Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Μακροβενθικές βιοκοινωνίες υποθαλάσσιων δελταϊκών αποθέσεων: παράδειγμα από έναν ημίκλειστο κόλπο της Ανατολικής Μεσογείου (Μαλιακός κόλπος, Αιγαίο πέλαγος)  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου uch.biology.phd//2004akoumianaki
Τίτλος Μακροβενθικές βιοκοινωνίες υποθαλάσσιων δελταϊκών αποθέσεων: παράδειγμα από έναν ημίκλειστο κόλπο της Ανατολικής Μεσογείου (Μαλιακός κόλπος, Αιγαίο πέλαγος)
Άλλος τίτλος Macrobenthic communities of subaqueous deltaic depositions: a case study from a semi-enclosed bay in the Eastern Mediterranean (Maliakos Bay, Aegean Sea).
Συγγραφέας Ακουμιανάκη, Ιωάννα
Σύμβουλος διατριβής Ελευθερίου, Αναστάσιος
Περίληψη Οι βενθικές βιοκοινωνίες των υποθαλάσσιων δελταϊκών αποθέσεων υπόκεινται σε φυσική όχληση, μεγάλης έντασης μερικές φορές, εξαιτίας πρωτίστως των ιζημάτων και της αιωρούμενης ύλης που εκφορτίζονται από τα ποτάμια και δευτερευόντως από την αστάθεια και επαναιώρηση των ιλυοαργιλωδών ιζημάτων από τα θαλάσσια ρεύματα στις κύριες και βαθύτερες αποθέσεις του δέλτα. Αναμένεται ότι 1. η δομή της βενθικής βιοκοινωνίας καθορίζεται από τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της στήλης και του ιζήματος όταν η ιζηματογένεση είναι έντονη 2. η δομή της βιοκοινωνίας χαρακτηρίζεται από χωρική - χρονική ετερογένεια με τυχαία πρότυπα κατανομής των ειδών (μωσαϊκό) όταν η όχληση λόγω ιζηματαπόθεσης είναι ήπιας έντασης και 3. στο μέτωπο του δέλτα επικρατούν μικρού μεγέθους οργανισμοί λόγω υψηλού κόστους διατήρησης υπό συνθήκες όχλησης. Η παρούσα διατριβή διερευνά τις παραπάνω υποθέσεις για τη βενθική μακροπανίδα στις υποθαλάσσιες δελταϊκές αποθέσεις του Σπερχειού ποταμού που εκβάλλει στο Μαλιακό κόλπο, ένα σχετικά ρηχό (μέγιστο βάθος ~25m), ημίκλειστο κόλπο της Ανατολικής Μεσογείου με στόχο 1. να κατανοηθεί η δομή της βενθικής βιοκοινωνίας στο χώρο και στο χρόνο σε σχέση με μεταβολές στο περιβάλλον και τις ποτάμιες εισροές 2. να μελετηθεί ο ρόλος του βένθους στην ανακύκλωση της οργανικής ύλης στο μέτωπο του δέλτα λαμβάνοντας υπόψιν την επίδραση ποτάμιων εισροών στη βιοδιαθεσιμότητα της οργανικής ύλης και την κατά μέγεθος δομή της βενθικής βιοκοινωνίας στο μέτωπο του δέλτα και 3. να διερευνηθεί η ύπαρξη ειδών ενδεικτικών των περιβαλλοντικών συνθηκών ώστε να γίνει δυνατή η διάγνωση υποβάθμισης στα οικοσυστήματα των δελταϊκών εκβολών. Οι υποθέσεις εργασίας προσεγγίστηκαν βάσει τριών δειγματοληπτικών πλάνων και οι δειγματοληψίες έλαβαν χώρα 6 φορές από τον Ιανουάριο 2000 έως Μάιο 2001. Το πρώτο πλάνο διερευνά την κατάσταση του Μαλιακού κόλπου και περιλαμβάνει σταθμούς σε όλους τους βιότοπους του κόλπου. Το δεύτερο και τρίτο πλάνο επικεντρώνονται στο μέτωπο του δέλτα και εξετάζουν τις επιπτώσεις των ποτάμιων εκφορτίσεων στη δομή της μακροπανίδας και στους ρυθμούς κατανάλωσης οξυγόνου από το σύνολο της βενθικής βιοκοινωνίας, αντίστοιχα. Τα δείγματα ιζήματος που συλλέχθηκαν χρησιμοποιήθηκαν για τις παρακάτω αναλύσεις: μακροπανίδας (>0.5mm), κοκκομετρίας, Χλωροφύλλης α, Βιοπολυμερών, Ολικού Οργανικού, Βιοδιαθέσιμου ’νθρακα. Τα 288 δείγματα ιζήματος που πάρθηκαν συνολικά στα πλαίσια της μελέτης, συλλέχθηκαν με αρπάγη τύπου Ponar (0.05m2). Μετρήθηκαν επίσης οι κάθετες διαβαθμίσεις των υδρολογικών χαρακτηριστικών της στήλης με CTD, οι συγκεντρώσεις της αιωρούμενης σωματιδιακής ύλης και των χλωροφυλλούχων χρωστικών στη στήλη, και ο βενθικός μεταβολισμός με σκοτεινή επώαση ιζήματος σε πυρηνολήπτες. Υπολογίστηκαν δείκτες ποικιλότητας, το Φάσμα Κλάσεων Βιομάζας (ΦΚΒ) και εκτιμήθηκε η μακροπανιδική παραγωγή και αναπνοή από εμπειρικά μοντέλα. