τους. Οι πρωτογενείς πηγές για την συλλογή δεδομένων της μελέτης ήταν ταινίες με επιδημίες στο κέντρο της αφήγησης και με έμφαση στην πρόληψή τους. Η αναζήτηση των κινηματογραφικών ταινιών έγινε με σύνθετη αναζήτηση και χρήση λέξεων κλειδιά: epidemic και infection, epidemic και disease, και τέλος epidemic και virus,μέσα από την διαδικτυακή βάση δεδομένων IMDB. Από τα αποτελέσματα που προέκυψαν αποκλείστηκαν οι τηλεοπτικές σειρές και οι ταινίες μικρού μήκους, τα ντοκιμαντέρ, οι ταινίες με έτος παραγωγής πριν το 1950 και οι μη αγγλόφωνες ταινίες. Από τους τίτλους που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης διαβάστηκαν οι περιλήψεις και παρακολουθήθηκαν τα trailer. Το corpusτων ταινιών της μελέτης συμπεριέλαβε τελικά δεκατρείς τίτλους. Οι ταινίες παρακολουθήθηκαν σε όλη τους την διάρκεια και έγινε συστηματική καταγραφή και ταξινόμηση των δεδομένων σε κατηγορίες. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αφορούν στα μέτρα πρόληψης της μετάδοσης των επιδημιών.
Αποτελέσματα: Το corpusτων ταινιών της μελέτης συμπεριέλαβε συνολικά δεκατρείς κινηματογραφικές ταινίες με θέμα τις επιδημίες και έμφαση στην πρόληψή τους. Τα μέτρα πρόληψης που καταγράφηκαν ταξινομούνται σε (1) μέτρα για την ταυτοποίηση του υπεύθυνου μικροοργανισμού, (2) μη φαρμακευτικά μέτρα για τον περιορισμό της μετάδοσης, τα οποία περεταίρω ταξινομούνται σε (2α) μέτρα δημόσιας υγείας και (2β) μέτρα ατομικής προστασίας, και τέλος (3) φαρμακευτικά μέτρα αντιμετώπισης της λοίμωξης. Όλες οι ταινίες που μελετήθηκαν παρουσιάζουν μέτρα πρόληψης που κατατάσσονται και στις τρεις κατηγορίες. Ο υπεύθυνος μικροοργανισμός ταυτοποιείται σε δέκα ταινίες και στις μισές από αυτές πρόκειται για παθογόνο που έχει προκαλέσει πραγματικές επιδημίες στο παρελθόν. Στις υπόλοιπες το παθογόνο είναι φανταστικό. Ο τρόπος μετάδοσης αναφέρεται στην συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών που μελετήθηκανκαι ο συχνότερα καταγραφόμενος είναι η αερογενής μετάδοση . Τα συχνότερα καταγραφόμενα μη φαρμακευτικά μέτρα για τον περιορισμό της μετάδοσης αφορούν στα μέτρα ατομικής προστασίας και είναι η χρήση ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού και η υγιεινή των χεριών και ακολουθούν σε συχνότητα μέτρα δημόσιας υγείας όπως η ύπαρξη υγειονομικών δομών, η καραντίνα, τα μέτρα διαχείρισης των νεκρών σωμάτων και η απομόνωση. Η ανοσοποίηση, είτε ενεργητική με την χορήγηση εμβολίου, είτε παθητική με την χρήση άνοσου ορού ήταν το συχνότερο φαρμακευτικό μέτρο αντιμετώπισης της λοίμωξης.
Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής φάνηκε πως ο κινηματογράφος αναπαριστά την διερεύνηση, την πρόληψη της μετάδοσης και την αντιμετώπιση της λοίμωξης με συστηματικό τρόπο και με σχετική επιστημονική συνέπεια, σύμφωνα με την βιβλιογραφία και τις κατευθυντήριες οδηγίες που υπάρχουν, σχετικά με την επιστημονική έρευνα που απαιτείται, την οργάνωση, την ανάγκη και την σημασία της πρόληψης και της θεραπείας καθώς και την συμμετοχή της κοινωνίας και του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Ο κινηματογράφος ως τέχνη και ως μέσο μαζικής επικοινωνίας φαίνεται ότι μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή πληροφοριών για το ποια είναι η εμπειρία μας για τις επιδημίες, πώς τις αντιλαμβανόμαστε και πως πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε. Έτσι θα μπορούσε να αποτελέσει ικανό εκπαιδευτικό μέσο για το κοινό σε θέματα που σχετίζονται με την πρόληψη των λοιμώξεων.
|
Πρόληψη Επιδημιών στην 7ηΤέχνη
