| Περίληψη |
Τα τελευταία χρόνια δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο ισοζύγιο ακτινοβολίας της Γης και κατά συνέπεια και στις κλιματικές μεταβολές. Η μέση παγκόσμια ενεργειακή μεταβολή λόγω των θερμοκηπικών αερίων εκτιμάται στα +2.4 0.2 W/m2 [Houghton et al., 1996; Shine and Forster, 1999; Chanin, 1996]. Αντίθετα τα ατμοσφαιρικά αερολύματα παρουσιάζουν μέση ενεργειακή μεταβολή -1.3 W/m2 [Shine and Forster, 1999]. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι επηρεάζουν το κλίμα μέσω της σκέδασης και απορρόφησης ακτινοβολίας όσο και λόγω της δυνατότητας που παρέχουν για σχηματισμό πυρήνων συμπύκνωσης συννέφων. Εξαρτώμενη από τις οπτικές ιδιότητες των αερολυμάτων η κλιματική τους επίδραση μπορεί να είναι θετική (θέρμανση) ή αρνητική (ψύξη). Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προσφέρεται για μελέτες των οπτικών ιδιοτήτων των αερολυμάτων, καθώς αποτελεί σημείο προσέγγισης σωματιδίων διαφορετικής προέλευσης. Στη συγκεκριμένη εργασία επιλέχθηκαν για μελέτη οι περιοχές της Φινοκαλιάς και του Erdemli, στην Ελλλάδα και την Τουρκία αντίστοιχα. Η δειγματοληψία έλαβε χώρα τις περιόδους 7/2000 ως 6/2002 και 7/1999 ως 6/2000 για κάθε περιοχή αντίστοιχα. Προσδιορίζεται η συμμετοχή των θειικών ιόντων και του ασβεστίου στις οπτικές ιδιότητες, η οποία στις δυο περιοχές ανέρχεται στο 65% και 50% της ιοντικής μάζας. Η σκέδαση της ακτινοβολίας καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από το περιεχόμενο των αερολυμάτων σε μη θαλάσσια θειικά ιόντα, ενώ και η υγρασία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, λόγω απορρόφησής νερού στα θειικά σωματίδια. Τα λεπτά σωματίδια επιδρούν στην σκέδαση ανάλογα με την χημική τους σύσταση. Η σκόνη επίσης αποδίδει σημαντικό ποσοστό της σκέδασης και γίνεται διάκριση στην περίπτωση που συνυπολογίζεται η απορρόφηση SO2 στα σωματίδια σκόνης. Η εποχιακότητα της σκέδασης στην Φινοκαλιά είναι διακριτή ενώ στο Erdemli δεν συμβαίνει το ίδιο. Η απορρόφηση, ως συνάρτηση της συγκέντρωσης του στοιχειακού άνθρακα, παρουσιάζει μέγιστο σε περιόδους που οι αέριες μάζες οι οποίες προσεγγίζουν την μελετώμενη περιοχή έχουν βόρεια προέλευση. Όμως και σε αέριες μάζες νότιας προέλευσης διακρίνεται απορρόφηση λόγω του περιεχομένου σε αιματίτη. Όσο αφορά την εποχιακή διακύμανση δεν παρατηρείται ουσιαστική μεταβολή, λόγω καύσεων καυσίμων και βιομάζας τον χειμώνα και το καλοκαίρι αντίστοιχα, αλλά και επεισοδίων σκόνης τον υπολειπόμενο χρόνο. Η ανακλαστικότητα των αερολυμάτων μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα της απορρόφησης και η τιμή 0.87 που εκτιμήθηκε, επιδεικνύει θετική κλιματική μεταβολή. Παράλληλα όμως με την απορρόφηση μεταβάλλεται και η επίδραση των αερολυμάτων στο ενεργειακό ισοζύγιο. Η ενεργειακή μεταβολή που οφείλεται στα αιωρούμενα σωματίδια υπολογίζεται ότι κατά την διάρκεια του καλοκαιριού μπορεί να φτάσει τα -16 W/m2, ποσό πενταπλάσιο από αυτό που εκτιμάται για θερμοκηπικά αέρια.
|
Οπτικές ιδιότητες αερολυμάτων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και συσχέτιση με τη χημική τους σύσταση