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη χρήση μονομεταβλητών και πολυμεταβλητών μεθόδων. Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι τα εξής: 1. Η μακροβενθική βιοκοινωνία χαρακτηρίζεται από υψηλή λειτουργική ποικιλότητα που της προσδίδει ευελιξία στη χωρική και εποχική δομή με αποτέλεσμα υψηλούς αριθμούς ατόμων και ειδών παρά την όχληση και την περιβαλλοντική μεταβλητότητα 2. Υφίσταται εντονότερη περιβαλλοντική ετερογένεια και όχληση στο μέτωπο του δέλτα στα οποία η μακροπανίδα αντεπεξέρχεται χάρη στη συνεχή τροφοδοσία σε προνύμφες από την «κοίτη ειδών» των γειτονικών ιζημάτων. Προκύπτει ένα μωσαϊκό αφθονιών ειδών στο χώρο και το χρόνο που καθορίζεται από το ποσοστό ιλύος-αργίλου στο ίζημα, το σύνολο των φυτοθρυμμάτων και της οργανικής ύλης στη στήλη και το βάθος 3. Στο μέτωπο του δέλτα επικρατούν ενδιάμεσου μεγέθους οργανισμοί παρά την όχληση και το υψηλό κόστος διατήρησης χάρη στην υψηλή βιοδιαθεσιμότητα της οργανικής ύλης. Το ΦΚΒ υποδεικνύει ότι εφόσον στην εκβολή επικρατούν ήπιες συνθήκες όχλησης ευνοείται η συσσώρευση της βιομάζας σε μεγάλα μεγέθη ατόμων ευαίσθητων ειδών και γι αυτό προτείνεται να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο παρακολούθησης των επιπτώσεων της στερεοπαροχής του ποταμού 4. Εκτιμάται ότι ο ρυθμός ενταφιασμού του οργανικού άνθρακα υπερβαίνει το ρυθμό πρόσληψης από τη μακροπανίδα, γεγονός που αποτελεί έμμεση ένδειξη της όχλησης λόγω ιζηματογένεσης 5. Ο ολικός βενθικός μεταβολισμός εμφανίζει αύξηση την άνοιξη με την άνοδο της μικροφυτικής βιομάζας στη στήλη και το ίζημα και από τα ιλυώδη ιζήματα στις παρυφές του δέλτα προς τις ρηχές ιλυοαμμώδεις αποθέσεις στην εκβολής του Σπερχειού. Επηρεάζεται, δε, αρνητικά από τη συγκέντρωση της λεπτόκοκκης οργανικής φάσης της αιωρούμενης ύλης και από τη συνεισφορά των λιπιδίων στην οργανική ύλη στο ίζημα, ενδεχομένως λόγω απόφραξης διηθητικών τροφοληπτικών εξαρτημάτων των ασπόνδυλων και της συνάφειας με αδρανή χερσογενή σύμπλοκα, αντίστοιχα 6. Το μακροζωοβενθικό σύστημα του Μαλιακού κόλπου δε μαρτυρά συνθήκες υποβάθμισης λόγω οργανικής ρύπανσης και ευτροφισμού. Υποδεικνύει, όμως, συνθήκες όχλησης λόγω ιζηματογένεσης. Η κατάσταση αυτή συνδέεται άμεσα με το κλιματικό – γεωλογικό καθεστώς της περιοχής (εναλλαγή περιόδου έντονων βροχοπτώσεων με ξηρή θερινή περίοδο, υποθαλάσσιο δελταϊκό περιβάλλον, ημίκλειστος – ρηχός κόλπος) και έμμεσα με ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού και γενικά του υδρολογικού δικτύου που εκβάλλει στον κόλπο (π.χ. εγγειοβελτιωτικά έργα, εκτροπή τμημάτων κοίτης ποταμού) και με χρήσεις του κόλπου (π.χ. εκβαθύνσεις λιμανιών, απόρριψη ιζημάτων κατά την κατασκευή έργων υποδομής στις ακτές). Η παρούσα διατριβή, καθώς αποτελεί την πρώτη εμπεριστατωμένη μελέτη της δομής των βενθικών βιοκοινωνιών των υποθαλάσσιων δελταϊκών αποθέσεων στην Ελλάδα, έθεσε επιστημονικά ερωτήματα για τη λειτουργία αυτών των οικοσυστημάτων και πρακτικά ζητήματα για την ορθολογική παρέμβαση στη μεσογειακή παράκτια ζώνη με δελταϊκές εκβολές.
Φυσική περιγραφή 315 σ. : εικ. ; 30 εκ.
Γλώσσα Ελληνικά
Ημερομηνία έκδοσης 2004-03-01
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών--Τμήμα Βιολογίας--Διδακτορικές διατριβές
  Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές
Εμφανίσεις 304

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 19