| Περίληψη |
Σκοπός : Ο καρκίνος του μαστού (ΚΜ) αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου του γυναικείου φύλου
σύμφωνα με τα παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα, ενώ κόστισε τη ζωή σε 522.000
ανθρώπους το 2012 . Σκοπός της μελέτης ήταν να εκτιμήσει το επιδημιολογικό φορτίο και
τις διαχρονικές μεταβολές της νόσου στην Κρήτη τις τελευταίες δύο δεκαετίες και να
ανιχνεύσει τους δήμους με υψηλό κίνδυνο, που θα αποτελέσουν στόχο παρεμβάσεων και
μέτρων πρόληψης.
Μεθοδολογία: Το σύνολο της περιφέρειας Κρήτης αποτέλεσε την περιοχή μελέτης ενώ ως
πληθυσμός μελέτης θεωρήθηκε το σύνολο των περιπτώσεων ΚΜ τη χρονική περίοδο 1992-
2013. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Κέντρου
Καταγραφής Καρκίνου (ΚΚΚ). Υπολογίσθηκαν οι σταθμισμένοι κατά ηλικία δείκτες
επίπτωσης και θνησιμότητας (Αge-Standardized Incidence and Mortality Rates, ASIR, ASMR),
ειδικοί κατά ηλικία δείκτες επίπτωσης και θνησιμότητας (Age-Specific Incidence and
Mortality Rates, ASpIR, ASpMR). Για τον υπολογισμό των δεικτών και την δημιουργία των
γραφημάτων αλλά και των πρώτων στατιστικών στοιχείων, χρησιμοποιήθηκαν οι
αυτοματοποιημένες διαδικασίες που παρέχει το πληροφοριακό σύστημα του ΚΚΚ, το οποίο
διασυνδέεται με το λογισμικό STATA και ArcGIS 10.3. Για τη μελέτη των χωροχρονικών
τάσεων και τον εντοπισμό των χωρικών συστάδων, εφαρμόστηκε η ανάλυση hot spots
μέσω του δείκτη Getis Ord G*. Η εκτίμηση των τάσεων των δεικτών επίπτωσης και
θνησιμότητας από ΚΜ για την επόμενη δεκαετία έγινε μέσω Bayesian age-period-cohort
prediction model. Όλοι οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο σημαντικότητας α=0.05.
Αποτελέσματα: Την περίοδο 1992-2013 η επίπτωση και θνησιμότητα του ΚΜ παρουσίασαν
ανοδική πορεία. Συγκεκριμένα η μέση ετήσια επίπτωση (mean ASIR) των 22 ετών ήταν
56,5/100.000/έτος και η μέση ετήσια θνησιμότητα (mean ASMR) ήταν 19,9/100.000/έτος.
Οι ηλικιακές ομάδες 65-69 και 80-84 παρουσίασαν τις υψηλότερες τιμές του ειδικού κατά
ηλικία δείκτη επίπτωσης, με τιμές 389,5/100.000/έτος και 395,2/100.000/έτος αντίστοιχα. Η
επιβίωση του πληθυσμού πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση για ΚΜ ήταν 87,9% ενώ δέκα
χρόνια μετά ήταν 78,1%. Οι παράγοντες κινδύνου που εντοπίσθηκαν αφορούσαν την
ύπαρξη ή όχι ατομικού ιστορικού άλλου καρκίνου, οικογενειακού ιστορικού με ΚΜ ή άλλου
καρκίνου, την ύπαρξη πρώτου βαθμού συγγένειας και το κάπνισμα. Ο κίνδυνος για θάνατο
από ΚΜ ανά δήμο διακυμάνθηκε από 1,5 έως 3,1 (p<,05), ενώ εντοπίστηκαν διακυμάνσεις
ανά δήμο και στην επίπτωση και τη θνησιμότητα καθώς και στο ρυθμό διαχρονικής
μεταβολής των δεικτών αυτών.
Συμπέρασμα: Η νοσηρότητα και θνησιμότητα του ΚΜ στην Κρήτη την τελευταία εικοσαετία
παρουσίασε αυξητικές τάσεις. Η πρόβλεψη των μελλοντικών τάσεων των δεικτών
αναδεικνύει περαιτέρω αύξηση που πιθανά να οφείλεται στον τρόπο ζωής των κατοίκων,
στην οικονομική κρίση και στην έλλειψη μέτρων πρόληψης. Είναι απαραίτητο να
διερευνηθούν περαιτέρω τα αίτια και να ληφθούν μέτρα που θα συμβάλλουν στη μείωση
του «φορτίου» της νόσου.
|
Θνησιμότητα και νοσηρότητα από καρκίνο του μαστού στην Κρήτη, 1992--2013. : Επιιδημιολογικοί δείκτες στο χώρο και το χρόνο
