Περίληψη |
Στην παρούσα εργασία θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε την έννοια της ψυχής,
έτσι όπως τη συζητά ο Αριστοτέλης στο έργο του . Θα εστιάσουμε στον
τρόπο που ο φιλόσοφος δομεί σταδιακά την εικόνα του τι είναι ψυχή, καθώς με
αλληλοδιάδοχους ορισμούς φωτίζει διαφορετικές πλευρές της ύπαρξης και της
έννοιας της ψυχής. Ο κάθε ορισμός περιλαμβάνει επιμέρους έννοιες που
προσφέρονται για διερεύνηση, καθώς γεννούν ποικίλους συνειρμούς. Οι ορισμοί
συμπλεκόμενοι μεταξύ τους χτίζουν μία πολύ ευρεία και δυσπερίγραπτη εικόνα,
εντελώς αντίστοιχη με την αντικειμενική δυσκολία του απλού ορισμού: Τι είναι
ψυχή.
Για την προσέγγιση των όρων που θα συναντήσουμε μέσα στα πλαίσια των
ορισμών της ψυχής, θα χρειαστούμε την αναλυτική εισαγωγή που κάνει ο ίδιος ο
φιλόσοφος πριν να μας οδηγήσει στον πρώτο ορισμό της: όλο το πρώτο βιβλίο του
περιλαμβάνει βασικές έννοιες, που εμφανίζονται εισαγωγικά, και κατά
την εποχή του φιλοσόφου απόψεις σχετικά με την ψυχή. Θα ακολουθήσω τη δομή και
τους συλλογισμούς του αριστοτελικού κειμένου βήμα-βήμα· έχω την αίσθηση ότι η
προσέγγιση του ίδιου του κειμένου θα μας προσφέρει στοιχεία που η σχετική
βιβλιογραφία, χωρίς αναφορά στις αυθεντικές δομές εντός του κειμένου, όσο
εκτεταμένη και να ΄ναι, δε μπορεί πάντα να προσφέρει. Η αναλυτική παρακολούθηση
των παρατειθέμενων θέσεων σύγχρονων και προγενέστερων του Αριστοτέλη
φιλοσόφων νομίζω ότι είναι ιδιαίτερης σημασίας, γιατί θέτουν το πλαίσιο της
συζήτησης σχετικά με την ψυχή στο συγκεκριμένο αριστοτελικό έργο. Το γεγονός
του αριστοτελικού ορισμού της ψυχής στο δεύτερο από τα τρία βιβλία του έργου
εξάλλου μάλλον υπερκαλύπτει και συγκερνά όλα τα προειρηθέντα. Γι΄ αυτό το λόγο
και με αυτή την πεποίθηση θα αφήσω τις έννοιες που παρουσιάζονται στο πρώτο
βιβλίο να μας οδηγήσουν όσο γίνεται πιο κοντά στην «εντελέχεια» του αριστοτελικού
ορισμού.
|